Следете не

На денешен ден

28 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1522.- Турците го зазеле утврдениот град Книн и го прогласиле за седиште на санџакот Лика.

1660.- Во Оснабрик е роден Џорџ I, првиот британски крал од династијата Хановер. За време на неговото владеење од 1714 година до неговата смрт во 1727 година, функцијата премиер добила клучна улога во извршната власт.

1738.- Роден е францускиот лекар Жозеф Игнас Гилотин, професор по анатомија. За време на Француската револуција, тој предложи да се изврши направа за обезглавување, со што ќе се намали страдањето на осуденикот. Од 1792 година, овој уред го носи неговото име.

1759.- Роден е англискиот државник Вилијам Пит Помладиот, кој во 1783 година станал најмладиот премиер во британската историја. Во 1805 година, тој беше главниот организатор на Третата европска коалиција против Наполеон.

1812.- Русија и Турција потпишаа мировен договор во Букурешт, со кој на Русија и се даде Бесарабија, а Влашка и Молдавија на Турција. Мирот му овозможил на рускиот цар да ги насочи воените сили кон Наполеон Бонапарта.

1834.- Српскиот јазик во Кнежеството Србија е воведен како службен јазик во кореспонденција со турските власти, која дотогаш се водеше исклучиво на турски јазик.

1843.- Умре американскиот филолог и лексикограф Ноа Вебстер. Во 1806 година го објавил својот прв речник на англискиот јазик, Compendious Dictionary of the English Language, а во 1828 година, речникот што сè уште го носи неговото име.

1879.- Роден е српскиот математичар, астроном и геофизичар Милутин Миланковиќ, основач на Катедрата за небесна механика на Универзитетот во Белград.

1884.- Роден е чешкиот државник Едуард Бенеш, основач на современата чехословачка држава (1918), претседател од 1936 до 1938 година, кога пребегнал во Лондон пред германската окупација. По Втората светска војна, тој повторно беше шеф на државата до доаѓањето на комунистите на власт во 1948 година.

1934.- Канаѓанката Олива Дион родила пет девојчиња во Онтарио, Канада, наречени „Дионс пет“, петте најдобри преживеани во светот.

1937.- По оставката на Стенли Болдвин, Невил Чембрлен стана премиер на Обединетото Кралство. Тој е потписник на Минхенскиот договор од 1939 година, кој им овозможи на Германците да ја окупираат Чехословачка.

1937.- Умре австрискиот психолог Алфред Адлер, еден од следбениците на Фројд. Тој се одвоил од Фројд во 1912 година со основање на насоката на индивидуалната психологија („Практика и теорија на индивидуалната психологија“, „Знаење за човекот“, „За нервниот карактер“).

1940.- Белгискиот крал Леополд III потпиша капитулација во Втората светска војна; Истиот ден започна евакуацијата на поразените сојузнички сили од француското пристаниште Данкерк во Втората светска војна, со што до 2 јуни беа спасени 224.585 британски и 112.546 француски и белгиски војници.

1944.- Умре српскиот етнолог и фолклорист Тихомир Ѓорѓевиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Објавил околу 700 студии, патописи, белешки и коментари за српските народни обичаи.

1961.- Укинат е возот Ориент експрес, кој 78 години сообраќал на линијата Париз-Истанбул.

1971.- Советско вселенско летало лансирало во правец на Марс.

1972.- Во Париз умре војводата од Виндзор, кој се искачи на тронот како крал на Англија Едвард Осми во 1936 година и абдицира истата година бидејќи се ожени со Волис Симпсон од САД.

1976.- Склучен е договор меѓу СССР и САД за ограничување на подземните нуклеарни проби.

1982.- Папата Јован Павле Втори пристигнува во Британија, првиот римокатолички папа што ја посетил земјата од 1531 година.

1986.- Двајца советски космонаути излегоа од орбиталната станица Саљут 7 и поминаа околу четири часа на вселенска прошетка.

1987.- Западногерманецот Матијас Руст (19) летал со спортски авион „Цесна“ од Хелсинки до Москва и слетал на централниот Црвен плоштад во главниот град на СССР, минувајќи незабележано низ советскиот воздушен простор.

1995.- Земјотрес го погоди рускиот град Нефтегорск на полуостровот Сахалин, при што загинаа најмалку 2.000 луѓе.

1995.- Босанскиот министер за надворешни работи Ирфан Љубијанкиќ загина при соборување на хеликоптер со ракета кај Бихаќ.

1995.- На Канскиот филмски фестивал, југословенскиот режисер Емир Кустурица ја добива Златната палма за филмот „Подземје – некогаш“. Десет години претходно Кустурица ја доби оваа награда за филмот „Татко на службен пат“.

1997.- Русија и Украина потпишаа договор со кој и се дозволи на руската Црноморска флота 20 години да користи поморска база во пристаништето Севастопол на полуостровот Крим.

1998.- По петтата нуклеарна проба, Пакистан официјално стана нуклеарна сила.

1999.- Откако воздушните напади на НАТО ги интензивираа нападите врз СР Југославија (740 полетувања за 24 часа), југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, по разговорите со специјалниот претставник на рускиот претседател Виктор Черномирдин, ги прифати условите на западните земји да го прекинат бомбардирањето.

2001.- Во Каиро се одржа првата детска конференција на африканските нации.

2002.- Британскиот мобилен оператор Водафон објави загуба од 13,5 милијарди фунти (19,6 милијарди долари), што е најголема забележана загуба на голема британска корпорација.

2004.- Во Клиничкиот центар на Црна Гора во Подгорица, како последица на тешките повреди при атентатот претходната вечер пред редакцијата на весникот, почина директорот и главен уредник на подгоричкиот весник „Дан“ Душко Јовановиќ. На 27 април 2009 година, Дамир Мандиќ беше осуден на 30 години затвор за соучество во убиството на Јовановиќ.

2008.- Непалскиот парламент ја укина монархијата и прогласи република, со што заврши 239-годишното владеење на најстарата хинду монархија во светот.

2008 – Универзитетот во Белград одбележа 200 години постоење.

2013.- Почина Зоран Еркман Зеркман, музичар и еден од најдобрите трубачи на српскиот рокенрол. Бил член на Младинскиот џез бенд на РТБ и групата Дисциплина кичме и основач на групите Буквар Буквар и Зеркман Биг Бенг.

2015 – Луиз Ричардсон е првата жена назначена за шеф на Универзитетот Оксфорд од неговото основање во 1230 година.

2018 – Умре Серж Дасо, француски политичар, издавач на весници и водечка фигура во индустријата за авиони и оружје.

2021 – Германија го призна убиството на десетици илјади луѓе во Намибија за време на колонијалната ера како геноцид и вети дека ќе финансира развојни проекти во земјата во вредност од 1.100.000.000 евра

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за петок (14 ноември)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Балкан5 часа

Авион од типот „AT-802“ попладнево се срушил во близина на Сењ, Хрватска

Турскиот авион „Ер Трактор“ се урна попладнево во близина на Сењ, објавија хрватските медиуми, додавајќи дека е пронајдено телото на...

Фото: Fahmi Fakhrudin @ unsplash Фото: Fahmi Fakhrudin @ unsplash
Lifestyle13 часа

Колку кафе пиете дневно? Медицината вели дека ова се безбедни количини.

Кафето содржи стотици биоактивни соединенија и е еден од најбогатите извори на антиоксиданси – супстанции кои му помагаат на телото...

Фото: No Revisions @ unsplash Фото: No Revisions @ unsplash
Lifestyle13 часа

Како да ја направите вашата правосмукалка да трае подолго и да работи како нова

Добрата правосмукалка е клучна за чист и уреден дом, но многу луѓе несвесно ја оштетуваат или ја намалуваат нејзината ефикасност....

Фото: Dima Solomin @ unsplash Фото: Dima Solomin @ unsplash
Магазин14 часа

Pinterest претстави паметен асистент со вештачка интелигенција за пребарување и инспирација

Pinterest ја претстави новата функција Pinterest Assistant – дигитален асистент со вештачка интелигенција кој им помага на корисниците полесно да...

Занимливости16 часа

Мрсната коса бара секојдневна грижа и одржување

Брзото мрсење на косата е чест и непријатен проблем што им создава грижи на многумина. Одржувањето на ваквата коса често...

Временска прогноза16 часа

Попоски: Следната седмица ќе имаме чести и обилни врнежи од дожд проследени со повремено силен јужен ветер

Уште од самиот почеток на следната седмица судејќи според понатамошните нови излези на прогностичките модели ни следува нова голема промена...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (13 ноември)

ОВЕН Ова може да биде интересен ден на работа, бидејќи ќе имате голема помош и некој кој може да делува...

Македонија1 ден

Нов случај на сообраќајна несреќа помеѓу тмв и електричен тротинет во Битола, констатирани биле тешки телесни повреди

На 11.11.2025 во 14:01 часот во СВР Битола е пријавено дека на крстосницата од ул. „4 Ноември“, ул. „Влатко Миленковски“...

ФОТО: Unsplash.com @ appshunter.io ФОТО: Unsplash.com @ appshunter.io
Магазин2 дена

Вашиот WhatsApp станува неосвоив – новата функција целосно ги блокира непознатите контакти

WhatsApp воведува нова безбедносна функција што им овозможува на корисниците целосна заштита од спам и потенцијални измами. Новата опција, наречена...

НАЈЧИТАНИ