На денешен ден
(28 февруари) – На денешен ден
1832.- Во Белград е основана Националната библиотека на Србија како составен дел на Државната печатница. Библиотеката тогаш била под Министерството за образование, а од 1871 година е самостојна институција. Одлуката за основањето ја донел кнезот Милош Обреновиќ.
1844.- Топ експлодира на брод за време на проекцијата на новата фрегата Принстон, подготвена од американската морнарица на реката Потомак, при што загинаа државниот секретар, секретарот на морнарицата и неколку други владини претставници на САД.
1862.- Во Србија е донесен првиот закон за адвокатура.
1869.- Умре францускиот писател и дипломат Алфонс де Ламартин, еден од најголемите лиричари на романтизмот. Слава му донесе првата книга „Поетски медитации“ (1820), а потоа и најважната збирка „Поетска и религиозна хармонија“ со познатата „Химна на ноќта“ во превод на Његош. Во прозниот дел „Патот кон исток“ со сочувство ја опиша Србија и нејзината борба за слобода.
1916.- Заврши префрлањето на поголемиот дел од српската војска од околу 140.000 војници од окупирана Србија во Првата светска војна на островот Крф. Закрепната во следните месеци, реорганизираната и вооружена српска војска се вратила да се бори на Солунскиот фронт во летото истата година. За време на повлекувањето низ Албанија во декември 1915 година, повеќе од 200.000 војници и цивили умреле од глад, исцрпеност и зима.
1922.- Велика Британија официјално ја прогласи независноста на Египет, но ја задржа контролата над Суецкиот канал и одбраната на земјата.
1931.- Членот на Долниот дом, Освалд Мозли, ја основа Новата партија, која една година подоцна стана Британска фашистичка унија.
1933.- Еден ден по палењето на Рајхстагот, Хитлер го убедил германскиот претседател Пол фон Хинденбург да го потпише Законот за одбрана на народот и државата, со кој се укинуваат личните слободи, слободата на говорот и печатот и правото на собирање. Во следните неколку дена беа уапсени повеќе од четири илјади комунисти.
1941.- Во егзил умре поранешниот шпански крал Алфонсо XIII. Одбивајќи да абдицира во 1931 година, кога републиканците победија на шпанските избори, кралот беше принуден да ја напушти земјата.
1948.- Последните британски трупи ја напуштија Индија. Во 1947 година, лабуристичката влада ја укина британската власт над Индија.
1953.- Во Анкара, Југославија, Грција и Турција потпишаа договор за политичка, економска и воена соработка, познат како Балкански сојуз.
1974.- САД и Египет ги обновија дипломатските односи по седумгодишен прекин.
1975.- Во големата железничка несреќа во Велика Британија загинаа 42 патници кога воз со полна брзина удри во ограда на лондонската станица Мургејт.
1986.- Во центарот на Стокхолм е убиен шведскиот премиер и лидер на Социјалдемократската партија, Улоф Палме. Еден од најпопуларните европски политичари во тоа време, тој беше убиен на улица додека со сопругата се враќаше дома од кино.
1991.- 42-дневната Заливска војна заврши со борбата на САД и нивните сојузници со Ирак. Ирачките сили беа принудени да го напуштат Кувајт, кој го окупираа на 1 август 1990 година.
1991.- Српскиот национален совет и Извршниот совет на ДЗР Краина одлучија да го одделат ДЗР Краина од Република Хрватска и да останат во Југославија.
1993.- Американските воени транспортери го исфрлија првиот товар со хуманитарна помош за храна и лекови над источна Босна, започнувајќи ја „Операцијата Падобран“ во Босна и Херцеговина разурната од војна.
1994.- Во зоната на забранети летови над Босна и Херцеговина западно од Бања Лука, два американски авиони Ф-16 соборија четири српски авиони Галеб.
1997.- Земјотрес потресе повеќе од 20 села во Иран, при што загинаа најмалку 1.000 луѓе.
1998.- Во областа Дреница во Косово започнаа судирите меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци, членови на илегалната Ослободителна војска на Косово, по убиството на четворицата српски полицајци во близина на Глоговац и Србица.
2004.- Африканските лидери се договорија на самит да формираат африкански мултинационални сили способни да интервенираат низ Африка за да стават крај на граѓанските војни и да го спречат геноцидот.
2008.- Српското Министерство за правда испрати барање до Руската Федерација за екстрадиција на Марко Милошевиќ и Мирјана Марковиќ, син и сопруга на Слободан Милошевиќ. Против нив во Србија се покренати неколку истраги, меѓу кои и обвиненија за шверц на тутун.
2009.- На 85-годишна возраст умре норвешкиот архитект Свере Фен, познат по комбинирањето на модерните форми и скандинавската традиција. Во 1997 година ја добива наградата Прикер за својата работа, едно од најзначајните признанија во областа на архитектурата.
2011.- Почина француската актерка Ана Жирардо, позната по улогите во филмовите на познати режисери како Лукино Висконти (Роко и неговите браќа), Клод Лелуш, Марк Ферери и Андреа Кајато. Добитник е на неколку француски филмски награди, меѓу кои и три Цезари.
2011.- На 90-годишна возраст умре американската актерка Џејн Расел, секс симбол во средината на минатиот век. Таа имаше забележителни улоги во вестерн „Одметник“ и култниот филм на Хауард Хокс, „Мажите претпочитаат русокоси“.
2021.- Сликата „Средба со задоволството“ на белгискиот надреалистички сликар Рене Магрит е продадена на аукција во Лондон за 22,4 милиони евра.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево2 денаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп1 денХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија1 денЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Македонија1 денДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Култура1 денДенес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!
-
Спорт2 денаДанска првиот предизвик за „рисовите“ во март, за пласман на големиот мундијал во САД, Мексико и Канада
-
Временска прогноза2 денаНови врнежи од дожд на планините ќе провејува снег, продор на ладен бран од север може да резултира со снег на превоите
-
Хороскоп4 часаХороскоп за сабота (22 ноември)
