На денешен ден
4 декември – На денешен ден

1642.- Починал францускиот државник, кардиналот Арман Жан ду Плеси Ришелје (Armand Jean du Plessis Richelieu), кој како министер на кралот Луј XIII (Луј) (од 1629 година) имаше вистинска моќ во Франција и ја подигна моќта на француската круна. . Ја основа Француската академија во 1635 година.
1679.- Починал англискиот филозоф Томас Хобс, претставник на класичниот англиски емпиризам. Идеите за човекот како слободна индивидуа и државата како колективна творба создадена врз основа на индивидуални договори ги искажува во делата „Левијатан“, „Основи на природното право и политика“, „За човекот“, „За телото“, „За граѓанинот“.
1791.- Излезе првиот број на британскиот „Обсервер“, најстариот неделен весник во светот.
1795.- Роден е шкотскиот есеист и историчар Томас Карлајл, автор на романтизирани историски дела, од кои најпозната е „Француската револуција“ (1837). Тој е и основач на познатата лондонска библиотека.
1829.- Британците ја забранија практиката на палење вдовици кога нивните сопрузи беа кремирани на постхумната церемонија во Индија.
1841.- Со претставата „Смртта на Стефан Дечански“ од Јован Стерија Поповиќ, во поранешниот магацин на царинарницата на Сава во Белград бил отворен „Театарот на Џумрук“. Беше испечатен првиот театарски плакат и беа наплатени билетите. Организатори на овој театар беа актерот и режисер Атанасије Николиќ и драматургот Јован Стерија Поповиќ.
1943.- Американскиот претседател Рузвелт (Рузвелт), британскиот премиер Черчил (Черчил) и турскиот претседател Мустафа Исмет Инени (Иноену) разговараа за заедничките дејства во рамките на антихитлеровата коалиција во Каиро. Турција, сепак, одби да и објави војна на Германија.
1945.- Умре американскиот биолог и генетичар Томас Хант Морган (Томас Хант), основач на генетиката, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1933 година за откривање на функцијата на хромозомите во пренесувањето на наследни особини. Тој ги направи првите мапи на позицијата на гените во хромозомите и се смета за главен претставник на теоријата на наследување.
1974.- Холандски авион „DC-8“ се урна во близина на главниот град на Шри Ланка, Коломбо. Сите патници и членови на екипажот, од кои 191 загинаа.
1975.- Умре Хана Арент, филозофка и една од водечките фигури во областа на политичката теорија во 20 век. Тој е лауреат на многу меѓународни награди, вклучувајќи ја и наградата Лесинг во 1959 година и наградата „Зигмунд Фројд“ во 1967 година. „Институтот Хана Арент“ е основан во Дрезден во 1993 година за истражување на тоталитаризмот.
1976.- Умре Едвард Бенџамин Бритен, еден од најзначајните англиски композитори на 20 век. Заедно со оперскиот пејач Питер Пирс го основал музичкиот фестивал во Алдебург во 1948 година („Питер Грајмс“, „Киднапирањето на Лукреција“, „Воен реквием“, „Пролетна симфонија“).
1977.- На југот на Малезија, 100 луѓе загинаа кога се урна авион киднапиран од јапонската терористичка група Црвена армија.
1977.- Диктаторот Жан Бедел Бокаса (Жан, Бокаса) се круниса за император на Централноафриканската империја. Цената на церемонијата на крунисување изнесуваше една четвртина од националниот производ на земјата.
1980.- Португалскиот премиер Франциско Са Карнеиро загина во авионска несреќа во близина на Лисабон, за која се сомнева дека е резултат на саботажа.
1991.- Киднаперите го ослободија последниот Американец, новинарот Тери Андерсон, кој помина 2.454 дена како заложник во Либан. Членовите на Исламскиот џихад го киднапираа Андерсон на 16 март 1985 година.
1995.- Министрите за надворешни работи на Европската унија, на состанокот во Брисел, ги суспендираа санкциите против СР Југославија, воведени во 1992 година поради вмешаноста на југословенската влада во војната во Босна. Првите војници на НАТО – трупите претходници за спроведување на Дејтонскиот мировен договор, слетаа со два авиони на аеродромот во Сараево.
1998.- Последните борци на „Кхмер Руж“ и се предале на армијата на Камбоџа, со што по две децении заврши борбата на тоа маоистичко движење против владините сили.
2001.- Израелската армија влезе во неколку палестински градови на Западниот Брег и го зазеде меѓународниот аеродром во Газа.
2003.- Обвинителството за воени злосторства во Белград обвини осум лица за воени злосторства извршени во Вуковар во 1991 година, кога беа убиени околу 200 цивили. Ова е прво обвинение поднесено од обвинителството откако беше основано во јули 2003 година.
2011.- На парламентарните избори во Хрватска, коалицијата Кукурику предводена од Социјалдемократската партија (СДП) го освои мнозинството и ја презеде власта од Хрватската демократска заедница (ХДЗ).
2012 – Тајфунот Бопа го погоди јужниот филипински остров Минданао, убивајќи повеќе од 1.000 луѓе, а многу луѓе се водат како исчезнати.
2015 – На референдум мнозинството граѓани го отфрлија предлогот Данска да се приклучи на заедничката политика на членките на Европската унија во областа на правдата и внатрешните работи. Данска и претходно имаше исклучоци од заедничката одбранбена политика, монетарната политика, како и од државјанството на ЕУ.
2016 – На претседателските избори во Австрија, поранешниот лидер на Зелената партија и независен кандидат Александар Ван дер Белен доби мнозинство гласови, чија победа беше поздравена од европските претставници, оценувајќи ја како пораз на национализмот и антиевропскиот популизам и придонес за зачувување на единството во Европа.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево1 ден
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија1 ден
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Култура16 часа
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Македонија2 дена
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Спорт24 часа
Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!