Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 5 декември

Објавено пред

на

1791.- Почина австрискиот композитор Волфганг Амадеус Моцарт (Волфганг, Моцарт), централна фигура на виенската класика и еден од најплодните музичари. Напишал околу 600 дела, меѓу кои опери, симфонии, концерти за пијано, виолина и други инструменти, кантати, миси („Свадбата на Фигаро“, „Волшебната флејта“, „Прашка симфонија“, „Симфонија во г-мол“, Реквием“, „Мала ноќна музика“).

1867.- Роден е полскиот државник маршал Јозеф Клеменс Пилсудски, прв претседател на Полска (1918-22) и иницијатор на војната против Советска Русија (1920-21). Со државен удар во 1926 година воспоставил воена диктатура, а во 1934 година склучил десетгодишен пакт со Хитлер за соработка и ненапаѓање. Тој беше на власт до неговата смрт во 1935 година.

1870.- Почина францускиот писател Александар Дума Отак (Александре Дума Пере), познатиот автор на романи со мотиви од француската историја („Тројцата мускетари“, „Грофот на Монте Христос“, „Кралицата Марго“). основоположник на фељтонскиот роман.

1901.- Роден е американскиот режисер и продуцент Волтер Елиас Дизни, познат како Волт Дизни, креатор на цртани филмови. Неговата кариера, за време на која доби 29 Оскари, започна во 1921 година, а светската слава ја стекна во 1928 година, кога го прикажа првиот филм со Мики Маус.

1917.- Делегациите на Советска Русија и силите на Оската потпишаа примирје во Брест-Литовск, Белорусија. Мировниот договор, со кој Русија беше принудена да се повлече од Финска, Латвија, Естонија, Литванија, Полска и некои области на Турција и да и плати на Германија воена отштета од шест милијарди златни марки, беше потпишан на 3 март 1918 година.

1926.- Почина францускиот сликар Клод Оскар Моне, најважниот претставник и еден од основачите на импресионизмот. Според неговата слика „Импресија, изгрејсонце“, изложена во 1874 година во Париз, името го добила целата сликарска насока.

1933.- Американскиот Конгрес го ратификуваше 21-от амандман на Уставот на САД, кој ја укина забраната, воведена во јануари 1920 година врз основа на 18-от уставен амандман.

1934.- Жените добија право на глас во Турција.

1940.- Умре чешкиот виолинист и композитор Јан Кубелик. Настапувал на концерти ширум светот од осумгодишна возраст и се стекнал со слава како виртуоз на виолина, наследник на Паганини. Компонирал шест виолински концерти, „Американска симфонија“, пократки композиции за виолина.

1945.- За време на тренинг вежби, пет американски бомбардери полетале од воздухопловната база во Флорида и повеќе не се вратиле. Се верува дека „Изгубениот ескадрон“, како што ги нарекувале, исчезнал во „Бермудскиот триаголник“.

1962.- САД и СССР постигнаа договор за соработка во истражувањето на вселената за мирољубиви цели.

1967.- Умре српскиот елинист Милош Ѓуриќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претседател на Српската книжевна задруга и уредник на списанието „Жива Антика“. Објавил повеќе од 200 дела за класичната литература и филозофија („Из Хеленски Ризница“, „Историја на хеленската книжевност“).

1977.- Египет ги прекина односите со Сирија, Либија, Алжир, Ирак и Јужен Јемен, арапски земји кои се противеа на мировниот процес меѓу Египет и Израел.

1978.- Во Иран избувна бран протести, поттикнати од исламските верски водачи против шахот Реза Пахлави. Поради штрајковите, производството на нафта е намалено за речиси половина.

1993.- Градоначалникот на Виена беше ранет во неговата куќа во експлозија на писмо-бомба. Тоа беше петто писмо-бомба испратено за три дена до новинари, свештеници и други луѓе кои имале некаква поврзаност со имигрантската група во Австрија.

1995.- Членките на НАТО одобрија распоредување на 60.000 војници во Босна за да се зачува мирот постигнат со Дејтонскиот договор. Најголемата операција на Атлантската алијанса од нејзиното основање во 1949 година беше спроведена под името „Заедничко претпријатие“.

1995.- Армијата на Шри Ланка ја зазеде Јафна, град на истоимениот полуостров, кој пет години беше главно упориште на тамилските бунтовници.

1996.- Американскиот претседател Бил Клинтон ја назначи Медлин Олбрајт за државен секретар, како прва жена на таа позиција во американската историја.

2001.- Легендата на едрење и капитен на тимот на Нов Зеланд кој двапати по ред го освојуваше престижниот Куп на Америка, Питер Блејк, беше убиен од пирати кога налетаа на неговата едрилица во реката Амазон.

2003 – Изборот за Мис на светот за прв пат се одржа во Кина.

2008 – Почина Патријархот Московски и на цела Русија Александар Втори. Митрополитот Кирил е избран за нов патријарх на 27 јануари 2009 година.

2008.- Во Соединетите Американски Држави, официјално беше објавено дека од почетокот на 2008 година, близу два милиони луѓе останале без работа поради рецесијата.

2012.- Почина познатиот Бразилец и едно од најголемите имиња во светската архитектура, Оскар Нимаер, кој пред 50 години го дизајнираше сегашниот изглед на Бразилија, главниот град на Бразил изградена во амазонската џунгла. Добитник е на најпрестижната награда во областа на архитектурата – наградата Прикер.

2013.- Почина поранешниот претседател на Јужноафриканската Република, Нелсон Мандела, легендарен борец против репресијата и политиката на апартхејдот, кој помина 27 години во затвор. Тој ја доби Нобеловата награда за мир во 1993 година. Тој беше првиот црн претседател на Јужна Африка.

2014 – Обвинителството на Меѓународниот кривичен суд во Хаг го повлече обвинението против претседателот на Кенија, Ухуру Кенијата, обвинет за злосторства против човештвото во конфликтите по претседателските избори во 2007 и 2008 година.

2017 – Меѓународниот олимписки комитет (ИОК) ја суспендира Русија од Зимските олимписки игри во Пјонгчанг по докази за системски допинг на Игрите во Сочи во 2014 година. МОК им дозволи на спортистите од таа земја да се натпреваруваат во Јужна Кореја под името „Олимпијци од Русија“, без државното знаме и химна.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🔱 Средновековие и рана модерна ера

  • 1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.

  • 1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.

  • 1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.


⚔️ Војни и револуции

  • 1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.

  • 1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.

  • 1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.

  • 1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.

  • 1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.


🎓 Култура, наука и уметност

  • 1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.

  • 1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).

  • 1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.

  • 1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.

  • 1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.


 Политика и општество

  • 1963Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.

  • 1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.

  • 1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.

  • 1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.

  • 2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.


🕯️ Смрт на значајни личности

  • 1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.

  • 1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.

  • 2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.

  • 2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.

  • 2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.


⚖️ Судски и правни настани

  • 2002Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.

  • 2016Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.


🌍 Современи конфликти и трагедии

  • 1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.

  • 2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.

  • 2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.

  • 2020Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден8 часа

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп9 часа

Хороскоп за четврток (26 јуни)

Овен Вашата загриженост може негативно да се одрази на ситуацијата на работа бидејќи на колегите им правите притисок без потреба....

Кичево14 часа

(ФОТО) Гори ниска шума и дива депонија во атарот на с.Туин кичевско, ТППЕ Кичево уште на терен

Пред неполни два часа повик за настанат пожар во атарот на с.Туин кичевско добила дежурната екипа на ТППЕ Кичево, која...

Спорт16 часа

Прв семинар на „ФФМ“ во Македонија за „ВАР“ обука и сертификација на судии под водство на „ФИФА“ инструктор

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) за првпат организираше официјален ВАР семинар, што претставува важен чекор кон воведување на ВАР технологијата...

Спорт18 часа

Нејмар потпиша нов договор, сепак останува дома

Нејмар сепак реши да остане во Сантос уште шест месеци. Повиците од европските клубови ги остави зад себе, а љубовта...

Lifestyle18 часа

Како да го разладите домот без клима: Три едноставни трикови

Температурите се зголемуваат, а престојот во затворен простор сè повеќе наликува на престој на директно сонце. Ако немате клима уред,...

Македонија20 часа

Во Охрид вчера се случила сообраќајка помеѓу моторџија и велосипедист

На 24.06.2025 околу 19:00 часот, на улицата „7 ноември“ во Охрид, случена е сообраќајна несреќа помеѓу мопед со охридски регистарски...

Автомобили21 час

Како да ја надминете летната жештина од 37 степени во автомобил: Трикови што навистина функционираат

Кога температурата надминува 37 степени, како што често се случува во Белград и другите балкански градови, климатизацијата во автомобилот станува...

Lifestyle21 час

Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате

Со генерации наназад кружи митот: „Ако проголташ семка од лубеница, ќе ти порасне лубеница во стомакот!“ Иако ова е само...

Магазин21 час

Windows 10 добива уште една година поддршка – Microsoft нуди и бесплатни опции

Иако беше најавено дека поддршката за Windows 10 ќе заврши на 14 октомври 2025 година, Microsoft реши да направи отстапка...

НАЈЧИТАНИ