На денешен ден
30 октомври – На денешен ден
1735.- Роден е американскиот државник Џон Адамс (Џон), еден од најистакнатите борци за американската независност, прв потпретседател (1789-97) и втор претседател на САД (1797-1801). Учествувал во изготвувањето на Декларацијата за независност во 1776 година. Неговиот син Џон Квинси Адамс бил шестиот претседател на САД во 1825 година.
1751.- Роден е Ричард Бринли Шеридан, заедно со Голдсмит, најважниот англиски драмски писател во 18 век. Како член на британскиот парламент од 1780 до 1812 година, тој стана познат како брилијантен оратор („Школата за озборувања“, „Ривалите“, „Критичарот“).
1762.- Роден е францускиот писател Андре де Шение (Шениер), кој во своето дело ги усогласил старите поетски форми со нов сензибилитет, па историчарите на литературата обично го претставуваат како последен поет на класицизмот и прв романтичар. Поздравувајќи ја Француската револуција, Шениер силно се спротивставил на јакобинската диктатура, поради што бил погубен на гилотина во 1794 година („Хермес“, „Америка“, „Јамби“).
1817 – Симон Боливар ја основа првата независна влада на Венецуела.
1830.- Умре црногорскиот епископ Петар I Петровиќ Његош, кој по доаѓањето на власт во 1782 година придонесе за развојот на црногорската државност. Првиот закон го донел во 1796 година (Кодексот на Петар I) и основал централно судско тело (Кулук) во 1803 година. .
1864.- Потпишан е Виенскиот мир со кој Данска беше принудена да и ги отстапи на Прусија провинциите Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург.
1869.- Со изведбата на алегориската слика на Ѓорѓе Милетиќ „Посмртна слава на принцот Михаило“, во Белград е отворена новата зграда на Народниот театар, изградена по проектот на Александар Бугарски.
1905.- За време на првата (февруарска) руска револуција, рускиот император Николај II Александрович Романов понуди пошироко право на глас, избран парламент (Дума) со законодавна моќ и гаранција за граѓанските слободи со „Октомврискиот манифест“.
1910.- Умрел швајцарскиот филантроп Жан-Анри Динан, творец на идејата на Црвениот крст и еден од основачите на Меѓународниот комитет на Црвениот крст во 1863 година, добитник на Нобеловата награда за мир во 1901 година.
1918.- Словачка прогласи одвојување од Унгарија и се обедини со Чешка за да ја формира Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија во Првата светска војна.
1918.- Со капитулацијата на Турција, која во 1914 година влезе во Првата светска војна на страната на централните сили, Отоманската империја престана да постои.
1922.- Два дена по „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини (Мусолини) ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938.- Милиони Американци паднале во паника додека слушале радио драма на радиото CBS заснована на романот на Херберт Џорџ Велс „Војната на световите“ од Орсон Велс, мислејќи дека тоа е вистински напад на Марс на Земјата.
1973.- Босфорскиот мост што ги поврзува Европа и Азија бил пуштен во сообраќај.
1974.- Со нокаутирањето на Џорџ Форман, Мухамед Али триумфално се врати во боксот на 32-годишна возраст.
1975 – Принцот Хуан Карлос (Хуан Карлос) го презеде раководството на Шпанија од тешко болниот диктатор Франциско Франко (Франциско Франко).
1975.- Во близина на Прага се урна авион DC-9 на југословенската компанија „Инекс-Адриа“, при што загинаа 75 патници, чехословачки туристи кои се враќаа од одмор на Јадранот.
1990.- Кина ги објави резултатите од пописот, според кои нејзиното население броело една милијарда и 13 милиони луѓе.
1995.- Со минимално мнозинство од 50,6 отсто, жителите на Квебек на референдум гласаа против независноста на таа канадска провинција.
1998.- Врз основа на договорот меѓу претставниците на југословенската армија и НАТО потпишан на 15 октомври, авионите на НАТО ја започнаа мисијата за следење на воздушниот простор на Косово наречена „Орловско око“.
2000.- Судија на Врховниот суд на Шпанија, неговиот телохранител и возачот загинаа, а 35 други беа повредени во експлозија на автомобил-бомба во Мадрид, осомничени дека се членови на баскиското сепаратистичко движење ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители го намали долгот на СР Југославија за 600 милиони долари – од 2,8 на 2,2 милијарди.
2003 – На донаторската конференција во Хаг беа собрани 15,7 милиони евра за формирање и работа на судот за воени злосторства во Сараево.
2003.- Врховниот суд во Рим го ослободи поранешниот италијански премиер Џулио Андреоти, претходно осуден на 24 години затвор за соучество во толпата убиство на новинарката Кармине Пикорели во 1979 година.
2006.- Поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче е ставен во домашен притвор поради тортура, убиства и киднапирања за време на неговото 17-годишно владеење. Пиноче почина на 10 декември 2006 година во болница во Сантијаго. За време на неговата диктатура, се проценува дека околу 3.000 луѓе биле убиени во политички немири и прогонства, додека околу 28.000 биле подложени на различни форми на тортура.
2008.- Почина сликарот и карикатурист Исмет-Ицо Вољевица, автор на стрипот цртан филм Грга во загрепскиот Вечерњи лист.
2011.- Во вториот круг од претседателските избори во Бугарија, избран е Росен Плевнелиев, кандидат на бугарскиот премиер Бојко Борисов.
2012 – Ураганот Сенди, кој го погоди источниот брег на САД, уби 39 луѓе, а милиони жители остави без струја и јавен превоз.
2017 – Концентрациите на јаглерод диоксид во атмосферата, што предизвикува глобално затоплување, поставија рекорд во 2016 година, објави Светската метеоролошка организација.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Вчера во Кичево во преполна сала и одличен амбиент се одржа првиот хуманитарен концерт на „Македонски Завет“ и „Патриотско Друштво“
-
Кичево12 часаПредмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско
-
Хороскоп2 денаХороскоп за недела (30 ноември)
-
Хороскоп23 часаМесечен Хороскоп (декември 2025)
-
Здравје и убавина1 денШто значи топла или превриена вода за човечкиот организам, еве неколку здравствени проблеми кои топлата вода може да ги реши
-
Здравје и убавина1 денПробајте врз утринското кафе да му додадете парче чоколадо
-
Кичево4 часаКК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Македонија1 денКај „Романовце“ лишен од слобода криумчар, пронајдени седум илегални мигранти од Египет
