На денешен ден
3 март – На денешен ден
1703.- Почина англискиот научник и пронаоѓач Роберт Хук, кој ги усоврши барометарот, телескопот и микроскопот и прв ја откри клеточната структура на растенијата.
1707.- Почина императорот Ауранџеб, најмладиот син на императорот Џехан (Јахан), последниот голем владетел на Могал во Индија. За време на неговото владеење во 1658 година, Могалската империја била територијално проширена, но ослабена одвнатре поради прогонот на хиндуизмот и фанатичното ширење на исламот.
1808.- Француските трупи под водство на маршалот Јоаким Мурат го зазедоа Мадрид.
1847.- Роден е Александар Греам Бел, американски физичар со шкотско потекло, пронаоѓач на електричниот телефон.
1861.- Со манифест на цар Александар II е укинато крепосништвото во Русија. Повеќе од 47 милиони кметови беа ослободени од феудалните односи и добија право да тргуваат, да се занимаваат со занаетчиство и секаква работа во стопанството.
1875.- Во Париската опера за прв пат е изведена операта Кармен на Бизе.
1878.- Потпишан е Санстефанскиот мировен договор меѓу Русија и Турција, со кој Русија се обиде да го реши „Источното прашање“ во своја полза и да обезбеди превласт на Балканот со создавање на Голема Бугарија која вклучува некои области на источна Србија. Поради жестокото противење на европските сили, Србија и Грција, Санстефанскиот договор беше ревидиран на Берлинскиот конгрес во јуни истата година.
1886.- По српскиот пораз кај Сливница, Србија и Бугарија го склучија Букурешкиот мир. Тримесечната војна што кралот Милан Обреновиќ ја започнал поради припојувањето на источна Румелија кон Бугарија, значително ја ослабнала позицијата на кралот во земјата.
1918.- Во Брест-Литовск беше потпишан мировен договор меѓу Советска Русија и Германија и нејзините сојузници во Првата светска војна. Поради внатрешната нестабилност и недостатокот на поддршка од силите на Антантата, советската влада беше принудена да направи големи територијални отстапки и да се согласи да плати воени репарации на Германија.
1924.- Националното собрание на Анкара го укина муслиманскиот калифат и ги протера калифот и неговото семејство како дел од реформите за модернизација на земјата на претседателот Кемал Ататурк.
1924.- Кралството Италија ја анектира Слободната држава Риека.
1944.- Американски воени авиони за прв пат го прелетаа Берлин во Втората светска војна.
1974.- Во најголемата несреќа на цивилното воздухопловство во историјата на Турција загинаа сите 346 лица во турскиот авион DC-10 што се урна во близина на Париз.
1980 – Водачот на ЗАПУ Роберт Мугабе победи на првите слободни избори во Родезија (Зимбабве) со огромно мнозинство, а потоа ја формираше првата црнечка мнозинска влада.
1988.- Умре полскиот виолинист Хенрик Серинг, еден од најголемите мајстори на виолина во 20 век. Се етаблира меѓу врвните виртуози на почетокот на својата кариера (1933) и со широк репертоар од барок до современа музика организираше концерти низ светот. Тој беше гостин и на Летните игри во Дубровник.
1991.- Мнозинството Летонци и Естонци гласаа за независност од Советскиот Сојуз.
1996.- Конзервативната народна партија на Хозе Марија Азнар победи на шпанските парламентарни избори, со што заврши 13-годишното владеење на социјалистичкиот премиер Фелипе Гонзалес.
1996.- Умре француската писателка Маргерит Дурас, автор на повеќе романи, од кои најпознати се „Модерато Кантабиле“, „Бесрамниот“, „Морнарот од Гибралтар“. Таа го напиша и сценариото за филмот „Хирошима, љубов моја“.
1996.- Во експлозија на бомба во близина на центарот на Ерусалим загинаа 19 луѓе, вклучително и бомбаш самоубиец.
1996.- Југословенските власти ги уапсија Радослав Кременовиќ и Дражен Ердемовиќ, осомничени од Хашкиот трибунал за воени злосторства извршени во Сребреница во јули 1995 година, и ги предадоа на Меѓународниот суд на правдата. Кременовиќ по истрагата е пуштен на слобода, бидејќи судот не ја докажал неговата вина, а Ердемовиќ, првообвинетиот кој ја признал вината, е осуден на пет години затвор.
1997.- Најмалку 125 луѓе загинаа, а повеќе од 450 се повредени кога патнички воз во пакистанската провинција Пенџаб излета од шините со полна брзина.
2000 – Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го осуди генералот Тихомир Блашкиќ, командант на силите на босанските Хрвати, на 45 години затвор за злосторства извршени од хрватските сили врз муслиманите во централна Босна во 1992-94 година. Апелацискиот совет му ја намали казната на Блашкиќ на девет години затвор.
2002.- Граѓаните на Швајцарија на референдум гласаа за да станат членка на Обединетите нации.
2004.- Србија доби малцинска влада предводена од премиерот Воислав Коштуница, водач на Демократската партија на Србија (ДСС). Владата беше избрана со поддршка на Социјалистичката партија на Србија (СПС).
2004 – Во Франција, законот забранува носење муслимански превези во државните училишта.
2005 – Авантуристот Стив Фоссет е првиот човек во светот кој лета околу светот без прекин. Неговиот авион слета во Канзас (САД) по речиси три дена поминати во воздух.
2008.- Умре еден од најголемите италијански и светски тенори на 20 век, Џузепе ди Стефано, кој настапувал во најголемите оперски куќи во светот, меѓу кои и Скала во Милано, Њујоршкиот Метрополитен и операта во Виена и Берлин. Запаметен е и по неговите дуети со познатата грчка оперска дива Марија Калас.
2009.- Со одлуката на Окружниот суд во Белград беше рехабилитирана една од најголемите српски актерки Живан-Занка Стокиќ, која во текот на животот беше обвинета за културно-уметничка соработка со окупаторот за време на Втората светска војна.
2010 – Умре писателот и сликар Момо Капор („Фолиранти“, „Провинцијалац“, „Уна“, „Белешки на една Ана“ …).
2012 – Поддржувачите на врховниот верски водач ајатолахот Али Хамнеи освоија повеќе од 75 отсто од гласовите на парламентарните избори во Иран и убедливо ги поразија силите на претседателот Ахмадинеџад. Државните медиуми објавија дека повеќе од 67 отсто од 48-те милиони Иранци со право на глас излегле на гласање.
2016 – За време на две години од граѓанската војна во Јужен Судан, според извори од ОН, загинале околу 50.000 луѓе, додека 2,2 милиони ги напуштиле своите домови поради конфликтот и гладот во таа земја.
2017 – Извештајот на американскиот Стејт департмент за состојбата со човековите права во светот за 2016 година наведува пад на слободата на говорот и здружувањето ширум светот и ја попречува работата на опозициските групи и активистите за човекови права.
2019 година – На изборите во Естонија, опозициската Реформска партија постигна најдобар резултат, но новата коалициска влада беше формирана два месеци подоцна од Партијата на центарот (социјални либерали), татковината (конзервативците) и ЕКРЕ (десничарски популисти и националисти) .
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Спорт2 дена(ВИДЕО) Со головите на кичевчаните Стефан Стојаноски 23′ и Павел Димоски во 93′, Македонија У15 ја победи силната Турција, секоја чест момци, гордост на нашиот град
-
Хроника2 денаМаж во производствена хала од машина се здобил со повреди и починал на лице место
-
Хороскоп1 денХороскоп за недела (14 декември)
-
Кичево22 часа(ВИДЕО) Утрово Кичево под густ смог, но затоа кон месноста Крушино сонце и чист воздух
-
Хороскоп10 часаХороскоп за понеделник (15 декември)
-
Временска прогноза11 часаВременска прогноза до 22 декември, следува ладен период, појава на слана, мраз, подледици по речните долини и магла
-
Технологија11 часаОткриен нов малвер по име „DroidLock“ – го заклучува телефонот и снима
-
Спорт10 часаРакометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар
