На денешен ден
27 декември – На денешен ден
1571.- Роден е германскиот астроном, математичар и физичар Јохан Кеплер (Јохан), кој ја докажал хипотезата на Коперник за хелиоцентричниот систем со три фундаментални закони за планетарно движење.
1822.- Роден е францускиот хемичар и биолог Луј Пастер, пронаоѓач на вакцини против беснило, антракс и шарлах. Тој го открил процесот на зачувување на храната преку спречување на растот на бактериите, кој подоцна бил наречен „пастеризација“. Тој ја основал микробиологијата и стереохемијата и го организирал познатиот институт именуван по него во 1888 година.
1831.- Англискиот натуралист Чарлс Дарвин отплови на бродот „Бигл“ од Плимут и започна петгодишна научна експедиција. Тој ја засновал својата позната теорија на еволуцијата на живите суштества, објавена во 1859 година во главниот дел „Потекло на видовите“, на истражувањето што го извршил за време на тоа патување.
1882.- Со указ на кнезот Милан Обреновиќ за одобрување на трговскиот договор и Конзуларната конвенција со САД, биле воспоставени дипломатски односи меѓу Србија и САД.
1927.- Еден од водачите на Октомвриската револуција и првиот шеф на советската дипломатија, Леон Троцки, беше исклучен од Комунистичката партија, откако фракцијата на Јосиф Сталин победи во политичките конфликти. Троцки потоа бил протеран од СССР и убиен во Мексико во 1940 година по наредба на Сталин.
1945.- Во Вашингтон е основан Меѓународниот монетарен фонд. Прописите за работата на Фондот беа донесени од монетарно-финансиската конференција на 44 земји на ОН, која беше свикана во летото 1944 година во Бретон Вудс од американскиот претседател Френклин Рузвелт.
1948.- Унгарските власти го уапсија римокатоличкиот кардинал Јожеф Миндзенти поради антикомунистички активности.
1949.- Холандската кралица Јулијана (Јулијана) потпиша документ со кој се доделува суверенитет на Индонезија по повеќе од три века холандско колонијално владеење. За прв претседател на Индонезија е избран Ахмед Сукарно, водачот на ослободителното движење.
1956.- Флотата на ОН започна со чистење на Суецкиот канал, кој Египќаните го оневозможија за време на Суецката војна, потонувајќи голем број бродови во него.
1969.- Либија, Судан и Обединетата Арапска Република (сојуз на Египет и Сирија) постигнаа договор за создавање воен, политички и економски сојуз.
1972.- Умре канадскиот државник Лестер Боулс Пирсон (Боулс Пирсон), шеф на дипломатијата (1948-57), премиер (1963-68) и добитник на Нобеловата награда за мир во 1957 година за неговите напори во решавањето на суецката криза.
1972.- Австралија ја прекина воената помош за Јужен Виетнам, со што заврши учеството во Виетнамската војна.
1975.- Повеќе од 400 рудари загинаа во експлозија во рудник за јаглен во Часнала во индиската држава Бихар.
1978.- Умре алжирскиот државник Хуари Бумедиен, претседател на Алжир од јуни 1965 година, кога со државен удар го собори од власт Ахмед Бен Бела.
1979.- Авганистанскиот претседател Хафизулах Амин (Хафизулах) беше погубен по државен удар поддржан од советските трупи, кои влегоа во Авганистан два дена претходно, во првата воена интервенција на СССР надвор од земјите од Варшавскиот пакт.
1985.- Во симултаните напади на палестинските терористи врз патници пред шалтерот на израелската авиокомпанија „Ел Ал“ на аеродромите во Рим и Виена, загинаа 16 лица, од кои еден напаѓач, а повеќе од 100 беа ранети.
1989 – По 12 години прекин, Египет и Сирија ги вратија целосно дипломатските односи.
1995.- Франција го изврши петтиот од серијата нуклеарни проби во јужниот дел на Пацификот, што предизвика осуда од целиот свет.
1996.- Во Руанда започна првото судење за геноцид на учесниците во масакрот на 800.000 членови на племето Туца во 1994 година.
1996.- Поранешниот шпански премиер Фелипе Гонзалес (Гонзалес) објави дека Комисијата на ОБСЕ утврдила дека коалицијата „Заедно“ победила на локалните избори во 13 градови во Србија и во девет белградски општини. И покрај интервенцијата на полицијата продолжија мирните протести на граѓаните во Србија, кои бараа признавање на изборните резултати.
1998.- На северот на Косово, по краткорочното примирје, беа обновени судирите меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци.
1998.- Ирак објави дека не ги признава зоните за забранети летови што Западот ги воспостави над северот и југот на земјата по Заливската војна во 1991 година и започна серија судири со американските сили.
2000 – Мнозинството Руси го избраа Владимир Илич Ленин, водачот на Октомвриската револуција, за личност на векот.
2002.- Во бомбашки напад на чеченските бунтовници, бомбаши самоубијци, врз зградата на локалната власт во Грозни, загинаа 63 лица, а 178 беа повредени, а целата зграда се урна од силината на детонацијата.
2004.- Умре Сузан Сонтаг (Сонтаг), радикална американска писателка и критичарка.
2006.- Умре францускиот текстописец Пјер Делано, кој пишуваше за десетици француски пејачи од Едит Пјаф и Шарл Азнавур до рокерот Џони Халидеј.
2007.- Поранешната пакистанска премиерка и лидерка на опозицијата Беназир Буто беше убиена во самоубиствен напад во предградијата на Исламабад, по предизборен митинг во градот Равалпинди. Во нападот загинаа уште 20 луѓе, а во немирите кои следеа беа убиени десетици луѓе.
2008.- Израелски воени авиони и хеликоптери го нападнаа Појасот Газа, а водачот на исламистичкото движење Хамас, Калед Мешал повика на ново востание (интифада) против Израел. Израелската офанзива траеше три недели, до 18 јануари 2009 година, а во неа загинаа 1.450 Палестинци и 13 Израелци.
2009.- Во Хрватска се одржаа претседателски избори, на кои ниту еден од 12-те кандидати не освои повеќе од 50 отсто од гласовите. Во вториот круг од изборите одржан на 10 јануари, претседателскиот кандидат на Социјалдемократската партија (СДП) Иво Јосиповиќ го победи независниот кандидат и поранешен член на СДП, Милан Бандиќ.
2014.- Претседателот на Белорусија Александар Лукашенко го разреши премиерот, двајцата министри и други високи функционери поради економската криза поради силните врски со руската економија, која е погодена од западните санкции и пониските цени на нафтата во светот.
2015 – Филмот „Војна на ѕвездите – Силата се буди“ достигна милијарда долари заработка за 12 дена по неговата премиера, што е рекорд во историјата на кинематографијата.
2020 – Земјите од Европската Унија официјално го започнаа процесот на вакцинација против корона вирусот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Кичево15 часаПополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате
-
Кичево2 денаТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (16 декември)
-
Македонија1 денОд ноќеска цената на дизелот и бензинот се намалува, еве колку ќе чини литар гориво на малопродажните објекти ширум Македонија
-
Lifestyle2 денаПатник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“
-
Lifestyle2 денаИдеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција
-
Скопје2 дена(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко
-
Магазин2 денаDisney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција
