Следете не

На денешен ден

26 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1531.- Неколку десетици илјади луѓе загинаа во земјотрес во Португалија, голем дел од главниот град Лисабон и неколку други градови беа уништени.

1777.- Роден е српскиот војвода и дипломат прото Матеја Ненадовиќ, кој со својот вујко Јаков го крена Првото српско востание во Ваљевската и Шабачката нахија. Преговарал со Турците и Русија и со тоа ги воспоставил првите дипломатски контакти на востаниците со странски земји. Тој беше претседател на владејачкиот Совет – првата српска влада. Неговите „Спомени“, покрај книжевната вредност, претставуваат скапоцен документ за тоа време.

1815.- Наполеон Бонапарта (Бонапарта) избегал од заробеништво на островот Елба и со помош на група следбеници ја вратил власта во Франција. Неговото второ владеење, наречено „сто дена“, заврши во јуни по воениот пораз кај Ватерло.

1852.- Британскиот воен транспортен брод „Биркенхед“ потона во заливот Сајмон кај брегот на Јужна Африка, а животот го загубија 485 луѓе.

1885.- Претставниците на 15 земји на Конгресот во Берлин (Африканска конференција), организиран од германскиот канцелар Ото фон Бизмарк, се договорија за поделба на Централна и Источна Африка.

1901.- Водачите на боксерското востание во Кина Чи Хсуи (Чи) и Хсу Ченг Ју (Ченг Ју) беа јавно погубени со обезглавување.

1909.- Турција ја призна австроунгарската анексија на Босна и Херцеговина.

1915.- Во Првата светска војна, во битката против Французите кај Маланкур, Германците за првпат во историјата на војувањето употребија пламенофрлачи.

1916.- Во Првата светска војна Германците го потопија францускиот товарен брод „Прованс II“. Загинаа 930 луѓе.

1935.- Шкотскиот физичар Роберт Вотсон Ват го покажа првиот комплетен и практично употреблив радар.

1936.- Адолф Хитлер ја отвори првата фабрика во Германија за производство на „народно возило“ (Фолксваген).

1952.- Британскиот премиер Винстон Черчил објави дека Велика Британија произвела атомска бомба и дека ќе ја тестира во Австралија.

1960.- Умре српскиот лингвист Александар Белиќ, професор на Универзитетот во Белград, претседател на Српската кралска академија, односно Српската академија на науките и уметностите, од 1937 до 1960 година и член на сите словенски академии. Тој е основач на српската модерна дијалектологија и еден од креаторите на научната синтакса.

1980.- Египет и Израел воспоставија дипломатски односи, со што заврши 30-годишната воена состојба меѓу двете земји.

1986.- Советскиот Сојуз го лансираше првиот блок на вселенската станица „Мир“ во орбитата на Земјата, кој беше уништен со согорување по 15 години, а неизгорените делови паднаа во Тихиот Океан (23 март 2001 година).

1990.- Под водство на Виолета Бариос де Шаморо (Бариос, Чаморо), комбинираната листа од 14 опозициски партии во Никарагва победи на изборите, победувајќи ги Сандинистите на претседателот Даниел Ортега (Даниел).

1993.- Шест лица загинаа, а околу 1.000 беа повредени во силна експлозија што ја подметнаа арапските исламски терористи во Светскиот трговски центар во Њујорк. Осум години подоцна, на 11 септември, двете кули на Центарот беа урнати во самоубиствен напад со киднапирани патнички авиони. Во тој напад загинаа околу 3.000 луѓе.

1995.- По загубата од околу една милијарда долари предизвикана од дилерот Ник Лисон на берзата во Сингапур, лондонската банка „Беринг“, една од најстарите и најпочитуваните британски банки, банкротираше.

2001.- Умре Драгослав Аврамовиќ, поранешен гувернер на Народната банка на Југославија, автор на програмата за економска стабилизација во 1994 година, кој ја потисна хиперинфлацијата во СР Југославија.

2001.- Собранието на Сојузна Република Југославија го укина декретот за одземање на државјанството на династијата Караѓорѓевиќ, што беше донесен во 1947 година од тогашната комунистичка влада.

2002.- Српскиот парламент ги усвои измените на Кривичниот законик со кои се укина смртната казна.

2004.- Во авионска несреќа кај Мостар (БиХ), загинаа македонскиот претседател Борис Трајковски и членовите на делегацијата што патуваше со него на меѓународна конференција за инвестирање во БиХ.

2009.- Хашкиот трибунал го ослободи поранешниот претседател на Србија, Милан Милутиновиќ, од обвиненијата за злосторства против Албанците на Косово во 1999 година.

2012.- На референдум, мнозинството сириски граѓани ги поддржаа измените на уставот кои предвидуваат политички плурализам, помали овластувања на претседателот и ограничување на неговата моќ на два мандата. Референдумот се одржа речиси една година по избувнувањето на бунтот што режимот на претседателот Асад се обидуваше да го потисне.

2016.- Пратениците во Собранието на Косово во третиот круг на гласање го избраа Хашим Тачи, лидер на Демократската партија на Косово и вицепремиер, за претседател на Косово. Изборот на Тачи помина со несогласување на пратениците од опозицијата и со активирање на солзавец во собраниската сала.

2017 – Во 2016 година во Германија беа пријавени 3.500 напади врз бегалци и баратели на азил, во кои беа повредени 560 лица, меѓу кои 43 деца.

2020 година – Тридневни меѓуверски судири во Њу Делхи поради спорниот закон за државјанство за немуслиманските бегалци од соседните земји на Индија оставија повеќе од 20 мртви.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт5 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп19 часа

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет1 ден

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили1 ден

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје1 ден

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин1 ден

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle1 ден

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника1 ден

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (12 септември)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Кичево2 дена

Вечерва во НУЦК „Кочо Рацин“ прва изложба на кичевчанецот Зоран Здравески насловена како „Железна поезија“, вечер на креација, инспирација и разговори

Вечерва со почеток од 19:30ч во фоајето од Центарот за култура „Кочо Рацин“ – Кичево ќе се одржи изложбата „Железна...

НАЈЧИТАНИ