Следете не

На денешен ден

28 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1098 – Крстоносците ги поразија Турците во битката кај Антиохија во Првата крстоносна војна.

1389.- На косовското поле се водела решавачка битка меѓу српската и турската војска, која им ја отворила вратата на Турците за натамошно продирање во Европа. Според оскудни историски податоци, Косовската битка им овозможила на Турците натамошен продор на Балканот. Србија потоа станала турска вазална држава, а нејзиното освојување завршило во 1459 година кога Турците го зазеле утврдениот град Смедерево.

1491.- Роден е англискиот крал Хенри Осми, кој за време на неговото владеење (1509) ја проширил својата власт во Велс, Шкотска и Ирска. Тој се судри со папата, кој не сакаше да го поништи бракот со една од шесте жени, и се прогласи за поглавар на новооснованата Англиканска црква (1534).

1577.- Роден е фламанскиот сликар Питер Пол Рубенс. Неговите големи композиции се сметаат за најголемото достигнување на фламанското барокно сликарство и автентичен израз на барокниот дух („Последниот суд“, „Венера“, „Париски суд“, „Грабнувањето на ќерките на Леукип“).

1629 – Мирот во Але е крај на бунтот на Хугенотите (протестант) во Франција, но не го прекина нивното прогонство, кое кулминираше со „Вартоломејската ноќ“ во 1572 година, кога повеќе од 20.000 нивни поддржувачи беа убиени по наредба на Катерина де. Медичи. Тие се здобија со целосна рамноправност со католиците дури по Француската револуција.

1712.- Во Женева е роден францускиот филозоф Жан Жак Русо, меѓу луѓето „Писмо до Даламберт“, „Исповеди“).

1867.- Роден е италијанскиот писател Луиџи Пирандело, добитник на Нобеловата награда за литература во 1934 година, еден од најзначајните драматурзи на 20 век („Шест луѓе бараат писател“, „Џакомино“, „Хенри IV“).

1873.- Роден е францускиот хирург и биолог Алексис Карел, чија работа одигра значајна улога во развојот на методите за трансплантација на ткиво. Добитник е на Нобеловата награда за медицина во 1912 година.

1902.- Соединетите држави купија концесија од 40 милиони долари од Франција за изградба на Панамскиот канал.

1914.- Членот на организацијата „Млада Босна“, Гаврило Принцип, во Сараево го уби австроунгарскиот надвојвода, престолонаследникот Франц и неговата сопруга Софија. Тоа беше искра за почетокот на Првата светска војна.

1919.- Помеѓу Германија и нејзините сојузници е потпишан Версајскиот договор, со кој формално заврши Првата светска војна.

1921.- Усвоен е Уставот на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците (Видовдан Устав), со кој новосоздадената држава е прогласена за уставна, парламентарна и наследна монархија со династијата Караѓорѓевиќ.

1948.- На состанокот во Букурешт, Комунистичката партија на Југославија е исклучена од Информативното биро на Комунистичката партија. Тоа значеше и формален прекин на односите со земјите од комунистичкиот блок. Блокадата на Југославија што следеше и кампањата против југословенското раководство траеше до 1955 година.

1950.- Американците на Светското првенство во Бразил ги победија Англичаните со 1-0.

1950.- Патот Белград-Загреб во должина од 400 километри наречен „Автопат Братство-Единство“ бил пуштен за сообраќај, со учество на доброволни младински работни бригади од цела Југославија.

1956.- Во полскиот град Познан е задушен бунтот на работниците со голем број жртви. Тоа беше еден од првите изрази на кризата во источноевропските земји по смртта на Сталин.

1960.- Основан е Универзитетот во Нови Сад.

1976.- Сејшелите во Индискиот Океан по 160 години стекнале независност од Велика Британија.

1977.- Умре српскиот сликар Иван Табаковиќ, професор на Академијата за применети уметности во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите, еден од најзначајните претставници на српското модерно сликарство („Метаморфози“, „Автопортрет“).

1981.- Во експлозија на бомба во седиштето на Исламската републиканска партија загинаа 74 луѓе, меѓу кои и лидерот на партијата и претседател на Врховниот суд на Иран, ајатолахот Мохамед Хошеин Бехешти.

1989.- Во Газиместан, Косово, беше одбележана 600-годишнината од битката за Косово. Централен настан на собирот, на кој присуствуваа околу милион луѓе, беше говорот на тогашниот претседател на Србија, Слободан Милошевиќ, со што започна метеорскиот подем на тој српски политичар.

1997.- Кубанската и аргентинската форензика пронашле шест скелети во близина на боливискиот град Валгранд. Подоцна беше утврдено дека меѓу нив се и посмртните останки на легендарниот герилски водач Ернесто Че Гевара.

2001.- Поранешниот претседател на СР Југославија Слободан Милошевиќ беше екстрадиран на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, како прв шеф на држава предаден на меѓународен трибунал. На 27 мај 1999 година, Милошевиќ беше обвинет за злосторства против човештвото, кршење на законите и правилата за војна и геноцид за време на војните во Хрватска во периодот 1991-1992 година. и БиХ 1992-95. а во Косово во 1999 г.

2003.- Мексико го екстрадираше во Шпанија поранешниот аргентински поморски офицер Рикардо Мигел Кавало, обвинет за геноцид и тероризам за време на „валканата војна“ водена за време на воената хунта во 1976-1983 година. години против противниците, во кои беа убиени или исчезнати околу 30.000 луѓе.

2004.- САД ја предадоа власта на Ирачаните, два дена пред крајниот рок и седум месеци пред изборите, по што лидерите на привремените ирачки власти положија заклетва.

2006.- Црна Гора стана 192. земја членка на Обединетите нации.

2009 – Албанија одржа општи избори, на кои победи владејачката Демократска партија на Сали Бериша. Опозицијата никогаш не ги призна резултатите, обвинувајќи го Бериша за кражба на изборите.

2010 – Премиерката на Исланд Јохана Сигурдардотир се омажи за писателот Јона Леосдотир откако беше усвоен законот во земјата за легализација на геј браковите.

2011.- Французинката Кристин Лагард е избрана за генерален директор на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) по оставката на Доминик Строс-Кан, како прва жена на чело на важната меѓународна институција.

2012.- Српскиот претседател Томислав Николиќ му го довери мандатот за формирање влада на лидерот на коалицијата Ивица Дачиќ, собир околу Социјалистичката партија на Србија.

2013 – Шефовите на држави или влади на Европската унија (ЕУ) одлучија да започнат преговори за Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу ЕУ и Косово. Договорот е потпишан од ЕУ, а не од земјите-членки, бидејќи пет земји од ЕУ не ја признаа независноста на Косово.

2013 – Европскиот совет одлучи да ги отвори пристапните преговори со Србија.

2014 – Соул пејачот и текстописец Боби Вомак, автор на хитови на многу музичари од 20 век, почина на 71-годишна возраст. Неговите песни вклучуваат „It’s All Over Now“, во изведба на Ролинг Стоунс, како и „Lookin ‘for Love“.

2016 – Во самоубиствен терористички напад на меѓународниот терминал на аеродромот Ататурк во Истанбул загинаа 41 лице, а 239 беа повредени.

2021.- Почина Вера Николиќ, спортистка, светски рекордер и освојувач на два златни медали за Југославија на ЕП на 800 метри.

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп8 часа

Хороскоп за вторник (11 ноември)

ОВЕН Работа – Пред вас е малку потежок месец, полно со искушение што се однесува до работата и работната атмосфера. Бидете...

Кичево9 часа

На градскиот плоштад во Кичево и оваа година ќе блесне хуманитарниот „Божиќен Базар“ покрај најубавиот украс „Витлеемската Пештера“

Почитувани кичевчани, драги сограѓани. Со голема радост преку нашиот медиум како главен медиумски покровител, вашиот кичевски крик кој од 2017-та...

Здравје и убавина12 часа

Домашен напиток од свежи билки против болки во Бубрезите од бубрежните камења

Бубрезите се еден од најважните органи во човечкото тело, а нивната здравствена состојба е клучна за целокупното функционирање на организмот....

Спорт12 часа

Аталанта го разреши од должноста досегашниот тренер Иван Јуриќ

Аталанта го отпушти 50-годишниот хрватски стратег Иван Јуриќ по само 11 одиграни натпревари во Серија А, еден ден по поразот...

Кичево15 часа

(ФОТО) Д-р Александар Јовановски денеска со свеченост ја презеде функцијата градоначалник на општина Кичево, „За мене како што знаете поделбите не постојат, ќе продолжиме напред заедно“

Денес и официјално Д-р Александар Јовановски ја презеде градоначалничката функција и влезе во општинската зграда на град Кичево. Со свеченост...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за понеделник (10 ноември)

Овен Стравовите се вовлекоа во твоето срце. Не сте сигурни дали ве сакаат затоа што вредите како личност или затоа...

Кичево1 ден

Во сабота спремете се за третото концертно издание на „Enigma Rock Night Vol.3“ во НУЦК „Кочо Рацин“, на сцената ќе настапат сите локални бендови

Подгответе се за вечер полна со жива музика, силен звук и незаборавна атмосфера! На 15 ноември, со почеток од 19:30...

Здравје и убавина2 дена

Овие шест работи предизвикуваат висок крвен притисок

Високиот крвен притисок (хипертензија) претставува сериозно здравствено состојба која може да доведе до опасни, па дури и фатални последици, како...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за недела (9 ноември)

ОВЕН Овни, бидете внимателни кога одлучувате што би можеле да направите. Ако сте разумни, ќе успеете во своите намери. Вашиот...

Спорт2 дена

Кичевските арбитри Стојановски и Цветаноски ќе ја делат правдата на мечот в понеделник помеѓу „Силекс“ и „Шкупи“

Во рамките на 13-тото коло од Првата македонска фудбалска лига, овој понеделник, 10 ноември 2025 година, со почеток во 13:00...

НАЈЧИТАНИ