Следете не

На денешен ден

3 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1534.- Англискиот парламент ја усвоил повелбата со која кралот Хенри VIII (Хенри) станал поглавар на црквата (Акт на надмоќ), со што на папата му била лишена моќта над црквата во Англија. На ова му претходеше конфликт со папата Лав X, кој не сакаше да го поништи бракот на кралот со Катерина Арагонска (Катерина) и да ја легализира врската со Ана Болејн.

1768.- Роден е Ѓорѓе Петровиќ Караѓорде, водач на Првото српско востание против Турците во 1804 година. Убиен е по наредба на кнезот Милош Обреновиќ во 1817 година кога тајно се вратил во Србија.

1801.- Роден е италијанскиот оперски композитор Винченцо Белини, еден од најпознатите творци на италијанското бел канто („Норма“, „Пуританци“, „Пират“, „Капулети и Монтес“).

1839.- Британските фрегати потопија неколку кинески отпадоци во близина на Кантон. Ова ја започна Првата опиумска војна против Кина, која заврши со потпишување на мировниот договор во 1842 година во Нанкин, под многу неповолни услови за Кина.

1852.- Роден е јапонскиот принц Муцухито, од 1867 година царот Меиџи. За време на неговото владеење (до 1912 година), тој целосно ја укина моќта на шогунатот, воспостави централна империјална влада и ја претвори феудалната Јапонија во модерна капиталистичка држава. Тој го пресели главниот град од Кјото во Едо, кој беше преименуван во Токио.

1883.- Тимочката побуна, која започнала во Заечарскиот округ еден месец претходно, била задушена поради одлуката на владата да го одземе оружјето, кое дотогаш им било доверено на сите регрути. Меѓу водачите, кои беа уапсени и застрелани, имаше истакнати членови на Радикалната партија. Некои од нив, како Никола Пашиќ, успеаја да избегаат од земјата, а партијата претрпе тешка криза.

1901.- Роден е францускиот писател и политичар Андре Малро, учесник во Кинеската револуција (1924-27), Шпанската граѓанска војна, еден од водачите на Движењето на отпорот во Втората светска војна, член на Француската академија Де Гол (Гол). Министер за култура од 1959 година до 1969 година („Кралскиот пат“, „Судбината на човекот“, „Искушението на западот“, „Антимемоар“).

1903.- Панама, со поддршка на САД, кои го испратија крстосувачот „Нешвил“ во панамските води, прогласи независност од Колумбија.

1912.- Роден е парагвајскиот диктатор Алфредо Стреснер (Штроснер), кој дојде на власт со воен удар во 1954 година и, спроведувајќи терор врз политичките противници, владееше до 1989 година, кога беше соборен со народен пуч.

1918.- Една недела пред капитулацијата на Германија во Првата светска војна, на воените бродови во Кил избувнал морнарски бунт, кој се проширил во неколку градови (Хамбург, Либек, Бремен) каде биле формирани привремени револуционерни влади. По пресметката на владата со бунтовниците, германскиот парламент ја укина нивната власт на 6 февруари 1919 година.

1918.- Претставниците на австроунгарската армија ја потпишаа капитулацијата во Падова во Првата светска војна, што беше последен државен акт на 700-годишната Хабсбуршка монархија.

1946.- Јапонскиот император Хирохито се откажа од своите божествени атрибути во изјава на радио, а империјалната моќ му беше предадена на избраниот парламент.

1954.- Умре францускиот сликар и скулптор Анри Матис, најпознатиот претставник на фовисистичкото движење и еден од најзначајните француски и европски сликари во 20 век.

1956.- Велика Британија и Франција прифатија прекин на огнот на Блискиот Исток под услов мировните сили на ОН да бидат испратени во областа на Суецкиот канал.

1957.- СССР го лансираше првиот сателит со живо суштество „Спутник 2“ во кој беше кучето Лајка.

1961.- У Тант беше избран за генерален секретар на ОН по смртта на Даг Хамарскјолд.

1970.- Кандидатот на Фронтот за народно единство Салвадор Аљенде стана претседател на Чиле, како прв марксист на западната хемисфера избран на слободни избори. Тој беше убиен во 1973 година во пучот на генералот Аугусто Пиноче.

1991 – Хрватските паравоени формации го протераа населението и уништија 18 српски села во областа на западна Славонија.

1992.- Кандидатот на Демократската партија Бил Клинтон го победи републиканецот Џорџ Буш, поранешен шеф на државата, на претседателските избори во САД.

1996.- Умре поранешниот самопрогласен император на Централноафриканската Република Жан Бедел Бокаса (Жан, Бокаса). Тој дојде на власт со воен удар во 1966 година, се прогласи себеси за доживотен претседател во 1972 година, а за цар во 1976 година. Тој беше соборен во 1979 година од поранешниот претседател Дако и ја врати земјата во статус на република.

1998.- Умре американскиот аниматор Боб Кејн, автор на Бетмен.

2002 – Турската Партија на правдата и развојот победи на парламентарните избори во Турција, но на нејзиниот лидер Тајп Ердоган му беше забрането да ја преземе премиерската функција поради неговата претходна пресуда за исламистички бунт.

2005.- Почина Ен Бурда (Аен), основач на издавачката куќа „Бурда-Моден“ и една од најуспешните деловни жени во Германија.

2009.- Умре шпанскиот писател, социолог и есеист Франциско Ајала, добитник на сите шпански книжевни награди.

2010.- Умре американскиот композитор Џери Бок (Џери Бок), автор на хитовите на Бродвеј, вклучувајќи ги познатите мјузикл „Вичарка на покривот“ и „Фиорело“, за кои ја освои наградата Тони заедно со текстописецот Шелдон Харник. Меѓу неговите познати мјузикли се „Гошдин дивни“ и „Она ме воли“.

2013.- Во Косово се одржаа локални избори, граѓаните избраа советници и градоначалници во 39 општини.

2014 – Почина Миљенко Дерета, филмски и ТВ режисер, основач и долгогодишен директор на невладината Граѓанска иницијатива.

2015.- На секои 10 минути во светот се раѓа дете без државјанство, а овој проблем дополнително се влоши со конфликтот во Сирија, кој доведе до најтешката мигрантска криза во Европа од 1945 година, објавија Обединетите нации, кои имаат план да укинување на статусот до 2024 година без државјанство.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолгиот во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на поранешното Наследство.

1795 – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистичките студии. Тој бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798 – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари на 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе Флорес е избран за прв претседател.

1840 – Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино де Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Неговата збирка раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално објави војна против Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848 година – Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајското собрание“, на кое делегати од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљица за војвода. На 15 мај, Собранието го прогласило Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признале српската автономија.

1851 – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми во зори“, „Сè ќе биде позлатено од народот“, „На бунарот“, „Училишната икона“, „На знае све“, „У добри час хајдуци“, „Вертер“).

1862 – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881 – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година, во Битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за продавници и социјалдемократија“).

1882 – Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој го основа кубистичкото движење заедно со Пабло Пикасо во 1905 година.

1887 – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, опсерваторијата станала негов составен дел.

1888 година – Ропството е укинато во Бразил.

1914 година – Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо). Тој беше светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фридтјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година. Како висок комесар на Лигата на народите, тој го надгледуваше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 – Почина српскиот композитор и хормајстор Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Тој беше диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Почина американскиот филмски актер Гари Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредник Јорк“ и „Напладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјални преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и САД за завршување на Виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле II беше ранет во обид за атентат на плоштадот „Свети Петар“ во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агџа беше уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот „Максимир“, за време на фудбалскиот натпревар помеѓу Динамо Загреб и Црвена Ѕвезда од Белград, се случи крвав судир меѓу навивачите на двата клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија постигнаа договор во Женева за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што заврши шестдеценискиот спор што ги доведе земјите до војна три пати.

1999 – Почина Џин Саразен, еден од само четирите голфери кои освоија четири големи професионални голф купови.

2005 година – Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство во Косово, одржана во Париз, во организација на УНЕСКО.

2007 – На изборот за песна на Евровизија во Хелсинки, претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 км североисточно од Измир во западна Турција. Во времето на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Организацијата за ослободување на Палестина, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, освои мнозинство.

2021 година – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас ескалираше понатаму и покрај напорите за постигнување прекин на огнот. Демонстрации и немири избувнаа во бројни израелски градови со мешано население. Сите летови кон меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

2024 година – Еврото стана единственото официјално средство за плаќање во готово во Косово.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Временска прогноза5 часа

Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци

Во текот на новата седмица која ни претстои, односно во периодот од понеделник (19 мај) до недела (25 мај) во...

Македонија5 часа

АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови

АД Мепсо истакна соопштение за прекинот на електрична енергија кој ја парализира буквално скоро цела држава. – Причина за овој...

Македонија8 часа

Граѓани пријавуваат дека од рано утрово се без електрична енергија

Утрово после 5 часот граѓани на социјалните мрежи упатуваа поплаки дека нивниот регион нема електрична енергија. Според исказите, електрична енергија...

На денешен ден15 часа

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за недела (18 мај)

ОВЕН Денот е идеален за решавање на сите незавршени работи како и за дискусии поврзани со финансиски проблеми со личност...

Македонија24 часа

ОВР Делчево, ДПИ и ДЗС со акциска за угостителски објекти, пронајдена е нерегуларност

На 17.05.2025 година од страна на СВР Штип/ОВР Делчево во содејство со Државен пазарен инспекторат и Дирекција за заштита и...

Кичево1 ден

(ВИДЕО) Кичевчанец со огорченост говореше за смрдеата и заразите од дивата депонија „На Онкологија има над 700 кичевчани“

Во четвртокот во 18:00ч се одржа третиот по ред протест пред општинската зграда во Кичево, овој пат на кеј. –...

Македонија1 ден

Кумановец управувал возило со 3,46 промили алкохол во крвта

На 16.05.2025 во 17.00 часот, полициски службеници од СВР Куманово го лишиле од слобода Н.М.(49) од с.Долно Којнаре, кумановско. При...

Временска прогноза2 дена

Викендов променливо облачно со локален слаб дожд, утринските температури ќе бидат во интервалот од 1 до 8 степени

За време на овој викенд денес сабота и утре недела, во Македонија во ноќните и во раните утрински часови ќе...

На денешен ден2 дена

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај 🎨 Култура и уметност 1510 – Смртта на Сандро Ботичели,...

НАЈЧИТАНИ