Следете не

На денешен ден

26 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1541.- Во борбата за моќ на шпанските конквистадори, во Лима е убиен освојувачот на Перу и основач на градот Лима (1535) Франциско Пизаро.

1690.- Во Белград, на Калемегдан, бил одржан големосрпско народно-црковно собрание, на кое било решено да се прифати поканата на австрискиот император Леополд за заедничка борба против Турците, но од територијата на Унгарија.

1810.- Умрел францускиот пронаоѓач Жозеф Мишел Монголфие, кој со својот брат Жак Етјен во 1783 година го конструирал првиот воздушен балон исполнет со загреан воздух.

1836.- Умрел францускиот офицер Клод Жозеф Руже де Лил (Клод Жозеф Руже, Лисл), кој во 1792 година ги напишал зборовите и ја составил француската химна „Марсејз“.

1843 – Хонг Конг беше прогласен за британска кралска колонија, а Хенри Потингер беше првиот гувернер.

1856.- Умре германскиот филозоф Макс Штирнер, поддржувач и теоретичар на анархизмот. Неговото главно дело „Едниот и неговиот имот“ (1845), предизвика остри полемики и одредено време беше забрането („Историја на реакцијата“, „Мини записи“).

1858.- Британско-кинеската војна заврши со потпишување на мировниот договор во Тиенцин. Во договорот, Кина се обврза да отвори нови пристаништа за европска трговија и да го легализира увозот на опиум.

1867.- Од белградската тврдина беше симнато турското знаме, кое четири века се вееше над градот. Три месеци претходно Турците му ги предадоа клучевите од Белград на принцот Михаило Обреновиќ, но турското знаме остана на белградската тврдина до српското знаме.

1869.- Роден е Владимир Димитријевиќ Ласкарев, српски геолог и палеонтолог со руско потекло, еден од најдобрите познавачи на терциерното и квартерното. Се занимавал со истражување на неогена и квартерна и фосилна фауна во Србија.

1877.- Во војната за ослободување на Србија и Црна Гора против Турција (1876-78), Црногорците ја поразиле турската војска на чело со командантот на Скадар Сулејман Паша кај Спуж.

1881.- Српскиот принц Милан Обреновиќ ја склучил „Тајната конвенција“ со Австро-Унгарија со која Србија се обврзала да престане со агитацијата во Босна и Херцеговина и да не склучува меѓународен договор спротивен на интересите на Виена. За возврат добил поддршка за прогласување на кралството и независноста на СПЦ од Цариградската патријаршија.

1892.- Родена е американската писателка Перл Бак, која во своите романи го опишала животот во Кина каде пораснала како ќерка на мисионер („Павилјон на жени“, „Добра земја“, „Исток-Запад“). Таа ја доби Нобеловата награда за литература во 1938 година.

1898.- Роден е германскиот дизајнер на авиони и индустријалец Вилхелм Месершмит, кој го изградил првиот авион во светот со брзина од 1.000 километри на час (1941).

1905.- Умре српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи за селскиот живот („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1906.- Во францускиот град Ле Ман се одржа првата трка за Големата награда на автомобили.

1917.- На солунското поле беа застрелани генералштабниот полковник на српската војска Драгутин Димитријевиќ Апис и мајорите Љубо Вуловиќ и Раде Малобабиќ, кои воениот суд ги осуди на смрт поради наводно планирање на убиството на регентот Александар Караѓорѓевиќ.

1941.- Финска ѝ се придружи на Германија во Втората светска војна и објави војна на СССР, во која учествуваше три години.

1945.- Во Сан Франциско, претставници на 50 земји, вклучително и Југославија, ја потпишаа Повелбата на ОН, која стапи на сила на 24 октомври.

1960 – Поранешната француска колонија Мадагаскар стекна независност како Малгашка Република; британскиот протекторат Сомалиленд стана независна земја, а на 1 јули се обедини со италијанска Сомалија под името Сомалија.

1970.- Александар Дубчек, водач на чехословачкото реформистичко движење („Прашка пролет“), беше исклучен од Комунистичката партија на Чехословачка.
1977.- Африканската држава Џибути стекна независност по 117 години француско владеење.

1977.- Американскиот пејач Елвис Присли го одржа својот последен концерт во Индијанаполис. Почина два месеци подоцна.

1992.- За време на војната во Босна, генералниот секретар на ОН Бутрос Бутрос Гали (Бутрос Гали) ги повика босанските Срби да ја прекинат офанзивата врз Сараево во рок од 48 часа, а босанските муслимани да го деблокираат аеродромот во Сараево.

2000 – Научници од 18 земји декодираа 85 проценти од човечкиот геном, отворајќи нова ера во човечката медицина. Во научните кругови ширум светот се проценува дека дешифрирањето на човечкиот геном претставува најголемо откритие во историјата на човештвото.

2001. – Претставниците на седум балкански земји (СРЈ, Босна и Херцеговина, Албанија, Бугарија, Хрватска, Македонија и Романија) потпишаа, во рамките на Пактот за стабилност на Југоисточна Европа, Меморандум за разбирање за слободна трговија. Босна и Херцеговина, СРЈ и Хрватска потпишаа договор со кој се обврзуваат да го решат проблемот со 1,2 милиони бегалци и раселени лица за време на војните во поранешна СФРЈ (1991-95).

2004.- По 14 години прекин, првиот воз од Белград пристигна во хрватскиот град Сплит.

2006.- Претседателот на Србија Борис Тадиќ ја оствари својата прва официјална посета на независна Црна Гора, каде што беше пречекан со највисоки државни почести од страна на црногорскиот претседател Филип Вујановиќ.

2008 – Врховниот суд на Америка пресуди дека американските граѓани можат да поседуваат и користат огнено оружје, особено во случај на самоодбрана.

2012 – Советот на министри на ЕУ одлучи да ја овласти Црна Гора да започне преговори за членство во унијата.

2012.- Одделот за воени злосторства на Високиот суд осуди четиринаесет членови на поранешната ЈНА и паравоена формација „Душан Силни“ на вкупно 128 години затвор за убиство на 70 хрватски цивили во селото Ловас во Хрватска во 1991 година.

2013 – По објавувањето на резултатите од парламентарните избори во Албанија, конзервативниот премиер Саљи Бериша го призна изборниот пораз од социјалистите предводени од Еди Рам.

2015 – Во напад на исламски екстремисти во Тунис, загинаа 37 лица, меѓу кои и странски туристи; Во самоубиствен бомбашки напад врз шиитска џамија во Кувајт загинаа 25 лица, а 200 се повредени.

2016.- Српската ватерполо репрезентација ја освои четвртата последователна титула во Светската лига, односно десеттиот златен медал на овој турнир.

2021 – Извештајот на американската влада за „неидентификувани летечки објекти“ не потврди дека 144 забележани авиони или други објекти кои летаат со неверојатна брзина или во неверојатни траектории се поврзани со „вонземјани“. Во истражените случаи имаше премалку информации за да се објасни природата на набљудуваните појави.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (29 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Martin Katler @ unsplash Фото: Martin Katler @ unsplash
Автомобили46 минути

Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година

Во првата половина од 2025 година, европскиот автомобилски пазар бележи значајни промени и трендови. Според податоците на JATO Dynamics, објавени...

Фото: Homescreenify @ unsplash Фото: Homescreenify @ unsplash
Магазин50 минути

Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос

Болоњезе сос е едно од најпознатите јадења во светот, но вистинската тајна на неговиот вкус лежи во традицијата на градот...

Кичево57 минути

Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај

Во недела, 7 септември 2025, поради одржување на атлетската трка во град Кичево, од 08:00 до 11:00 часот ќе биде...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за петок (5 септември)

Овен Пробувате да дојдете до некои промени, но тоа не ви оди од рака. Можно е да имате трема пред...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин1 ден

YouTube укинува Premium Family сметки надвор од заедничко домаќинство

YouTube го следи примерот на Netflix и Disney+, воведувајќи построги правила за користење на Premium Family пакетите. Компанијата почна да...

Фото: Onur Binay @ unsplash Фото: Onur Binay @ unsplash
Мобилни уреди1 ден

Батеријата се празни додека полните? Еве што треба да знаете

Современите Android телефони доаѓаат со моќни и ефикасни процесори, како и батерии со поголем капацитет. Вообичаено, тие можат да издржат...

Социјални мрежи1 ден

Корисниците во повеќе европски земји, како и кај нас пријавија потешкотии при користење на „Google, Gmail“ и останатите сервиси

Корисниците во повеќе европски земји, особено во Југоисточна Европа, Турција и Кавказ, се соочуваат со сериозни потешкотии при користење на...

Спорт1 ден

Елмас пред вечерашниот настап против Саудиска Арабија: „Ние секогаш излегуваме на терен по победа, со верба во квалитетот што го имаме.“

Пред вечерашниот пријателски дуел во Прага против Саудиска Арабија, македонскиот репрезентативец Елиф Елмас го сподели своето мислење за значењето на...

Македонија1 ден

МВР: Кривична пријава против петмина вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „злоупотреба на службена положба и овластување“

СВР Куманово поднесе кривична пријава против Р.Е.(51) од с.Слупчане, општина Липково, З.А.(59) од Скопје, Н.Б.(61) од Битола, А.Б.(59) од Скопје...

Свет1 ден

(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18...

НАЈЧИТАНИ