На денешен ден
26 јуни – На денешен ден

1541.- Во борбата за моќ на шпанските конквистадори, во Лима е убиен освојувачот на Перу и основач на градот Лима (1535) Франциско Пизаро.
1690.- Во Белград, на Калемегдан, бил одржан големосрпско народно-црковно собрание, на кое било решено да се прифати поканата на австрискиот император Леополд за заедничка борба против Турците, но од територијата на Унгарија.
1810.- Умрел францускиот пронаоѓач Жозеф Мишел Монголфие, кој со својот брат Жак Етјен во 1783 година го конструирал првиот воздушен балон исполнет со загреан воздух.
1836.- Умрел францускиот офицер Клод Жозеф Руже де Лил (Клод Жозеф Руже, Лисл), кој во 1792 година ги напишал зборовите и ја составил француската химна „Марсејз“.
1843 – Хонг Конг беше прогласен за британска кралска колонија, а Хенри Потингер беше првиот гувернер.
1856.- Умре германскиот филозоф Макс Штирнер, поддржувач и теоретичар на анархизмот. Неговото главно дело „Едниот и неговиот имот“ (1845), предизвика остри полемики и одредено време беше забрането („Историја на реакцијата“, „Мини записи“).
1858.- Британско-кинеската војна заврши со потпишување на мировниот договор во Тиенцин. Во договорот, Кина се обврза да отвори нови пристаништа за европска трговија и да го легализира увозот на опиум.
1867.- Од белградската тврдина беше симнато турското знаме, кое четири века се вееше над градот. Три месеци претходно Турците му ги предадоа клучевите од Белград на принцот Михаило Обреновиќ, но турското знаме остана на белградската тврдина до српското знаме.
1869.- Роден е Владимир Димитријевиќ Ласкарев, српски геолог и палеонтолог со руско потекло, еден од најдобрите познавачи на терциерното и квартерното. Се занимавал со истражување на неогена и квартерна и фосилна фауна во Србија.
1877.- Во војната за ослободување на Србија и Црна Гора против Турција (1876-78), Црногорците ја поразиле турската војска на чело со командантот на Скадар Сулејман Паша кај Спуж.
1881.- Српскиот принц Милан Обреновиќ ја склучил „Тајната конвенција“ со Австро-Унгарија со која Србија се обврзала да престане со агитацијата во Босна и Херцеговина и да не склучува меѓународен договор спротивен на интересите на Виена. За возврат добил поддршка за прогласување на кралството и независноста на СПЦ од Цариградската патријаршија.
1892.- Родена е американската писателка Перл Бак, која во своите романи го опишала животот во Кина каде пораснала како ќерка на мисионер („Павилјон на жени“, „Добра земја“, „Исток-Запад“). Таа ја доби Нобеловата награда за литература во 1938 година.
1898.- Роден е германскиот дизајнер на авиони и индустријалец Вилхелм Месершмит, кој го изградил првиот авион во светот со брзина од 1.000 километри на час (1941).
1905.- Умре српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи за селскиот живот („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).
1906.- Во францускиот град Ле Ман се одржа првата трка за Големата награда на автомобили.
1917.- На солунското поле беа застрелани генералштабниот полковник на српската војска Драгутин Димитријевиќ Апис и мајорите Љубо Вуловиќ и Раде Малобабиќ, кои воениот суд ги осуди на смрт поради наводно планирање на убиството на регентот Александар Караѓорѓевиќ.
1941.- Финска ѝ се придружи на Германија во Втората светска војна и објави војна на СССР, во која учествуваше три години.
1945.- Во Сан Франциско, претставници на 50 земји, вклучително и Југославија, ја потпишаа Повелбата на ОН, која стапи на сила на 24 октомври.
1960 – Поранешната француска колонија Мадагаскар стекна независност како Малгашка Република; британскиот протекторат Сомалиленд стана независна земја, а на 1 јули се обедини со италијанска Сомалија под името Сомалија.
1970.- Александар Дубчек, водач на чехословачкото реформистичко движење („Прашка пролет“), беше исклучен од Комунистичката партија на Чехословачка.
1977.- Африканската држава Џибути стекна независност по 117 години француско владеење.
1977.- Американскиот пејач Елвис Присли го одржа својот последен концерт во Индијанаполис. Почина два месеци подоцна.
1992.- За време на војната во Босна, генералниот секретар на ОН Бутрос Бутрос Гали (Бутрос Гали) ги повика босанските Срби да ја прекинат офанзивата врз Сараево во рок од 48 часа, а босанските муслимани да го деблокираат аеродромот во Сараево.
2000 – Научници од 18 земји декодираа 85 проценти од човечкиот геном, отворајќи нова ера во човечката медицина. Во научните кругови ширум светот се проценува дека дешифрирањето на човечкиот геном претставува најголемо откритие во историјата на човештвото.
2001. – Претставниците на седум балкански земји (СРЈ, Босна и Херцеговина, Албанија, Бугарија, Хрватска, Македонија и Романија) потпишаа, во рамките на Пактот за стабилност на Југоисточна Европа, Меморандум за разбирање за слободна трговија. Босна и Херцеговина, СРЈ и Хрватска потпишаа договор со кој се обврзуваат да го решат проблемот со 1,2 милиони бегалци и раселени лица за време на војните во поранешна СФРЈ (1991-95).
2004.- По 14 години прекин, првиот воз од Белград пристигна во хрватскиот град Сплит.
2006.- Претседателот на Србија Борис Тадиќ ја оствари својата прва официјална посета на независна Црна Гора, каде што беше пречекан со највисоки државни почести од страна на црногорскиот претседател Филип Вујановиќ.
2008 – Врховниот суд на Америка пресуди дека американските граѓани можат да поседуваат и користат огнено оружје, особено во случај на самоодбрана.
2012 – Советот на министри на ЕУ одлучи да ја овласти Црна Гора да започне преговори за членство во унијата.
2012.- Одделот за воени злосторства на Високиот суд осуди четиринаесет членови на поранешната ЈНА и паравоена формација „Душан Силни“ на вкупно 128 години затвор за убиство на 70 хрватски цивили во селото Ловас во Хрватска во 1991 година.
2013 – По објавувањето на резултатите од парламентарните избори во Албанија, конзервативниот премиер Саљи Бериша го призна изборниот пораз од социјалистите предводени од Еди Рам.
2015 – Во напад на исламски екстремисти во Тунис, загинаа 37 лица, меѓу кои и странски туристи; Во самоубиствен бомбашки напад врз шиитска џамија во Кувајт загинаа 25 лица, а 200 се повредени.
2016.- Српската ватерполо репрезентација ја освои четвртата последователна титула во Светската лига, односно десеттиот златен медал на овој турнир.
2021 – Извештајот на американската влада за „неидентификувани летечки објекти“ не потврди дека 144 забележани авиони или други објекти кои летаат со неверојатна брзина или во неверојатни траектории се поврзани со „вонземјани“. Во истражените случаи имаше премалку информации за да се објасни природата на набљудуваните појави.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника11 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза18 часа
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Македонија1 ден
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија1 ден
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили1 ден
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“