На денешен ден
26 декември – На денешен ден

1716.- Роден е англискиот писател Томас Греј, автор на поемата „Елегија напишана на селски гробишта“, која се смета за една од најубавите песни напишани на англиски јазик.
1805.- Франција и Австрија потпишаа мировен договор во Пожун (Братислава), по победата на Наполеон во битката кај Аустерлиц, со која Франција ги доби Венеција, Истра без Трст, Далмација и Бока Котор и ја зацврсти својата позиција во Европа. Одредбите од договорот биле поништени во 1814 година на Конгресот во Виена.
1825.- Во Санкт Петербург, на денот на полагањето заклетва на новиот цар Николај I, избувна бунтот на Декебристите, противници на царизмот во Русија.
1883.- Роден е Морис Утрило (Морис Утрило), самоук сликар на париски ведути и мотиви од француските провинциски градови, кој и покрај сите сликарски правци и струи, изградил сопствено искуство на околината и уметничкиот израз.
1890.- Умрел германскиот археолог Хајнрих Шлиман, кој ја открил Троја во 1868 година, користејќи податоци од песните на Хомер „Илијада“ и „Одисеја“. Ги открил и Микена, Орхомен и Тирин, трошејќи го на археолошки ископувања целото богатство стекнато во младоста преку трговија.
1893.- Роден е кинескиот револуционер и државник Мао Це Тунг, еден од основачите на Комунистичката партија на Кина, кој во 1949 година во Пекинг ја прогласи Народна Република Кина и беше нејзин неприкосновен лидер до неговата смрт во 1976 година. Неговите размислувања и идеи беа објавени во познатата „Црвена книга“. Во 1966 година ја започна „Големата пролетерска културна револуција“, при што беа разрешени голем број партиски функционери, вклучително и неговите најблиски соработници.
1898 – Пјер и Марија Кири (Пјер, Марија Кири) го откриле првиот радиоактивен хемиски елемент и го нарекле радиум.
1908.- Американецот Џек Џонсон стана првиот црн боксер светски шампион во тешка категорија победувајќи го Канаѓанецот Томи Барнс.
1922.- Водачот на Октомвриската револуција Владимир Илич Ленин го заврши првиот дел од своето „Писмо до Конгресот“, подоцна познато како „Завет на Ленин“, во кое ги повика комунистите да го зачуваат единството на партијата и предложи реформи. Во вториот дел од „заветот“, кој го напишал на 4 јануари 1923 година, Ленин предложил Сталин да биде сменет од функцијата генерален секретар на Комунистичката партија.
1941.- Соочен со напредувањето на јапонските сили во Втората светска војна кон Манила, американскиот генерал Даглас Мекартур го прогласи филипинскиот главен град за „отворен град“. И покрај тоа, во 1941, 1942 и 1945 година, во Манила се водеа тешки битки меѓу американските и јапонските единици, при што беа уништени многу делови од градот.
1943.- Во Втората светска војна, британската морнарица го потопи Шарнхорст, последниот голем германски воен брод.
1968.- Сојузното народно собрание ги усвои амандманите на Уставот на СФР Југославија, со кои се прошири автономијата на покраините и им се даде статус сличен на републиките. Покраините го добија Покраинскиот уставен закон, кој го отвори патот за речиси целосно независна законодавна, извршна и судска власт. Името Косово било воведено во покраината Косово и Метохија.
1971.- Во знак на протест поради вмешаноста на Америка во Виетнам, 16 американски ветерани од Виетнамската војна ја окупираа Статуата на слободата во пристаништето во Њујорк.
1972. – Умре Хари Труман (Хари), американски претседател 1945-53 година. Тој беше избран за претседател по смртта на Френклин Рузвелт. Учествувал на конференцијата во Потсдам, а во август 1945 година, по негова наредба, атомската бомба била фрлена врз Јапонија. Во 1947 година, тој ја воведе доктрината за воена и економска помош на земјите загрозени од револуционерни движења, а истата година неговата администрација го создаде Маршаловиот план за повоена обнова на Европа. Тој донесе закон против работничките синдикати и формираше Комисија за истражување на антиамериканските активности, чија работа се претвори во „лов на вештерки“ (Меккартизам). Тој ги внесе САД во Корејската војна.
1975.- Со лет на релација Москва-Алма Ата, „Туполев-144“ стана првиот суперсоничен авион во светот во редовен сообраќај.
1989.- Романскиот национален фронт за спас назначи нова влада на чело со Јон Илиеску, еден ден по егзекуцијата на Николае Чаушеску.
1990.- Собранието на Словенија ја прогласи независноста на таа република, по плебисцитот на 23 декември, на кој 86 отсто од гласачите се изјаснија за независна словенечка држава.
1991.- Во Алжир се одржаа првите повеќепартиски парламентарни избори по независноста од Франција во 1962 година.
1994.- Во нападот на командоси на киднапираниот француски патнички авион на аеродромот во Марсеј, беа ослободени 239 патници и членови на екипажот кои беа држени како заложници од исламски терористи по киднапирањето на 24 декември во Алжир. Командоси ги убиле сите четворица терористи.
1998.- Поранешните водачи на Црвените Кмери, Киеу Самфан и Нуон Чеа и се предадоа на владата на Камбоџа. За време на режимот на Црвените Кмери во средината на 1970-тите, 1,7 милиони луѓе беа убиени или умреле од глад и болести во Камбоџа.
2001.- Израелскиот министер за одбрана Бенјамин Бен-Елизер беше избран за претседател на Лабуристичката партија.
2003.- Земјотрес со јачина од 6,3 степени според Рихтеровата скала го погоди иранскиот град Бам, при што загинаа околу 50.000 луѓе.
2004 – Над 300.000 луѓе во земјите од регионот загинаа во напливот на плимниот бран цунами предизвикан од земјотрес со јачина од девет степени според Рихтеровата скала, недалеку од индонезискиот остров Суматра: Малезија, Индија, Бангладеш, Шри Ланка, Тајланд, Индонезија, Малдиви, Сомалија, Танзанија, Сејшели, Мјанмар, Кенија и Мадагаскар.
2006.- Умре Џералд Форд, политичар и државник, првиот американски потпретседател во историјата на земјата кој го наследи шефот на државата откако претходниот претседател Никсон поднесе оставка поради скандалот Вотергејт (1974). Форд никогаш не бил избран за претседател, а на изборите во 1976 година шеф на државата станал демократот Џими Картер.
2006 – Во експлозија на нафтовод во Лагос, Нигерија. Загинаа околу 260 луѓе.
2011.- Умре Сем Риверс, американски џез-музичар и композитор, еден од великаните на авангардата и фри-џезот.
2012 – Кина ја лансираше најдолгата супербрзинска железничка линија во светот од Пекинг до Гуангжу на југот на земјата, која беше покриена со воз за околу осум часа. Пругата е долга 2.298 километри, има 35 станици, а просечната брзина на возот е 300 километри на час.
2014 – 7.693 луѓе починале од ебола од 19.695 заразени во три западноафрикански земји.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Кичево1 ден
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Култура1 ден
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Македонија2 дена
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за недела (8 јуни)
-
Македонија8 часа
Попладнево почувствуван земјотрес во Македонија
-
Спорт1 ден
Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!
-
Спорт7 часа
(ВИДЕО) „Капа доле“ за прикажаната игра упати Милевски, додека Омерагиќ во соблекувалната укажа поддршка и честитки до играчите на македонската репрезентација!