Следете не

На денешен ден

29 јануари – На денешен ден

Објавено пред

на

1412.- Во Нови Брдо бил издаден „Законот за рудниците на деспотот Стефан“. Тој е важен документ за српската писменост и правниот систем, а содржи информации за животот на српскиот народ на почетокот на 15 век. 1635.- Француската академија, една од најпознатите во Европа, ја основал кардиналот Ришелје, министер на кралот Луј XIII.

1860.- Роден е писателот Антон Павлович Чехов, еден од најистакнатите претставници на романескниот жанр во руската и светската литература. Важи за ненадминат мајстор на драмската атмосфера и дијалог, а неговите театарски дела „Галеб“, „Три сестри“ и „Вишњев тажен“ сè уште се на репертоарите на светските театри.

1872.- Роден е Гоце Делчев, водач на националното револуционерно движење во Македонија од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Загинал во битката со Турците во мај 1903 година, три месеци пред избувнувањето на Илинденското востание, чиј почеток го одложил сметајќи дека било прерано и слабо подготвено.

1886 – Германскиот инженер Карл Бенц (Бенц) го патентирал првиот успешен бензински автомобил.

1889.- Австроунгарскиот престолонаследник Рудолф, единствениот син на Франц Јосиф I, бил пронајден мртов заедно со неговата љубовница Марија Вечера во замокот Мајерлинг во близина на Виена.

1896.- Американскиот лекар Емил Груб бил првиот што користел терапија со зрачење во лекувањето на ракот на белите дробови, применувајќи ја на пациентката Роуз Ли во Чикаго.

1899.- Умре францускиот сликар со англиско потекло Алфред Сисли (Сисли), еден од креаторите на францускиот импресионизам. Излагал на првата импресионистичка изложба во 1874 година во Париз.

1916.- Германците го бомбардираа Париз од цепелини за прв пат во Првата светска војна.

1934.- Роден е поетот Бранко Миљковиќ, кој со својата прва збирка „Залудно сум“ (1957) се вбројува меѓу значајните српски лиричари од втората половина на 20 век („Потекло на надежта“, „Оган и ништо“ , „Смрт против Смрти“ – напишано заедно со Блажо Шќепановиќ). Тој се самоуби во 1961 година.

1941.- Умре грчкиот генерал и државник Јоанис Метаксас. Како премиер и министер на армијата во 1936 година го распушти Собранието и воспостави профашистичка диктатура. Меѓутоа, во Втората светска војна во октомври 1940 година, тој го отфрли ултиматумот на фашистичка Италија и организираше отпор кон италијанската агресија, туркајќи ги нејзините сили длабоко во Албанија.

1942.- Со потпишување на протокол во Рио де Жанеиро, Перу и Боливија ја завршија војната започната во 1941 година за спорната гранична територија во џунглата на Амазон, но спорното прашање не беше решено.

1950.- Во Јоханесбург започна првиот од серијата немири, предизвикани од расистичката политика на јужноафриканската влада.

1959.- Данскиот патнички брод „Ханс Хедтофт“ удри во санта мраз кај Гренланд и потона. Загинаа 95 лица.

1963.- Франција стави вето на влезот на Велика Британија во Европската економска заедница (Европска унија).

1989.- По седум години недоразбирања и меѓународна арбитража, Израел го врати во Египет градот Табу на Црвеното Море, кој го окупираше во израелско-арапската војна во 1967 година.

1994.- Австријката Улрике Маер (Маер), двократна светска шампионка во скијање, почина од повреди здобиени при пад на натпревар во спуст на Светскиот куп.

1996.- Венецијанската оперска куќа „Ла Фениче“ изгоре во пожар, по втор пат во 204 години.

1999.- Контакт групата ги покани властите на Србија и претставниците на косовските Албанци да започнат мировни преговори во замокот Рамбује во близина на Париз до 6 февруари.

2001.- Умре истакнатиот француски театарски и филмски актер Жан-Пјер Омон. Заедно со Чарлс Бојер, тој беше еден од ретките Французи кои исто така направија кариера во Холивуд („Американска ноќ“, „Мачка и глушец“).

2002.- Во Кабул се вееше старото знаме на Авганистан, за прв пат по комунистичкиот пуч во 1978 година, кој го означи почетокот на 23 години војни и кризи во земјата.

2005.- Умре Ефрем Кисон, Евреин кој го преживеа холокаустот и стана еден од најпознатите и најпреведени израелски писатели. Меѓу најпознатите книги се „Не е фер Давид“, „Морето боли“, „Јаболкото е виновно“, „Книга за даночните обврзници“, „Дома е најлошо“ и „Помогнете му на светот на своја сметка“ .

2012.- Умре Оскар Луиџи Скалфаро, кој беше претседател на Италија од 1992 до 1999 година.

2015.- Почина Колин Мекалоу, австралиска писателка, авторка на бестселерот „Птиците умираат пеејќи“, од кој беше направена ТВ серија во која главните улоги ги толкуваа Рејчел Вард и Ричард Чембрлен.

2016 – Почина францускиот режисер Жак Риве, еден од пионерите на францускиот нов бран, познат по силните женски ликови во филмовите „La Religieuse“, „La Belle Noiseuse“ и филмската верзија на приказната за Џоан. од Арк.Жан ла Пучеле“.

2018 – Романскиот парламент ја избра Виорика Данчила за премиер, првата жена на таа функција. Виорика Данчилу е третиот човек на чело на Владата на Романија во текот на изминатата година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Технологија2 часа

„Snapdragon X2 Elite Extreme“ новото „чудовиште“ од процесор на „Qualcomm“ за најмоќните лаптопи и премиум мобилни телефони

Qualcomm ги претстави најновите членови на својата серија Snapdragon X процесори за лаптопи, паралелно со новиот систем-на-чип за премиум мобилни...

Македонија4 часа

Целосно затворен патен правец Велес-Тетово помеѓу Волково и Кондово, истиот ќе се одвива двонасочно поради градежни работи

Сообраќајот на патниот правец Велес-Тетово и обратно помеѓу клучките Волково и Кондово е целосно затворен поради изведба на градежни работи и истиот...

Хороскоп14 часа

Хороскоп за вторник (7 октомври)

ОВЕН Слободно ризикувајте и дозволете му на личноста на која постојано размислувате како се чувствувате и кои се вашите намери....

Македонија20 часа

Од вечерва горивата со намалена цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1), се намалуваат...

Хроника23 часа

Вчера утро на магистралниот пат Кичево-Охрид се случила трагична сообраќајка каде животот го загуби младо момче од кичевско

На 05.10.2025 околу 06:30 часот во ОВР Кичево е пријавено дека на магистралниот пат Кичево-Охрид, над с.Попоец, се случила сообраќајна...

Кичево1 ден

Денес се одбележува 82 години од најкрвавата битка кај с.Кленоец кичевско, додека на денешен ден загинал и Јосиф Јосифовски-Свештарот

Денес се одбележува 82 годишнина од една од најкрвавите битки во Втората светска војна што се одиграла во Македонија, наречена...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за понеделник (6 октомври)

ОВЕН Брзиот раст што му се случува на Овенот во последно време, овој викенд може да биде малку премногу за...

Временска прогноза2 дена

Од утре повторно дождливо време, додека на планините и планинските превои не е изклучена можноста за нов снег

Под влијание на нов поголем влажен бран од запад и од северозапад од ноќва кон утрешниот ден (понеделник 6 октомври)...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за недела (5 октомври)

ОВЕН Ќе бидете склони да се заљубите оваа недела. Важно е да ја оставите гордоста настрана и да и приоѓате...

Спорт3 дена

Кичевски ФК Напредок како во старите добри времиња, 4 погодоци против ФК Скендербегу на градски!

ФК Напредок во досегашниот дел од првенството одигра 3 и оствари 3 одлични победи. Уште една одлична фудбалска претстава на...

НАЈЧИТАНИ