На денешен ден
(28 февруари) – На денешен ден

1832.- Во Белград е основана Националната библиотека на Србија како составен дел на Државната печатница. Библиотеката тогаш била под Министерството за образование, а од 1871 година е самостојна институција. Одлуката за основањето ја донел кнезот Милош Обреновиќ.
1844.- Топ експлодира на брод за време на проекцијата на новата фрегата Принстон, подготвена од американската морнарица на реката Потомак, при што загинаа државниот секретар, секретарот на морнарицата и неколку други владини претставници на САД.
1862.- Во Србија е донесен првиот закон за адвокатура.
1869.- Умре францускиот писател и дипломат Алфонс де Ламартин, еден од најголемите лиричари на романтизмот. Слава му донесе првата книга „Поетски медитации“ (1820), а потоа и најважната збирка „Поетска и религиозна хармонија“ со познатата „Химна на ноќта“ во превод на Његош. Во прозниот дел „Патот кон исток“ со сочувство ја опиша Србија и нејзината борба за слобода.
1916.- Заврши префрлањето на поголемиот дел од српската војска од околу 140.000 војници од окупирана Србија во Првата светска војна на островот Крф. Закрепната во следните месеци, реорганизираната и вооружена српска војска се вратила да се бори на Солунскиот фронт во летото истата година. За време на повлекувањето низ Албанија во декември 1915 година, повеќе од 200.000 војници и цивили умреле од глад, исцрпеност и зима.
1922.- Велика Британија официјално ја прогласи независноста на Египет, но ја задржа контролата над Суецкиот канал и одбраната на земјата.
1931.- Членот на Долниот дом, Освалд Мозли, ја основа Новата партија, која една година подоцна стана Британска фашистичка унија.
1933.- Еден ден по палењето на Рајхстагот, Хитлер го убедил германскиот претседател Пол фон Хинденбург да го потпише Законот за одбрана на народот и државата, со кој се укинуваат личните слободи, слободата на говорот и печатот и правото на собирање. Во следните неколку дена беа уапсени повеќе од четири илјади комунисти.
1941.- Во егзил умре поранешниот шпански крал Алфонсо XIII. Одбивајќи да абдицира во 1931 година, кога републиканците победија на шпанските избори, кралот беше принуден да ја напушти земјата.
1948.- Последните британски трупи ја напуштија Индија. Во 1947 година, лабуристичката влада ја укина британската власт над Индија.
1953.- Во Анкара, Југославија, Грција и Турција потпишаа договор за политичка, економска и воена соработка, познат како Балкански сојуз.
1974.- САД и Египет ги обновија дипломатските односи по седумгодишен прекин.
1975.- Во големата железничка несреќа во Велика Британија загинаа 42 патници кога воз со полна брзина удри во ограда на лондонската станица Мургејт.
1986.- Во центарот на Стокхолм е убиен шведскиот премиер и лидер на Социјалдемократската партија, Улоф Палме. Еден од најпопуларните европски политичари во тоа време, тој беше убиен на улица додека со сопругата се враќаше дома од кино.
1991.- 42-дневната Заливска војна заврши со борбата на САД и нивните сојузници со Ирак. Ирачките сили беа принудени да го напуштат Кувајт, кој го окупираа на 1 август 1990 година.
1991.- Српскиот национален совет и Извршниот совет на ДЗР Краина одлучија да го одделат ДЗР Краина од Република Хрватска и да останат во Југославија.
1993.- Американските воени транспортери го исфрлија првиот товар со хуманитарна помош за храна и лекови над источна Босна, започнувајќи ја „Операцијата Падобран“ во Босна и Херцеговина разурната од војна.
1994.- Во зоната на забранети летови над Босна и Херцеговина западно од Бања Лука, два американски авиони Ф-16 соборија четири српски авиони Галеб.
1997.- Земјотрес потресе повеќе од 20 села во Иран, при што загинаа најмалку 1.000 луѓе.
1998.- Во областа Дреница во Косово започнаа судирите меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци, членови на илегалната Ослободителна војска на Косово, по убиството на четворицата српски полицајци во близина на Глоговац и Србица.
2004.- Африканските лидери се договорија на самит да формираат африкански мултинационални сили способни да интервенираат низ Африка за да стават крај на граѓанските војни и да го спречат геноцидот.
2008.- Српското Министерство за правда испрати барање до Руската Федерација за екстрадиција на Марко Милошевиќ и Мирјана Марковиќ, син и сопруга на Слободан Милошевиќ. Против нив во Србија се покренати неколку истраги, меѓу кои и обвиненија за шверц на тутун.
2009.- На 85-годишна возраст умре норвешкиот архитект Свере Фен, познат по комбинирањето на модерните форми и скандинавската традиција. Во 1997 година ја добива наградата Прикер за својата работа, едно од најзначајните признанија во областа на архитектурата.
2011.- Почина француската актерка Ана Жирардо, позната по улогите во филмовите на познати режисери како Лукино Висконти (Роко и неговите браќа), Клод Лелуш, Марк Ферери и Андреа Кајато. Добитник е на неколку француски филмски награди, меѓу кои и три Цезари.
2011.- На 90-годишна возраст умре американската актерка Џејн Расел, секс симбол во средината на минатиот век. Таа имаше забележителни улоги во вестерн „Одметник“ и култниот филм на Хауард Хокс, „Мажите претпочитаат русокоси“.
2021.- Сликата „Средба со задоволството“ на белгискиот надреалистички сликар Рене Магрит е продадена на аукција во Лондон за 22,4 милиони евра.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај
🎨 Култура и уметност
-
1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.
-
1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.
-
2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.
⚕️ Медицина и наука
-
1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.
⚔️ Политика и воени настани
-
1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.
-
1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.
-
1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.
-
1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.
-
1997 – Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.
📺 Технологија и медиуми
-
1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.
-
2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.
⚖️ Човекови права и општествени промени
-
1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.
-
2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.
-
2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.
-
Македонија2 дена
Граѓани пријавуваат дека од рано утрово се без електрична енергија
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (19 мај)
-
Македонија2 дена
АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови
-
Македонија18 часа
Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата
-
Македонија15 часа
Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар
-
Македонија19 часа
МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч
-
Временска прогноза2 дена
Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци
-
Хороскоп6 часа
Хороскоп за вторник (20 мај)