На денешен ден
На денешен ден – 5 декември

1791.- Почина австрискиот композитор Волфганг Амадеус Моцарт (Волфганг, Моцарт), централна фигура на виенската класика и еден од најплодните музичари. Напишал околу 600 дела, меѓу кои опери, симфонии, концерти за пијано, виолина и други инструменти, кантати, миси („Свадбата на Фигаро“, „Волшебната флејта“, „Прашка симфонија“, „Симфонија во г-мол“, Реквием“, „Мала ноќна музика“).
1867.- Роден е полскиот државник маршал Јозеф Клеменс Пилсудски, прв претседател на Полска (1918-22) и иницијатор на војната против Советска Русија (1920-21). Со државен удар во 1926 година воспоставил воена диктатура, а во 1934 година склучил десетгодишен пакт со Хитлер за соработка и ненапаѓање. Тој беше на власт до неговата смрт во 1935 година.
1870.- Почина францускиот писател Александар Дума Отак (Александре Дума Пере), познатиот автор на романи со мотиви од француската историја („Тројцата мускетари“, „Грофот на Монте Христос“, „Кралицата Марго“). основоположник на фељтонскиот роман.
1901.- Роден е американскиот режисер и продуцент Волтер Елиас Дизни, познат како Волт Дизни, креатор на цртани филмови. Неговата кариера, за време на која доби 29 Оскари, започна во 1921 година, а светската слава ја стекна во 1928 година, кога го прикажа првиот филм со Мики Маус.
1917.- Делегациите на Советска Русија и силите на Оската потпишаа примирје во Брест-Литовск, Белорусија. Мировниот договор, со кој Русија беше принудена да се повлече од Финска, Латвија, Естонија, Литванија, Полска и некои области на Турција и да и плати на Германија воена отштета од шест милијарди златни марки, беше потпишан на 3 март 1918 година.
1926.- Почина францускиот сликар Клод Оскар Моне, најважниот претставник и еден од основачите на импресионизмот. Според неговата слика „Импресија, изгрејсонце“, изложена во 1874 година во Париз, името го добила целата сликарска насока.
1933.- Американскиот Конгрес го ратификуваше 21-от амандман на Уставот на САД, кој ја укина забраната, воведена во јануари 1920 година врз основа на 18-от уставен амандман.
1934.- Жените добија право на глас во Турција.
1940.- Умре чешкиот виолинист и композитор Јан Кубелик. Настапувал на концерти ширум светот од осумгодишна возраст и се стекнал со слава како виртуоз на виолина, наследник на Паганини. Компонирал шест виолински концерти, „Американска симфонија“, пократки композиции за виолина.
1945.- За време на тренинг вежби, пет американски бомбардери полетале од воздухопловната база во Флорида и повеќе не се вратиле. Се верува дека „Изгубениот ескадрон“, како што ги нарекувале, исчезнал во „Бермудскиот триаголник“.
1962.- САД и СССР постигнаа договор за соработка во истражувањето на вселената за мирољубиви цели.
1967.- Умре српскиот елинист Милош Ѓуриќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претседател на Српската книжевна задруга и уредник на списанието „Жива Антика“. Објавил повеќе од 200 дела за класичната литература и филозофија („Из Хеленски Ризница“, „Историја на хеленската книжевност“).
1977.- Египет ги прекина односите со Сирија, Либија, Алжир, Ирак и Јужен Јемен, арапски земји кои се противеа на мировниот процес меѓу Египет и Израел.
1978.- Во Иран избувна бран протести, поттикнати од исламските верски водачи против шахот Реза Пахлави. Поради штрајковите, производството на нафта е намалено за речиси половина.
1993.- Градоначалникот на Виена беше ранет во неговата куќа во експлозија на писмо-бомба. Тоа беше петто писмо-бомба испратено за три дена до новинари, свештеници и други луѓе кои имале некаква поврзаност со имигрантската група во Австрија.
1995.- Членките на НАТО одобрија распоредување на 60.000 војници во Босна за да се зачува мирот постигнат со Дејтонскиот договор. Најголемата операција на Атлантската алијанса од нејзиното основање во 1949 година беше спроведена под името „Заедничко претпријатие“.
1995.- Армијата на Шри Ланка ја зазеде Јафна, град на истоимениот полуостров, кој пет години беше главно упориште на тамилските бунтовници.
1996.- Американскиот претседател Бил Клинтон ја назначи Медлин Олбрајт за државен секретар, како прва жена на таа позиција во американската историја.
2001.- Легендата на едрење и капитен на тимот на Нов Зеланд кој двапати по ред го освојуваше престижниот Куп на Америка, Питер Блејк, беше убиен од пирати кога налетаа на неговата едрилица во реката Амазон.
2003 – Изборот за Мис на светот за прв пат се одржа во Кина.
2008 – Почина Патријархот Московски и на цела Русија Александар Втори. Митрополитот Кирил е избран за нов патријарх на 27 јануари 2009 година.
2008.- Во Соединетите Американски Држави, официјално беше објавено дека од почетокот на 2008 година, близу два милиони луѓе останале без работа поради рецесијата.
2012.- Почина познатиот Бразилец и едно од најголемите имиња во светската архитектура, Оскар Нимаер, кој пред 50 години го дизајнираше сегашниот изглед на Бразилија, главниот град на Бразил изградена во амазонската џунгла. Добитник е на најпрестижната награда во областа на архитектурата – наградата Прикер.
2013.- Почина поранешниот претседател на Јужноафриканската Република, Нелсон Мандела, легендарен борец против репресијата и политиката на апартхејдот, кој помина 27 години во затвор. Тој ја доби Нобеловата награда за мир во 1993 година. Тој беше првиот црн претседател на Јужна Африка.
2014 – Обвинителството на Меѓународниот кривичен суд во Хаг го повлече обвинението против претседателот на Кенија, Ухуру Кенијата, обвинет за злосторства против човештвото во конфликтите по претседателските избори во 2007 и 2008 година.
2017 – Меѓународниот олимписки комитет (ИОК) ја суспендира Русија од Зимските олимписки игри во Пјонгчанг по докази за системски допинг на Игрите во Сочи во 2014 година. МОК им дозволи на спортистите од таа земја да се натпреваруваат во Јужна Кореја под името „Олимпијци од Русија“, без државното знаме и химна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево7 часа
(ВИДЕО) Пожарот во с.Душогубица кичевско сеуште активен, опожарени се пчелни сандаци и куќа
-
Кичево2 дена
Претставници од КУД „Бисер“ – Кичево се натпреваруваат за најубава народна носија на фестивалот во Полска, да им дадеме македонска поддршка
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (21 август)
-
Кичево1 ден
Непланиран времен прекин на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината
-
Култура5 часа
Бдение и Божествена Литургија по повод „Успение на Мајката Божја“ во кичевскиот Манастир „Св.Богородица Пречиста“, богослужение на човечка посветеност и небесната утеха, земната привременост и вечниот живот
-
Временска прогноза2 дена
Краткотрајна стабилизација на времето, во петок ќе имаме транспорт на Сахарска прашина, така што атмосферата ќе биде заматена и времето ќе биде спарно
-
Спорт2 дена
Фудбалската репрезентација на Македонија до 16 години убедливо ја победи Црна Гора на пријателскиот меч одигран вчера на „Билјанини Извори“ во Охрид
-
Македонија2 дена
УЈП: Фирми во Македонија не исплатиле плати и придонеси на своите вработени