На денешен ден
28 мај – На денешен ден

1522.- Турците го зазеле утврдениот град Книн и го прогласиле за седиште на санџакот Лика.
1660.- Во Оснабрик е роден Џорџ I, првиот британски крал од династијата Хановер. За време на неговото владеење од 1714 година до неговата смрт во 1727 година, функцијата премиер добила клучна улога во извршната власт.
1738.- Роден е францускиот лекар Жозеф Игнас Гилотин, професор по анатомија. За време на Француската револуција, тој предложи да се изврши направа за обезглавување, со што ќе се намали страдањето на осуденикот. Од 1792 година, овој уред го носи неговото име.
1759.- Роден е англискиот државник Вилијам Пит Помладиот, кој во 1783 година станал најмладиот премиер во британската историја. Во 1805 година, тој беше главниот организатор на Третата европска коалиција против Наполеон.
1812.- Русија и Турција потпишаа мировен договор во Букурешт, со кој на Русија и се даде Бесарабија, а Влашка и Молдавија на Турција. Мирот му овозможил на рускиот цар да ги насочи воените сили кон Наполеон Бонапарта.
1834.- Српскиот јазик во Кнежеството Србија е воведен како службен јазик во кореспонденција со турските власти, која дотогаш се водеше исклучиво на турски јазик.
1843.- Умре американскиот филолог и лексикограф Ноа Вебстер. Во 1806 година го објавил својот прв речник на англискиот јазик, Compendious Dictionary of the English Language, а во 1828 година, речникот што сè уште го носи неговото име.
1879.- Роден е српскиот математичар, астроном и геофизичар Милутин Миланковиќ, основач на Катедрата за небесна механика на Универзитетот во Белград.
1884.- Роден е чешкиот државник Едуард Бенеш, основач на современата чехословачка држава (1918), претседател од 1936 до 1938 година, кога пребегнал во Лондон пред германската окупација. По Втората светска војна, тој повторно беше шеф на државата до доаѓањето на комунистите на власт во 1948 година.
1934.- Канаѓанката Олива Дион родила пет девојчиња во Онтарио, Канада, наречени „Дионс пет“, петте најдобри преживеани во светот.
1937.- По оставката на Стенли Болдвин, Невил Чембрлен стана премиер на Обединетото Кралство. Тој е потписник на Минхенскиот договор од 1939 година, кој им овозможи на Германците да ја окупираат Чехословачка.
1937.- Умре австрискиот психолог Алфред Адлер, еден од следбениците на Фројд. Тој се одвоил од Фројд во 1912 година со основање на насоката на индивидуалната психологија („Практика и теорија на индивидуалната психологија“, „Знаење за човекот“, „За нервниот карактер“).
1940.- Белгискиот крал Леополд III потпиша капитулација во Втората светска војна; Истиот ден започна евакуацијата на поразените сојузнички сили од француското пристаниште Данкерк во Втората светска војна, со што до 2 јуни беа спасени 224.585 британски и 112.546 француски и белгиски војници.
1944.- Умре српскиот етнолог и фолклорист Тихомир Ѓорѓевиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија. Објавил околу 700 студии, патописи, белешки и коментари за српските народни обичаи.
1961.- Укинат е возот Ориент експрес, кој 78 години сообраќал на линијата Париз-Истанбул.
1971.- Советско вселенско летало лансирало во правец на Марс.
1972.- Во Париз умре војводата од Виндзор, кој се искачи на тронот како крал на Англија Едвард Осми во 1936 година и абдицира истата година бидејќи се ожени со Волис Симпсон од САД.
1976.- Склучен е договор меѓу СССР и САД за ограничување на подземните нуклеарни проби.
1982.- Папата Јован Павле Втори пристигнува во Британија, првиот римокатолички папа што ја посетил земјата од 1531 година.
1986.- Двајца советски космонаути излегоа од орбиталната станица Саљут 7 и поминаа околу четири часа на вселенска прошетка.
1987.- Западногерманецот Матијас Руст (19) летал со спортски авион „Цесна“ од Хелсинки до Москва и слетал на централниот Црвен плоштад во главниот град на СССР, минувајќи незабележано низ советскиот воздушен простор.
1995.- Земјотрес го погоди рускиот град Нефтегорск на полуостровот Сахалин, при што загинаа најмалку 2.000 луѓе.
1995.- Босанскиот министер за надворешни работи Ирфан Љубијанкиќ загина при соборување на хеликоптер со ракета кај Бихаќ.
1995.- На Канскиот филмски фестивал, југословенскиот режисер Емир Кустурица ја добива Златната палма за филмот „Подземје – некогаш“. Десет години претходно Кустурица ја доби оваа награда за филмот „Татко на службен пат“.
1997.- Русија и Украина потпишаа договор со кој и се дозволи на руската Црноморска флота 20 години да користи поморска база во пристаништето Севастопол на полуостровот Крим.
1998.- По петтата нуклеарна проба, Пакистан официјално стана нуклеарна сила.
1999.- Откако воздушните напади на НАТО ги интензивираа нападите врз СР Југославија (740 полетувања за 24 часа), југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, по разговорите со специјалниот претставник на рускиот претседател Виктор Черномирдин, ги прифати условите на западните земји да го прекинат бомбардирањето.
2001.- Во Каиро се одржа првата детска конференција на африканските нации.
2002.- Британскиот мобилен оператор Водафон објави загуба од 13,5 милијарди фунти (19,6 милијарди долари), што е најголема забележана загуба на голема британска корпорација.
2004.- Во Клиничкиот центар на Црна Гора во Подгорица, како последица на тешките повреди при атентатот претходната вечер пред редакцијата на весникот, почина директорот и главен уредник на подгоричкиот весник „Дан“ Душко Јовановиќ. На 27 април 2009 година, Дамир Мандиќ беше осуден на 30 години затвор за соучество во убиството на Јовановиќ.
2008.- Непалскиот парламент ја укина монархијата и прогласи република, со што заврши 239-годишното владеење на најстарата хинду монархија во светот.
2008 – Универзитетот во Белград одбележа 200 години постоење.
2013.- Почина Зоран Еркман Зеркман, музичар и еден од најдобрите трубачи на српскиот рокенрол. Бил член на Младинскиот џез бенд на РТБ и групата Дисциплина кичме и основач на групите Буквар Буквар и Зеркман Биг Бенг.
2015 – Луиз Ричардсон е првата жена назначена за шеф на Универзитетот Оксфорд од неговото основање во 1230 година.
2018 – Умре Серж Дасо, француски политичар, издавач на весници и водечка фигура во индустријата за авиони и оружје.
2021 – Германија го призна убиството на десетици илјади луѓе во Намибија за време на колонијалната ера како геноцид и вети дека ќе финансира развојни проекти во земјата во вредност од 1.100.000.000 евра
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (8 јуни)
-
Македонија1 ден
Попладнево почувствуван земјотрес во Македонија
-
Временска прогноза1 ден
Алармот е вклучен, денес ќе имаме најтопол ден од почеток на 2025-та година!
-
Спорт1 ден
(ВИДЕО) „Капа доле“ за прикажаната игра упати Милевски, додека Омерагиќ во соблекувалната укажа поддршка и честитки до играчите на македонската репрезентација!
-
Македонија1 ден
Срамота: Пред Духовден во село во Македонска Каменица оштетени гробови
-
Хороскоп3 часа
Хороскоп за понеделник (9 јуни)
-
Спорт1 ден
(ВИДЕО) Американската тенисерка Гауф триумфираше на „Ролан Гарос“ по победата над белорусинката Арина Сабаленка
-
Култура12 часа
Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух