На денешен ден
28 јуни – На денешен ден
1098 – Крстоносците ги поразија Турците во битката кај Антиохија во Првата крстоносна војна.
1389.- На косовското поле се водела решавачка битка меѓу српската и турската војска, која им ја отворила вратата на Турците за натамошно продирање во Европа. Според оскудни историски податоци, Косовската битка им овозможила на Турците натамошен продор на Балканот. Србија потоа станала турска вазална држава, а нејзиното освојување завршило во 1459 година кога Турците го зазеле утврдениот град Смедерево.
1491.- Роден е англискиот крал Хенри Осми, кој за време на неговото владеење (1509) ја проширил својата власт во Велс, Шкотска и Ирска. Тој се судри со папата, кој не сакаше да го поништи бракот со една од шесте жени, и се прогласи за поглавар на новооснованата Англиканска црква (1534).
1577.- Роден е фламанскиот сликар Питер Пол Рубенс. Неговите големи композиции се сметаат за најголемото достигнување на фламанското барокно сликарство и автентичен израз на барокниот дух („Последниот суд“, „Венера“, „Париски суд“, „Грабнувањето на ќерките на Леукип“).
1629 – Мирот во Але е крај на бунтот на Хугенотите (протестант) во Франција, но не го прекина нивното прогонство, кое кулминираше со „Вартоломејската ноќ“ во 1572 година, кога повеќе од 20.000 нивни поддржувачи беа убиени по наредба на Катерина де. Медичи. Тие се здобија со целосна рамноправност со католиците дури по Француската револуција.
1712.- Во Женева е роден францускиот филозоф Жан Жак Русо, меѓу луѓето „Писмо до Даламберт“, „Исповеди“).
1867.- Роден е италијанскиот писател Луиџи Пирандело, добитник на Нобеловата награда за литература во 1934 година, еден од најзначајните драматурзи на 20 век („Шест луѓе бараат писател“, „Џакомино“, „Хенри IV“).
1873.- Роден е францускиот хирург и биолог Алексис Карел, чија работа одигра значајна улога во развојот на методите за трансплантација на ткиво. Добитник е на Нобеловата награда за медицина во 1912 година.
1902.- Соединетите држави купија концесија од 40 милиони долари од Франција за изградба на Панамскиот канал.
1914.- Членот на организацијата „Млада Босна“, Гаврило Принцип, во Сараево го уби австроунгарскиот надвојвода, престолонаследникот Франц и неговата сопруга Софија. Тоа беше искра за почетокот на Првата светска војна.
1919.- Помеѓу Германија и нејзините сојузници е потпишан Версајскиот договор, со кој формално заврши Првата светска војна.
1921.- Усвоен е Уставот на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците (Видовдан Устав), со кој новосоздадената држава е прогласена за уставна, парламентарна и наследна монархија со династијата Караѓорѓевиќ.
1948.- На состанокот во Букурешт, Комунистичката партија на Југославија е исклучена од Информативното биро на Комунистичката партија. Тоа значеше и формален прекин на односите со земјите од комунистичкиот блок. Блокадата на Југославија што следеше и кампањата против југословенското раководство траеше до 1955 година.
1950.- Американците на Светското првенство во Бразил ги победија Англичаните со 1-0.
1950.- Патот Белград-Загреб во должина од 400 километри наречен „Автопат Братство-Единство“ бил пуштен за сообраќај, со учество на доброволни младински работни бригади од цела Југославија.
1956.- Во полскиот град Познан е задушен бунтот на работниците со голем број жртви. Тоа беше еден од првите изрази на кризата во источноевропските земји по смртта на Сталин.
1960.- Основан е Универзитетот во Нови Сад.
1976.- Сејшелите во Индискиот Океан по 160 години стекнале независност од Велика Британија.
1977.- Умре српскиот сликар Иван Табаковиќ, професор на Академијата за применети уметности во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите, еден од најзначајните претставници на српското модерно сликарство („Метаморфози“, „Автопортрет“).
1981.- Во експлозија на бомба во седиштето на Исламската републиканска партија загинаа 74 луѓе, меѓу кои и лидерот на партијата и претседател на Врховниот суд на Иран, ајатолахот Мохамед Хошеин Бехешти.
1989.- Во Газиместан, Косово, беше одбележана 600-годишнината од битката за Косово. Централен настан на собирот, на кој присуствуваа околу милион луѓе, беше говорот на тогашниот претседател на Србија, Слободан Милошевиќ, со што започна метеорскиот подем на тој српски политичар.
1997.- Кубанската и аргентинската форензика пронашле шест скелети во близина на боливискиот град Валгранд. Подоцна беше утврдено дека меѓу нив се и посмртните останки на легендарниот герилски водач Ернесто Че Гевара.
2001.- Поранешниот претседател на СР Југославија Слободан Милошевиќ беше екстрадиран на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, како прв шеф на држава предаден на меѓународен трибунал. На 27 мај 1999 година, Милошевиќ беше обвинет за злосторства против човештвото, кршење на законите и правилата за војна и геноцид за време на војните во Хрватска во периодот 1991-1992 година. и БиХ 1992-95. а во Косово во 1999 г.
2003.- Мексико го екстрадираше во Шпанија поранешниот аргентински поморски офицер Рикардо Мигел Кавало, обвинет за геноцид и тероризам за време на „валканата војна“ водена за време на воената хунта во 1976-1983 година. години против противниците, во кои беа убиени или исчезнати околу 30.000 луѓе.
2004.- САД ја предадоа власта на Ирачаните, два дена пред крајниот рок и седум месеци пред изборите, по што лидерите на привремените ирачки власти положија заклетва.
2006.- Црна Гора стана 192. земја членка на Обединетите нации.
2009 – Албанија одржа општи избори, на кои победи владејачката Демократска партија на Сали Бериша. Опозицијата никогаш не ги призна резултатите, обвинувајќи го Бериша за кражба на изборите.
2010 – Премиерката на Исланд Јохана Сигурдардотир се омажи за писателот Јона Леосдотир откако беше усвоен законот во земјата за легализација на геј браковите.
2011.- Французинката Кристин Лагард е избрана за генерален директор на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) по оставката на Доминик Строс-Кан, како прва жена на чело на важната меѓународна институција.
2012.- Српскиот претседател Томислав Николиќ му го довери мандатот за формирање влада на лидерот на коалицијата Ивица Дачиќ, собир околу Социјалистичката партија на Србија.
2013 – Шефовите на држави или влади на Европската унија (ЕУ) одлучија да започнат преговори за Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу ЕУ и Косово. Договорот е потпишан од ЕУ, а не од земјите-членки, бидејќи пет земји од ЕУ не ја признаа независноста на Косово.
2013 – Европскиот совет одлучи да ги отвори пристапните преговори со Србија.
2014 – Соул пејачот и текстописец Боби Вомак, автор на хитови на многу музичари од 20 век, почина на 71-годишна возраст. Неговите песни вклучуваат „It’s All Over Now“, во изведба на Ролинг Стоунс, како и „Lookin ‘for Love“.
2016 – Во самоубиствен терористички напад на меѓународниот терминал на аеродромот Ататурк во Истанбул загинаа 41 лице, а 239 беа повредени.
2021.- Почина Вера Николиќ, спортистка, светски рекордер и освојувач на два златни медали за Југославија на ЕП на 800 метри.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево2 денаПредмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско
-
Кичево23 часа(ФОТО) Конечно „ATVA Residence Hotel & Spa“ официјално отворен, уникатен модерен хотелски комплекс, уреден според највисоки светски стандарди
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (2 декември)
-
Магазин19 часа(ВИДЕО) „Not Gonna Run Away“ е третиот дел од „Marbled In Stone“, наше кичевско, а светско!
-
Кичево2 денаКК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Хороскоп10 часаХороскоп за среда (3 декември)
-
Македонија2 денаЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир
-
Кичево20 часа„Canvas Print Media“ Кичево: Слики на Платно и Фото хартија, премиум Fine Art печатење со материјали од светски брендови и бесплатна достава во Кичево
