Следете не

На денешен ден

28 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1522.- Турците го зазеле утврдениот град Книн и го прогласиле за седиште на санџакот Лика.

1660.- Во Оснабрик е роден Џорџ I, првиот британски крал од династијата Хановер. За време на неговото владеење од 1714 година до неговата смрт во 1727 година, функцијата премиер добила клучна улога во извршната власт.

1738.- Роден е францускиот лекар Жозеф Игнас Гилотин, професор по анатомија. За време на Француската револуција, тој предложи да се изврши направа за обезглавување, со што ќе се намали страдањето на осуденикот. Од 1792 година, овој уред го носи неговото име.

1759.- Роден е англискиот државник Вилијам Пит Помладиот, кој во 1783 година станал најмладиот премиер во британската историја. Во 1805 година, тој беше главниот организатор на Третата европска коалиција против Наполеон.

1812.- Русија и Турција потпишаа мировен договор во Букурешт, со кој на Русија и се даде Бесарабија, а Влашка и Молдавија на Турција. Мирот му овозможил на рускиот цар да ги насочи воените сили кон Наполеон Бонапарта.

1834.- Српскиот јазик во Кнежеството Србија е воведен како службен јазик во кореспонденција со турските власти, која дотогаш се водеше исклучиво на турски јазик.

1843.- Умре американскиот филолог и лексикограф Ноа Вебстер. Во 1806 година го објавил својот прв речник на англискиот јазик, Compendious Dictionary of the English Language, а во 1828 година, речникот што сè уште го носи неговото име.

1879.- Роден е српскиот математичар, астроном и геофизичар Милутин Миланковиќ, основач на Катедрата за небесна механика на Универзитетот во Белград.

1884.- Роден е чешкиот државник Едуард Бенеш, основач на современата чехословачка држава (1918), претседател од 1936 до 1938 година, кога пребегнал во Лондон пред германската окупација. По Втората светска војна, тој повторно беше шеф на државата до доаѓањето на комунистите на власт во 1948 година.

1934.- Канаѓанката Олива Дион родила пет девојчиња во Онтарио, Канада, наречени „Дионс пет“, петте најдобри преживеани во светот.

1937.- По оставката на Стенли Болдвин, Невил Чембрлен стана премиер на Обединетото Кралство. Тој е потписник на Минхенскиот договор од 1939 година, кој им овозможи на Германците да ја окупираат Чехословачка.

1937.- Умре австрискиот психолог Алфред Адлер, еден од следбениците на Фројд. Тој се одвоил од Фројд во 1912 година со основање на насоката на индивидуалната психологија („Практика и теорија на индивидуалната психологија“, „Знаење за човекот“, „За нервниот карактер“).

1940.- Белгискиот крал Леополд III потпиша капитулација во Втората светска војна; Истиот ден започна евакуацијата на поразените сојузнички сили од француското пристаниште Данкерк во Втората светска војна, со што до 2 јуни беа спасени 224.585 британски и 112.546 француски и белгиски војници.

1944.- Умре српскиот етнолог и фолклорист Тихомир Ѓорѓевиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Објавил околу 700 студии, патописи, белешки и коментари за српските народни обичаи.

1961.- Укинат е возот Ориент експрес, кој 78 години сообраќал на линијата Париз-Истанбул.

1971.- Советско вселенско летало лансирало во правец на Марс.

1972.- Во Париз умре војводата од Виндзор, кој се искачи на тронот како крал на Англија Едвард Осми во 1936 година и абдицира истата година бидејќи се ожени со Волис Симпсон од САД.

1976.- Склучен е договор меѓу СССР и САД за ограничување на подземните нуклеарни проби.

1982.- Папата Јован Павле Втори пристигнува во Британија, првиот римокатолички папа што ја посетил земјата од 1531 година.

1986.- Двајца советски космонаути излегоа од орбиталната станица Саљут 7 и поминаа околу четири часа на вселенска прошетка.

1987.- Западногерманецот Матијас Руст (19) летал со спортски авион „Цесна“ од Хелсинки до Москва и слетал на централниот Црвен плоштад во главниот град на СССР, минувајќи незабележано низ советскиот воздушен простор.

1995.- Земјотрес го погоди рускиот град Нефтегорск на полуостровот Сахалин, при што загинаа најмалку 2.000 луѓе.

1995.- Босанскиот министер за надворешни работи Ирфан Љубијанкиќ загина при соборување на хеликоптер со ракета кај Бихаќ.

1995.- На Канскиот филмски фестивал, југословенскиот режисер Емир Кустурица ја добива Златната палма за филмот „Подземје – некогаш“. Десет години претходно Кустурица ја доби оваа награда за филмот „Татко на службен пат“.

1997.- Русија и Украина потпишаа договор со кој и се дозволи на руската Црноморска флота 20 години да користи поморска база во пристаништето Севастопол на полуостровот Крим.

1998.- По петтата нуклеарна проба, Пакистан официјално стана нуклеарна сила.

1999.- Откако воздушните напади на НАТО ги интензивираа нападите врз СР Југославија (740 полетувања за 24 часа), југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, по разговорите со специјалниот претставник на рускиот претседател Виктор Черномирдин, ги прифати условите на западните земји да го прекинат бомбардирањето.

2001.- Во Каиро се одржа првата детска конференција на африканските нации.

2002.- Британскиот мобилен оператор Водафон објави загуба од 13,5 милијарди фунти (19,6 милијарди долари), што е најголема забележана загуба на голема британска корпорација.

2004.- Во Клиничкиот центар на Црна Гора во Подгорица, како последица на тешките повреди при атентатот претходната вечер пред редакцијата на весникот, почина директорот и главен уредник на подгоричкиот весник „Дан“ Душко Јовановиќ. На 27 април 2009 година, Дамир Мандиќ беше осуден на 30 години затвор за соучество во убиството на Јовановиќ.

2008.- Непалскиот парламент ја укина монархијата и прогласи република, со што заврши 239-годишното владеење на најстарата хинду монархија во светот.

2008 – Универзитетот во Белград одбележа 200 години постоење.

2013.- Почина Зоран Еркман Зеркман, музичар и еден од најдобрите трубачи на српскиот рокенрол. Бил член на Младинскиот џез бенд на РТБ и групата Дисциплина кичме и основач на групите Буквар Буквар и Зеркман Биг Бенг.

2015 – Луиз Ричардсон е првата жена назначена за шеф на Универзитетот Оксфорд од неговото основање во 1230 година.

2018 – Умре Серж Дасо, француски политичар, издавач на весници и водечка фигура во индустријата за авиони и оружје.

2021 – Германија го призна убиството на десетици илјади луѓе во Намибија за време на колонијалната ера како геноцид и вети дека ќе финансира развојни проекти во земјата во вредност од 1.100.000.000 евра

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево53 минути

(ФОТО) Конечно „ATVA Residence Hotel & Spa“ официјално отворен, уникатен модерен хотелски комплекс, уреден според највисоки светски стандарди

Вчера, со свечен настан исполнет со емоции и големна гордост, беше означен официјалниот старт на гламурозниот „Atva Residence Hotel &...

Хороскоп12 часа

Хороскоп за вторник (2 декември)

ОВЕН Може да очекувате поддршка од соработниците кои се со вас. Деловното поле оди во позитивна насока. Ако сте слободни...

Кичево17 часа

КК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери

КК „Баскет Кичево“ носи вистинска свежина во кошарката. Имено, по првично комплетирање на тимот, започнува со официјални тренинзни по термини,...

Македонија19 часа

ЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир

Јавното претпријатие за државни патишта успешно реализираше проект за санација на потпорниот ѕид и заштита на регионалниот пат Р1202 во...

Македонија21 час

Повторно паѓа цената на дизелот, бензините остануваат со иста цена за источен литар на бензинските станици ширум Македонија

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат, односно остануваат на исто ниво како што биле...

Спорт21 час

ФФМ: Благодарност до селекторот Милевски, време е за нов импулс и свежа енергија во националниот тим, до 25 декември Македонија ќе има нов селектор

На денешната седница, Управниот одбор на Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) донесе одлука да не го продолжи договорот со селекторот...

Фото: Yosuke Ota @ unsplash Фото: Yosuke Ota @ unsplash
Магазин23 часа

Понекогаш е наједноставното најдобро: Печени компири со ореви и кромид

Овој рустикален рецепт комбинира три совршени текстури: крцкава печена кора, нежна внатрешност и ароматични крцкави ореви. Кромидот или празот додаваат...

Фото: Val Vesa @ unsplash Фото: Val Vesa @ unsplash
Автомобили23 часа

Најпродаваните автомобилски брендови во Европа: Шкода се искачува, азиските брендови ограничени во Топ 10

Продажбата на нови автомобили во Европа продолжува да расте, покажуваат податоците на Европската асоцијација на производители на моторни возила (ACEA)....

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин23 часа

ChatGPT конечно престанува да ги користи непотребните цртички

ChatGPT долго време ги игнорираше дел од упатствата што му ги задаваат корисниците. Иако многумина бараа да не користи долги...

Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash
Магазин23 часа

Социјалните мрежи влегуваат во ера на поделби, а Facebook и понатаму опстојува

И покрај годините шпекулации дека корисниците масовно го напуштаат, Facebook останува една од најстабилните платформи. Според ново истражување на истражувачкиот...

НАЈЧИТАНИ