На денешен ден
3 јули – На денешен ден
321 – Римскиот император Константин II, христијанин, ја прогласи неделата за ден на одмор и верски обреди.
1423.- Роден е францускиот крал Луј XI (Луј), кој за време на неговото владеење (1461-83) го поттикнувал развојот на занаетчиството и трговијата давајќи им привилегии на градовите. Ги модернизираше старите и изгради нови факултети. 1583.- Рускиот император Иван Грозни го убил својот син во напад на бес. Тој автократ спровел значајни реформи во Русија и поради неговиот суров однос кон Бољарите бил наречен Грозен. Како трагична фигура, тој беше инспирација за сликарите, музичарите, писателите и филмските режисери.
1608 – Францускиот истражувач Самиел де Шамплен (Самуел, Шамплен) го основал канадскиот град Квебек.
1642.- Умрела француската кралица Марија де Медичи, ќерка на војводата од Тоскана, Франческо де Медичи. По убиството на кралот Анри IV (Анри), таа владеела како регент (1610-17) со нејзиниот син Луј XIII (Луј). За неа е изградена луксембуршката палата во Париз, чии сали биле украсени со 21 слика на Рубенс кои сега се наоѓаат во Лувр.
1775 – Генералот Џорџ Вашингтон (Џорџ Вашингтон), подоцна избран за прв претседател на САД (1789), официјално ја презеде командата со армијата колонисти во Американската војна за независност.
1849.- Француските трупи влегле во Рим, надминувајќи го отпорот на силите на Џузепе Гарибалди (Џузепе) и повторно го устоличиле поглаварот на Римокатоличката црква, папата Пие IX.
1881.- Под притисок на Велика Британија, Отоманската империја потпишала конвенција со Грција, отстапувајќи ја Тесалија и делови од Епир.
1883.- Роден е австрискиот писател Франц Кафка (Франц). Неговите дела, меѓу кои најпознатите романи „Процесот“ и „Замокот“ и расказот „Метаморфоза“, имаа одлучувачко влијание врз европската литература на 20 век.
1904.- Умре Теодор Херцл, основачот и водачот на ционистичкото движење. Го организирал првиот ционистички конгрес во Базел (1897) и бил првиот претседател на Светската ционистичка организација. Во делото „Еврејската држава“ (1896) тој презентира план за основање на еврејска држава во Палестина.
1940.- Британците онеспособиле голем дел од француската флота стационирана во Оран во Северна Африка за да не биде заробена од Германија. Французите не се согласиле доброволно да ја предадат флотата по капитулацијата на Франција, па најголемиот дел од неа бил уништен, а повеќе од 1.000 француски морнари загинале.
1944.- За време на Втората светска војна, советските трупи го ослободија главниот град на Белорусија, Минск, и заробија 100.000 германски војници.
1954.- Во Велика Британија, рационирањето на храната воведено за време на Втората светска војна беше укината.
1962.- Алжир стекна независност по 132 години француска колонијална власт.
1969.- Брајан Џонс, еден од основачите на англиската рок група „Ролингстонс“, се удави во својот базен под дејство на прекумерна количина на дрога.
1972.- Индија и Пакистан потпишаа мировен договор со кој се стави крај на конфликтот предизвикан од граѓанската војна во 1971 година во Источен Пакистан (Бангладеш).
1987.- Во Франција воениот злосторник од Втората светска војна Клаус Барби (Барби), локалниот шеф на Гестапо, наречен „касап од Лион“, беше осуден на доживотен затвор.
1988.- Во последната недела од иранско-ирачката војна, проектил од американскиот воен брод „Венсен“ собори ирански патнички авион „Ербас А300“ над Персискиот залив. Сите 290 луѓе во авионот загинаа.
1995.- Југословенските кошаркари станаа европски шампиони на првенството во Атина. Победата беше бурно прославена, особено поради веќе тригодишната меѓународна изолација на СР Југославија.
1996.- Претседателот на Русија Борис Елцин победи во вториот изборен круг против комунистичкиот кандидат Генадиј Зјуганов и го започна својот втор претседателски мандат.
2001.- Рускиот авион Тупољев 154 се урна во близина на Иркутск. Сите 145 патници и членови на екипажот загинаа.
2001.- Во своето прво појавување пред Меѓународниот суд за воени злосторства во Хаг, поранешниот претседател на СРЈ Слободан Милошевиќ изјави дека не го признава тој суд и одбил да се изјасни за виновен по обвинението за прогон, депортација и убивање на косовските Албанци. во 1999 година.
2004.- Умре Андријан Николаев, рускиот космонаут кој го постави рекордот за најдолг престој во вселената во 1962 година. Тој ја обиколи Земјата 64 пати за вкупно 96 часа.
2004 – Манастирот Високи Дечани е вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО како петти споменик од Србија и Црна Гора. На листата на УНЕСКО има 754 споменици од целиот свет.
2008 – Хашкиот трибунал го ослободи Насер Ориќ, воен командант на муслиманските сили во Сребреница, од вина за непреченост на злосторствата врз Србите во 1992 и 1993 година. Во првостепената пресуда изречена во летото 2006 година, Ориќ беше прогласен за виновен и осуден на две години затвор.
2010 – Роза Отунбаева беше инаугурирана за претседател на Киргистан, поранешна советска република која беше зафатена од политичко и етничко насилство по крвавото соборување на поранешниот претседател Курманбек Бакиев во април истата година. Зо беше првата жена на чело на држава во Централна Азија.
2011.- На изборите во Тајланд победи партијата на Јинглук Шинаватра, сестра на поранешниот тајландски премиер Таксин Шинаватра, која е во егзил откако беше соборена во 2006 година.Јинглук е првата жена премиер во јужноазиското кралство.
2011.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ победи на Грен слем турнирот во Вимблдон и го обезбеди првото место на светската ранг-листа (АТП). Ден претходно беше назначен за амбасадор на УНИЦЕФ во Србија.
2013 – Египетската армија го собори претседателот Мохамед Морси, го суспендираше Уставот и најави предвремени претседателски избори.
2020 – Француската влада на чело со премиерот Едуар Филип поднесе оставка, а за мандат за состав на новата влада беше назначен Жан Катекс, функционер задолжен за мерките против пандемијата на коронавирус.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево20 часа„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (17 ноември)
-
Спорт2 дена(ЖИВО) У17: Македонија – Русија во вториот контролен меч, кичевчанецот Војчески во стартниот состав
-
Временска прогноза1 денПопоски: Доаѓаат обилни врнежи од дожд кои ќе предизвикаат поплави, ќе има засилен ветер, западниот дел од државата ќе наврнат до 200 литри/м³ дожд
-
Спорт1 ден(ФОТО) У17: Русија поуспешна од Македонија во вториот контролен меч, одигран денес во Струмица
-
Македонија15 часаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Хороскоп6 часаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Здравје и убавина1 денАко ви недостасуваат протеини, овие намирници се вистинското решение за вас
