На денешен ден
На денешен ден (26 септември)
1186 – Дубровник склучил мир со српскиот голем префект Стефан Немања, кој се обидел да го заземе градот во два наврати (1184 и 1185 година). Мировниот договор беше основа за подоцнежните договори меѓу Србија и Дубровник.
1371.- Во битката на реката Марица, кај Чрномен, Турците ја поразиле српската војска на браќата Мрњавчевиќ, кралот Вукашин и деспотот Угљеша, кои загинале во битката. Тоа беше една од решавачките битки во турскиот поход на Балканот.
1580.- Англискиот морнар и пират Френсис Дрејк заплови во пристаништето во Плимут на крајот од неговото 33-месечно патување околу светот. Дрејк беше првиот Англичанец кој ја обиколи земјината топка, поради што беше прогласен за витез од кралицата Елизабета.
1687.- Во битката со Турците, топот на венецијанската војска предизвикал експлозија во која сериозно биле оштетени Партенонот и Пропилеите на Акропол, каде турската војска чувала складиште за муниција.
1815.- Русија, Австрија и Прусија формираа Света алијанса, која подоцна ја потпишаа сите европски владетели освен британскиот регент, папата и турскиот султан. Целта на сојузот беше да ги потисне револуционерните движења во Европа по Француската револуција и Наполеонските војни.
1826.- Роден е Љубомир Ненадовиќ, член на Српската кралска академија, автор на познати патописци и еден од најчитаните српски писатели од втората половина на 19 век („Писма од Италија“, „Писма од Германија“, Писма од Швајцарија“, „За Црногорците“).
1849.- Роден е рускиот физиолог Иван Петрович Павлов, основач на Институтот за експериментална медицина, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1904 година. Врз основа на експериментите врз кучињата, тој ја воспоставил теоријата за условениот рефлекс и неговите дела за инервација на срцето и функцијата на црниот дроб е исто така значајна.
1907.- Нов Зеланд, кој беше колонија на Велика Британија, стана доминација во рамките на Британскиот Комонвелт.
1918.- Во Првата светска војна, сојузниците започнаа општа офанзива што доведе до колапс на Централните сили и крај на војната на почетокот на октомври.
1945.- Во Њујорк умре унгарскиот композитор и пијанист Бела Барток, чија работа отвори нови правци за развој на унгарската музика. На глобално ниво, тој е еден од основачите на „новата музика“ на 20 век (симфониската поема „Кошут“, операта „Замокот на Синобрада“, балетите „Дрвениот принц“ и „Чудесниот мандарински“ и бројни симфониски и камерни дела).
1960.- Одржан е првиот ТВ дуел меѓу претседателските кандидати. Во рамките на кампањата за претседател на САД, тогашниот потпретседател Ричард Никсон и сенаторот Џон Кенеди се соочија на националната телевизија.
1969.- Во Боливија, воената хунта предводена од генералот Алфредо Овандо Кандиа го собори претседателот Силес Салинас.
1980 – 13 луѓе загинаа, а повеќе од 200 беа повредени во експлозија на бомба на фестивалот на пивото во Минхен.
1984 – Велика Британија и Кина се согласија да го вратат Хонг Конг на кинескиот суверенитет во 1997 година. Хонг Конг падна во рацете на Британците според Мировниот договор од Нанкинг во 1842 година, по војната со опиумот (1839-42).
1989.- Виетнам ги повлече своите трупи од Камбоџа, која беше во земјата од крајот на 1978 година, оставајќи ги владините сили на Хун Сен сами да се борат против маоистичката герилска организација Црвени Кмери.
1990.- Во Рим умре италијанскиот писател Алберто Моравија (Моравија), една од најзначајните фигури на италијанската литература на 20 век („Римски приказни“, „Кокара“, „Римјанката“).
1994.- Алжирските безбедносни сили го убиле шефот на најсилната исламска терористичка организација ГИА, Шериф Гусми, познат како Абу Абдалах.
1995.- Започна судењето на поранешниот италијански премиер Џулио Андреоти, под обвинение дека имал блиски врски со мафијата. Андреоти седум пати беше избран за премиер на Италија и беше еден од симболите на повоена Италија.
1997.- Италијанскиот суд ги осуди на доживотен затвор мафијашкиот бос Салваторе Рино и 23 негови најблиски соработници за убиството на судијата Џовани Фалконе во 1992 година.
1997.- Во земјотрес во централна Италија, 11 лица ги загубија животите, а средновековната базилика Свети Франциско Асишки (Франческо д’Асизи) во Асизи беше тешко оштетена.
2000.- Грчкиот траект „Експрес Самина“ налета на подводен гребен во близина на островот Парос и потона за 20 минути. Во несреќата на бродот со над 500 патници животот го загубија 72 лица.
2002.- Околу 1.034 луѓе се удавија во несреќа на сенегалски траект во водите на Гамбија во Атлантскиот Океан, а 64 луѓе преживеаја.
2003.- По 11-годишна пауза поради избувнувањето на војната во поранешна Југославија, авионот на српската авиокомпанија Јат ервејс слета на сараевскиот аеродром, со што повторно беше воспоставен директен лет меѓу Белград и Сараево.
2008.- Умре Пол Њуман, американски филмски актер и режисер, филантроп и возач на тркачки автомобил. Играше во повеќе од 50 филмови, а најпознати остварувања се „Cat on a Hot Line Roof“, „The Hustler“, „Hud“ и „Cool Hand Luke“, „Butch Cassidy and the Sundance Kid“ и „Sting“ .
2010 – Холивудската актерка Глорија Стјуарт, која ја играше Роуз Калверт, преживеан од Титаник, во филмот Титаник.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево2 денаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп1 денХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија1 денЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Македонија2 денаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Спорт2 денаДанска првиот предизвик за „рисовите“ во март, за пласман на големиот мундијал во САД, Мексико и Канада
-
Култура1 денДенес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!
-
Временска прогноза2 денаНови врнежи од дожд на планините ќе провејува снег, продор на ладен бран од север може да резултира со снег на превоите
-
Хороскоп5 часаХороскоп за сабота (22 ноември)
