На денешен ден
28 мај – На денешен ден
1522.- Турците го зазеле утврдениот град Книн и го прогласиле за седиште на санџакот Лика.
1660.- Во Оснабрик е роден Џорџ I, првиот британски крал од династијата Хановер. За време на неговото владеење од 1714 година до неговата смрт во 1727 година, функцијата премиер добила клучна улога во извршната власт.
1738.- Роден е францускиот лекар Жозеф Игнас Гилотин, професор по анатомија. За време на Француската револуција, тој предложи да се изврши направа за обезглавување, со што ќе се намали страдањето на осуденикот. Од 1792 година, овој уред го носи неговото име.
1759.- Роден е англискиот државник Вилијам Пит Помладиот, кој во 1783 година станал најмладиот премиер во британската историја. Во 1805 година, тој беше главниот организатор на Третата европска коалиција против Наполеон.
1812.- Русија и Турција потпишаа мировен договор во Букурешт, со кој на Русија и се даде Бесарабија, а Влашка и Молдавија на Турција. Мирот му овозможил на рускиот цар да ги насочи воените сили кон Наполеон Бонапарта.
1834.- Српскиот јазик во Кнежеството Србија е воведен како службен јазик во кореспонденција со турските власти, која дотогаш се водеше исклучиво на турски јазик.
1843.- Умре американскиот филолог и лексикограф Ноа Вебстер. Во 1806 година го објавил својот прв речник на англискиот јазик, Compendious Dictionary of the English Language, а во 1828 година, речникот што сè уште го носи неговото име.
1879.- Роден е српскиот математичар, астроном и геофизичар Милутин Миланковиќ, основач на Катедрата за небесна механика на Универзитетот во Белград.
1884.- Роден е чешкиот државник Едуард Бенеш, основач на современата чехословачка држава (1918), претседател од 1936 до 1938 година, кога пребегнал во Лондон пред германската окупација. По Втората светска војна, тој повторно беше шеф на државата до доаѓањето на комунистите на власт во 1948 година.
1934.- Канаѓанката Олива Дион родила пет девојчиња во Онтарио, Канада, наречени „Дионс пет“, петте најдобри преживеани во светот.
1937.- По оставката на Стенли Болдвин, Невил Чембрлен стана премиер на Обединетото Кралство. Тој е потписник на Минхенскиот договор од 1939 година, кој им овозможи на Германците да ја окупираат Чехословачка.
1937.- Умре австрискиот психолог Алфред Адлер, еден од следбениците на Фројд. Тој се одвоил од Фројд во 1912 година со основање на насоката на индивидуалната психологија („Практика и теорија на индивидуалната психологија“, „Знаење за човекот“, „За нервниот карактер“).
1940.- Белгискиот крал Леополд III потпиша капитулација во Втората светска војна; Истиот ден започна евакуацијата на поразените сојузнички сили од француското пристаниште Данкерк во Втората светска војна, со што до 2 јуни беа спасени 224.585 британски и 112.546 француски и белгиски војници.
1944.- Умре српскиот етнолог и фолклорист Тихомир Ѓорѓевиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Објавил околу 700 студии, патописи, белешки и коментари за српските народни обичаи.
1961.- Укинат е возот Ориент експрес, кој 78 години сообраќал на линијата Париз-Истанбул.
1971.- Советско вселенско летало лансирало во правец на Марс.
1972.- Во Париз умре војводата од Виндзор, кој се искачи на тронот како крал на Англија Едвард Осми во 1936 година и абдицира истата година бидејќи се ожени со Волис Симпсон од САД.
1976.- Склучен е договор меѓу СССР и САД за ограничување на подземните нуклеарни проби.
1982.- Папата Јован Павле Втори пристигнува во Британија, првиот римокатолички папа што ја посетил земјата од 1531 година.
1986.- Двајца советски космонаути излегоа од орбиталната станица Саљут 7 и поминаа околу четири часа на вселенска прошетка.
1987.- Западногерманецот Матијас Руст (19) летал со спортски авион „Цесна“ од Хелсинки до Москва и слетал на централниот Црвен плоштад во главниот град на СССР, минувајќи незабележано низ советскиот воздушен простор.
1995.- Земјотрес го погоди рускиот град Нефтегорск на полуостровот Сахалин, при што загинаа најмалку 2.000 луѓе.
1995.- Босанскиот министер за надворешни работи Ирфан Љубијанкиќ загина при соборување на хеликоптер со ракета кај Бихаќ.
1995.- На Канскиот филмски фестивал, југословенскиот режисер Емир Кустурица ја добива Златната палма за филмот „Подземје – некогаш“. Десет години претходно Кустурица ја доби оваа награда за филмот „Татко на службен пат“.
1997.- Русија и Украина потпишаа договор со кој и се дозволи на руската Црноморска флота 20 години да користи поморска база во пристаништето Севастопол на полуостровот Крим.
1998.- По петтата нуклеарна проба, Пакистан официјално стана нуклеарна сила.
1999.- Откако воздушните напади на НАТО ги интензивираа нападите врз СР Југославија (740 полетувања за 24 часа), југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, по разговорите со специјалниот претставник на рускиот претседател Виктор Черномирдин, ги прифати условите на западните земји да го прекинат бомбардирањето.
2001.- Во Каиро се одржа првата детска конференција на африканските нации.
2002.- Британскиот мобилен оператор Водафон објави загуба од 13,5 милијарди фунти (19,6 милијарди долари), што е најголема забележана загуба на голема британска корпорација.
2004.- Во Клиничкиот центар на Црна Гора во Подгорица, како последица на тешките повреди при атентатот претходната вечер пред редакцијата на весникот, почина директорот и главен уредник на подгоричкиот весник „Дан“ Душко Јовановиќ. На 27 април 2009 година, Дамир Мандиќ беше осуден на 30 години затвор за соучество во убиството на Јовановиќ.
2008.- Непалскиот парламент ја укина монархијата и прогласи република, со што заврши 239-годишното владеење на најстарата хинду монархија во светот.
2008 – Универзитетот во Белград одбележа 200 години постоење.
2013.- Почина Зоран Еркман Зеркман, музичар и еден од најдобрите трубачи на српскиот рокенрол. Бил член на Младинскиот џез бенд на РТБ и групата Дисциплина кичме и основач на групите Буквар Буквар и Зеркман Биг Бенг.
2015 – Луиз Ричардсон е првата жена назначена за шеф на Универзитетот Оксфорд од неговото основање во 1230 година.
2018 – Умре Серж Дасо, француски политичар, издавач на весници и водечка фигура во индустријата за авиони и оружје.
2021 – Германија го призна убиството на десетици илјади луѓе во Намибија за време на колонијалната ера како геноцид и вети дека ќе финансира развојни проекти во земјата во вредност од 1.100.000.000 евра
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Кичево1 денПополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (16 декември)
-
Хороскоп21 часХороскоп за среда (17 декември)
-
Кичево5 часаПразничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар
-
Култура10 часаНа врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!
-
Здравје и убавина1 денНеколку совети како да ги намалите масните наслаги на нозете кои со време биле наталожени
-
Магазин9 часаГолема промена кај паметните телефони: SIM-картичката станува минато
-
Спорт11 часа„Њујорк Никс“ шампиони на НБА Купот 2025-та!
