На денешен ден
29 јануари – На денешен ден

1412.- Во Нови Брдо бил издаден „Законот за рудниците на деспотот Стефан“. Тој е важен документ за српската писменост и правниот систем, а содржи информации за животот на српскиот народ на почетокот на 15 век. 1635.- Француската академија, една од најпознатите во Европа, ја основал кардиналот Ришелје, министер на кралот Луј XIII.
1860.- Роден е писателот Антон Павлович Чехов, еден од најистакнатите претставници на романескниот жанр во руската и светската литература. Важи за ненадминат мајстор на драмската атмосфера и дијалог, а неговите театарски дела „Галеб“, „Три сестри“ и „Вишњев тажен“ сè уште се на репертоарите на светските театри.
1872.- Роден е Гоце Делчев, водач на националното револуционерно движење во Македонија од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Загинал во битката со Турците во мај 1903 година, три месеци пред избувнувањето на Илинденското востание, чиј почеток го одложил сметајќи дека било прерано и слабо подготвено.
1886 – Германскиот инженер Карл Бенц (Бенц) го патентирал првиот успешен бензински автомобил.
1889.- Австроунгарскиот престолонаследник Рудолф, единствениот син на Франц Јосиф I, бил пронајден мртов заедно со неговата љубовница Марија Вечера во замокот Мајерлинг во близина на Виена.
1896.- Американскиот лекар Емил Груб бил првиот што користел терапија со зрачење во лекувањето на ракот на белите дробови, применувајќи ја на пациентката Роуз Ли во Чикаго.
1899.- Умре францускиот сликар со англиско потекло Алфред Сисли (Сисли), еден од креаторите на францускиот импресионизам. Излагал на првата импресионистичка изложба во 1874 година во Париз.
1916.- Германците го бомбардираа Париз од цепелини за прв пат во Првата светска војна.
1934.- Роден е поетот Бранко Миљковиќ, кој со својата прва збирка „Залудно сум“ (1957) се вбројува меѓу значајните српски лиричари од втората половина на 20 век („Потекло на надежта“, „Оган и ништо“ , „Смрт против Смрти“ – напишано заедно со Блажо Шќепановиќ). Тој се самоуби во 1961 година.
1941.- Умре грчкиот генерал и државник Јоанис Метаксас. Како премиер и министер на армијата во 1936 година го распушти Собранието и воспостави профашистичка диктатура. Меѓутоа, во Втората светска војна во октомври 1940 година, тој го отфрли ултиматумот на фашистичка Италија и организираше отпор кон италијанската агресија, туркајќи ги нејзините сили длабоко во Албанија.
1942.- Со потпишување на протокол во Рио де Жанеиро, Перу и Боливија ја завршија војната започната во 1941 година за спорната гранична територија во џунглата на Амазон, но спорното прашање не беше решено.
1950.- Во Јоханесбург започна првиот од серијата немири, предизвикани од расистичката политика на јужноафриканската влада.
1959.- Данскиот патнички брод „Ханс Хедтофт“ удри во санта мраз кај Гренланд и потона. Загинаа 95 лица.
1963.- Франција стави вето на влезот на Велика Британија во Европската економска заедница (Европска унија).
1989.- По седум години недоразбирања и меѓународна арбитража, Израел го врати во Египет градот Табу на Црвеното Море, кој го окупираше во израелско-арапската војна во 1967 година.
1994.- Австријката Улрике Маер (Маер), двократна светска шампионка во скијање, почина од повреди здобиени при пад на натпревар во спуст на Светскиот куп.
1996.- Венецијанската оперска куќа „Ла Фениче“ изгоре во пожар, по втор пат во 204 години.
1999.- Контакт групата ги покани властите на Србија и претставниците на косовските Албанци да започнат мировни преговори во замокот Рамбује во близина на Париз до 6 февруари.
2001.- Умре истакнатиот француски театарски и филмски актер Жан-Пјер Омон. Заедно со Чарлс Бојер, тој беше еден од ретките Французи кои исто така направија кариера во Холивуд („Американска ноќ“, „Мачка и глушец“).
2002.- Во Кабул се вееше старото знаме на Авганистан, за прв пат по комунистичкиот пуч во 1978 година, кој го означи почетокот на 23 години војни и кризи во земјата.
2005.- Умре Ефрем Кисон, Евреин кој го преживеа холокаустот и стана еден од најпознатите и најпреведени израелски писатели. Меѓу најпознатите книги се „Не е фер Давид“, „Морето боли“, „Јаболкото е виновно“, „Книга за даночните обврзници“, „Дома е најлошо“ и „Помогнете му на светот на своја сметка“ .
2012.- Умре Оскар Луиџи Скалфаро, кој беше претседател на Италија од 1992 до 1999 година.
2015.- Почина Колин Мекалоу, австралиска писателка, авторка на бестселерот „Птиците умираат пеејќи“, од кој беше направена ТВ серија во која главните улоги ги толкуваа Рејчел Вард и Ричард Чембрлен.
2016 – Почина францускиот режисер Жак Риве, еден од пионерите на францускиот нов бран, познат по силните женски ликови во филмовите „La Religieuse“, „La Belle Noiseuse“ и филмската верзија на приказната за Џоан. од Арк.Жан ла Пучеле“.
2018 – Романскиот парламент ја избра Виорика Данчила за премиер, првата жена на таа функција. Виорика Данчилу е третиот човек на чело на Владата на Романија во текот на изминатата година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника2 дена
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево18 часа
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Спорт2 дена
ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“
-
Македонија3 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија20 часа
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје1 ден
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот