На денешен ден
31 март – На денешен ден
1282.- Францускиот бунт против француската власт ги уби сите Французи на островот. Востанието познато како „Сицилијанска вечер“ беше организирано под мотото „Morte alla Francia Italia anela! (Смрт за Франција од Италија). Според легендата, почетните букви од тоа мото подоцна станале назив „мафија“.
1492.- Кралот Фернандо V Католик им даде на Евреите три месеци да преминат во римокатолицизам или да ја напуштат Шпанија. 1496.- Папата Александар VI ја формира Светата лига против Турците со Светото Римско Царство, Шпанија, Венеција и Милано.
1547.- Умре францускиот крал Франсоа. Откако дошол на тронот во 1515 година, тој се обидел да стане римско-германски император, што во 1519 година го наследил неговиот ривал Карло V, против кого подоцна водел четири војни.
1596.- Роден е францускиот филозоф, математичар и физичар Рене Декарт, чие дело го означува прекинот со схоластиката и почетокот на модерната филозофија на рационализмот. Своето учење го објавува во делата „Разговор за методот“ (1637) и „Медитации“ (1641), а во делата „Геометрија“ отвори нова епоха во математиката.
1732.- Роден е австрискиот композитор Франц Јозеф Хајдн, автор на повеќе од 100 симфонии и бројни камерни и вокални дела, како и австриски и германски химни. Во текот на животот стекна меѓународна слава, а неговите композиции се изведувани во сите европски градови.
1854.- Со САД е потпишан договор за отворање на пристаништата Шимода и Хакодата за американските трговци. Тоа беше првиот договор за отворање на јапонски пристаништа за надворешна трговија.
1876.- Во Врање е роден Борисав Станковиќ, еден од најпознатите српски писатели од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Најпознати дела на Станковиќ се расказите Стари дани, драмите на Ташан и Коштан и романот Нечишта крв.
1889.- Отворена е Ајфеловата кула, тогаш највисоката зграда во светот. Челичната конструкција висока 300 метри стана една од главните знаменитости на Париз. Кулата, изградена по повод Светската изложба во Париз, ја изградил францускиот инженер Александар Густав Ајфел.
1892.- Србија, како една од првите европски земји, донесе закон за помагање на спортот надвор од училиштата. Гимнастиката како задолжителен предмет во училиштата во Србија е воведена со законот од 1883 година.
1917.- Соединетите Држави ги презедоа Западните Инди на Карибите од Данска и ги нарекоа Девствени Острови. Договорот за купување на островите за 25 милиони долари беше потпишан во август 1916 година.
1948.- Американскиот Конгрес го усвои Маршаловиот план. Планот, именуван по неговиот креатор, му даде на американскиот државен секретар Џорџ Маршал 15 милијарди долари помош за европските земји за реконструкција по Втората светска војна.
1948.- Во Прага умре чешкиот новинар и писател Егон Ервин Киш, „таткото“ на модерното новинарство. Во книгата Напиши го Киш го опишал херојскиот отпор на српската војска во конфликтот со Австро-Унгарија во Првата светска војна. Неговите книги заслужуваат внимание: императори, свештеници, болшевици, рајска Америка, Тајна Кина, Откритија во Мексико и Авантури на пет континенти.
1959.- По неуспешното востание против кинеското востание во Ласа, Далај Лама побегнал во Индија, каде што добил политички азил.
1971.- Американскиот поручник Вилијам Кали беше осуден на доживотен затвор за масакрирање цивили за време на Виетнамската војна во селото Ми Лаи во март 1968 година. Неговата казна подоцна беше намалена на 20 години затвор.
1979.- Британски разурнувач Лондон испловил од пристаништето Валета, со што биле прекинати воените врски меѓу Британија и Малта пред 181 година.
1980.- Умре американскиот атлетичар Џеси Овенс, еден од најголемите спортисти на 20 век, кој на Олимписките игри во Берлин во 1936 година освои четири златни медали, црнец.
1983.- Земјотрес го потресе колумбискиот град Попај, при што загинаа најмалку 500 луѓе, а 3.000 останаа без покрив над главата.
1986.- Мексикански Боинг 727, на релација Мексико Сити-Лос Анџелес, се урна во планините во централно Мексико. Сите 166 патници и членови на екипажот загинаа.
1991.- Во Плитвице, Хрватска, избувна првиот конфликт меѓу хрватската полиција и вооружените Срби. Две лица загинаа, а 20 се повредени. На покана на Претседателството на СФР Југославија, хрватските сили се повлекле, а единиците на ЈНА ја преземале контролата. Следните денови избувнаа вооружени судири во околината на Винковци и Вуковар.
1991.- На првите повеќепартиски избори во Албанија победија комунистите, но опозицијата победи во Тирана и во другите поголеми градови.
1992.- Посетата на израелскиот претседател Херцог на шпанскиот крал Хуан Карлос ја одбележа 500-годишнината од прогонот на Евреите од Шпанија.
1993.- За прв пат од почетокот на војната во Босна, Советот за безбедност на ОН го овласти НАТО да употреби воена сила против прекршителите во зоната на забранети летови над Босна.
1994.- Израел и ПЛО потпишаа договор за меѓународни набљудувачи во градот Хеброн на Западниот Брег, со што Израел го доби првото меѓународно присуство на окупираните територии од неговата окупација во војната во 1967 година.
2001.- Во Холандија, четворица геј парови стапија во брак според законот усвоен од холандската влада.
2003 – Првите 600 жртви на масакрот во Сребреница во 1995 година беа погребани во близина на Поточари во Република Српска (БиХ). Ова се првите идентификувани жртви на повеќе од 7.000 муслимани убиени од српските сили во енклавата.
2004.- САД одлучија да ја замрзнат финансиската помош за Србија поради недоволната соработка на Белград со Хашкиот трибунал.
2014.- Францускиот претседател Франсоа Оланд ја прифати оставката на премиерот Жан-Марк Еро и на негово место го назначи министерот за внатрешни работи Мануел Валс. Промената на француската влада доаѓа еден ден по вториот круг од локалните избори во кои француската левица забележа пораз во 151. град со повеќе од 10.000 жители кои се определија за десницата и екстремната десница.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија2 денаЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Хороскоп16 часаХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Македонија2 денаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Спорт19 часаУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Култура2 денаДенес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!
-
Македонија1 денАМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента
-
Македонија1 денЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија
