Следете не

На денешен ден

28 септември – На денешен ден

Објавено пред

на

48 п.н.е. – Во Египет е убиен Гнеј Помпеј Велики, еден од најголемите римски државници и војсководци, кој во 69 п.н.е. го задушил востанието на Спартак, а во 61 година го освоил Ерусалим. Римскиот сенат го избрал за конзул во 52 година, а власта ја изгубил по поразот на Гај Јулиј Цезар во битката кај Фарсала, по што се засолнил во Египет.

1066.- Норманскиот војвода Вилијам (Вилијам), идниот англиски крал Вилијам I Освојувач (Освојувачот), слетал со војска во близина на Певенси во јужната англиска провинција Сасекс и го започнал освојувањето на Англија.

1841.- Роден е францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Во времето на аферата Драјфус, тој во својот весник „L’Oror“ (L’Aurore) го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Обвинувам“.

1864.- Во Лондон е основана Првата меѓународна (Меѓународен синдикат на работниците), за која основачкиот документ насловен „Инаугуративно обраќање и статути“ го напишал Карл Маркс (Маркс).

1895.- Умре францускиот хемичар и биолог Луј Пастер, пронаоѓач на вакцини против беснило, антракс и шарлах. Тој го открил и процесот на зачувување на храната преку спречување на размножување на бактерии, кој подоцна бил наречен „пастеризација“. Основач е на научните гранки микробиологија и стереохемија. Во 1888 година, тој го организира познатиот институт во Париз, именуван по него.

1902.- Умре францускиот писател Емил Зола (Емил), творец и најизразен претставник на натуралистичкиот роман, автор на романите „Терезе Ракен“, „Зерминал“, „Минта“ и други романи. Познат е и по неговото отворено писмо (1898) до претседателот на Франција со наслов „Обвинувам“ во кое ги открива махинациите на највисоките воени кругови во „Аферата Драјфус“.

1914.- Умре српскиот композитор и музички педагог Стеван Стојановиќ Мокрањац, член на Српската кралска академија и хорот на белградското пејачко друштво. Неговото дело се смета за најзначајна етапа во развојот на српската национална музика во 19 век („Руковети“, „Приморски напјеви“, „Литургија“).

1944.- Единиците на Црвената армија се преселиле во Србија за време на Втората светска војна врз основа на југословенско-советскиот договор.

1949.- Москва еднострано го откажала договорот за пријателство и взаемна помош меѓу СССР и Југославија, а потоа следеле и другите земји од „социјалистичкиот табор“ – Унгарија на 30 септември, Бугарија и Романија на 1 октомври, Чехословачка на 4 октомври.

1958.- Во Франција беше одржан референдум на кој беше прифатен новиот устав, со што започна периодот на Петтата република. Новиот устав ја зајакна претседателската моќ.

1965.- За време на ерупцијата на вулкан на Филипините, 56 километри јужно од Манила, животот го загубија 184 луѓе.

1966.- Умре францускиот писател Андре Бретон, теоретичар и основач на надреалистичкото движење. Своите ставови за психоанализата и автоматизмот на потсвеста како основа на уметничката креативност ги искажал во Манифестите на надреализмот (1924, 1930) („Надреалистичка револуција“, „Надеж“, „Сјајот на земјата“, „Изгубени чекори“ , „Зора“, „Мираж“, „Надреализам и сликарство“).

1970.- Умре египетскиот државник Гамал Абдел Насер (Насер). Еден од иницијаторите на воениот удар со кој беше соборен кралот Фарук I на 23 јули 1952 година, две години подоцна се прогласи за премиер, а во 1956 година беше избран за претседател на Египет. Тој ја национализира Суецката компанија, што во есента 1956 година доведе до неуспешен англо-француско-израелски напад врз Египет, а во јуни 1967 година се бореше и ја загуби шестдневната војна со Израел. Тој беше еден од лидерите на Движењето на неврзаните.

1989.- Поранешниот филипински диктатор Фердинанд Маркос (Маркос) умре во егзил на Хаваи. Тој стана претседател на Филипините во 1965 година, како еден од најпопуларните политичари, а во 1986 година беше соборен од власт со бран масовни протести, по што побегна на Хаваи.

1990 година; – Во српскиот парламент беше донесен нов Устав, воведен е повеќепартиски политички систем, а покраините Војводина и Косово ги загубија атрибутите на државност и станаа територијална автономија.

1994 – ; Фериботот „Естонија“ потона во невреме во Балтичкото Море во близина на финскиот брег. Повеќе од 900 луѓе загинаа во најголемата мирновременска поморска несреќа во Европа.

1996.- Во Вучитрн, Косово, околу воената касарна беа фрлени две експлозивни направи, а беа нападнати полициски станици во селото Рудник и градот Подуево. Вооружените напади на косовските Албанци на контролните пунктови на српската полиција станаа почести во следните месеци, што доведе до отворени конфликти на почетокот на 1998 година.

1998.- По двенеделни улични немири и насилство кои се закануваа со сила да ја соборат владата, албанскиот премиер Фатос Нано поднесе оставка.

2000.- Сојузната изборна комисија ги објави конечните резултати од претседателските избори во СР Југославија, според кои во вториот изборен круг одат Слободан Милошевиќ и Воислав Коштуница. Верувајќи дека резултатите се фалсификувани, приврзаниците на Демократската опозиција на Србија започнаа масовни протести ширум земјата, а во следните 11 дена Србија минува низ најтешката политичка криза откако Милошевиќ дојде на власт.

2001 – Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите за Судан, воведени во 1996 година, откако земјата одби да ги екстрадира осомничените за обидот за атентат врз египетскиот претседател Хосни Мубарак во 1995 година во Етиопија. Египет и Етиопија побараа и укинување на санкциите.

2003.- Умре Алтеа (Алтеа) Гибсон, првата тенисерка со темна кожа која ги освоила Вимблдон и националното првенство на САД.

2007.- Во Њујорк започнаа директни преговори меѓу делегациите на Белград и Приштина за статусот на Косово во новиот преговарачки процес со посредство на „тројката“ на Контакт групата. Белград ја објави својата визија за суштинска автономија во границите на Србија, додека Приштина понуди „пријателство и соработка меѓу две независни држави“.

2010.- Умре Артур Пен, режисерот на филмски класици како „Потерата без милост“, „Бони и Клајд“ и „Малиот голем човек“.

2012.- Посмртните останки на принцот Павле Караѓорѓевиќ, неговата сопруга Олга и синот Никола беа ексхумирани во Лозана, Швајцарија и пренесени во Србија, каде што беа погребани во семејната гробница во црквата Свети Ѓорѓија на Опленац кај Топола.

2013 – Советот за безбедност на ОН едногласно донесе резолуција за обезбедување и уништување на сириското хемиско оружје. Тоа е прва резолуција на Советот за безбедност од почетокот на сирискиот конфликт (март 2011 година), откако Русија и Кина ставија вето на три претходно предложени резолуции кои вршеа притисок врз сирискиот претседател Башар ал Асад да стави крај на насилството во неговата земја.

2014 – Во Белград, Парадата на гордоста помина без инциденти, а нешто повеќе од 1.000 учесници кои се залагаат за правата на ЛГБТ заедницата беа обезбедени од многу поголеми полициски сили. Претходната Парада се одржа во 2010 година, кога дојде до конфликт и насилство меѓу учесниците на парадата и екстремните националисти и хулигани, поради што од безбедносни причини овој настан беше забранет во следните три години. ;

2015 – Неколку милиони луѓе годишно умираат од излечива форма на рак, бидејќи овие пациенти немаат пристап до радиотерапија или операција, според медицинското списание Lancet Oncology.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Автомобили9 минути

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин11 минути

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

Lifestyle19 минути

Палачинки со тиквички – брз, евтин и идеален летен оброк

Сезоната на тиквички секоја година нè радува бидејќи нуди безброј решенија за брзи и лесни летни оброци. Палачинките со тиквички...

Македонија53 минути

Од ноќеска цената на дизелот драстично паѓа, еве колку ќе биде литар дизел гориво од полноќ

Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,50 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Македонија3 часа

Целосна забрана за движење во шумите

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека согласно насоките на Владата по барање од корисниците на шумите – ЈП...

Македонија3 часа

Од 1 јули до крај на месец август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој се забранува движење на тешки товарни возила

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој се забранува движење на...

На денешен ден12 часа

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за петок (27 јуни)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Македонија22 часа

Нов случај на измама: Старица дала огромна сума пари на таканаречен лекар кој и кажал лоша вест за ќерката

На 25.06.2025 во 18.30 часот во СВР Скопје 83-годишна жена пријави дека од страна на едно лице била измамена за...

На денешен ден2 дена

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

НАЈЧИТАНИ