Следете не

На денешен ден

5 јануари (На денешен ден)

Објавено пред

на

1066.- Починал Едвард Исповедникот, англосаксонскиот крал од 1042 година, по кој англосаксонските правни обичаи, кодифицирани по неговата смрт, биле именувани – „Leges Edwardi confessoris“.

1589.- Починала француската кралица со италијанско потекло Катерина де Медичи (Катерина, Медичи), ќерка на господарот на Фиренца Лоренцо II, кој управувал со Франција како регент од 1560 година по смртта на нејзиниот сопруг Анри II (Хенри). Со поддршка на папата Григориј XIII, таа го организирала масакрот на хугенотите (протестантите) во 1572 година, познат како Вартоломејска ноќ.

1592.- Роден е Шах Јахан, познат и како принц Харам (Курам), император на Могал од 1628 до 1658 година, кога бил соборен од неговиот син Ауранџеб. Тој го изградил познатиот мавзолеј Таџ Махал за царицата Мумтаз Махал, каде што исто така бил погребан во 1666 година. Тој го преселил главниот град од Агра во Делхи во 1648 година.

1834.- Во Крагуевац излезе „Новине србске“, првиот српски информативен весник печатен во земјата, службен весник на Кнежеството Србија. Првиот уредник бил Димитрије Давидовиќ, основач на „Новина српских“ во Виена (1813-21).

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген (Вилхелм, Рентген) објави дека открил рендгенски зраци, подоцна наречени „Рентгенски зраци“ по него.

1916.- Италијанскиот брод „Бриндизи“ со јужнословенски емигранти, доброволци од Канада и САД, кои заминале да им помогнат на Србија и Црна Гора во Првата светска војна, потонал пред Медовскиот залив во Албанија. 390 луѓе загинаа, а 102 се спасени.

1919.- Основана е Германската работничка партија, која подоцна била наречена Националсоцијалистичка партија. Дојде на власт во 1933 година, а нејзиниот лидер Адолф Хитлер стана канцелар на Германија.

1919.- Во Берлин започна востанието предводено од комунистичката организација „Сојуз на Спартак“ со Роза Луксембург и Карл Либкнехт на чело.

1925 – Гувернер на американската држава Вајоминг стана Нели Тејлор Рос (Нели Тејлор Рос), првата жена гувернер во историјата на САД.

1928.- Роден е Зулфикар Али Буто, претседател на Пакистан (1971-73). Од август 1973 година, тој беше претседател на владата што ја призна независноста на Бангладеш. Во јули 1977 година, генералот Мохамад Зиа-ул Хак го собори со воен удар, а во март 1978 година беше осуден на смрт под обвинение дека наредил убиство на политички противници. Беше обесен во април 1979 година.

1938.- Роден е шпанскиот крал Хуан Карлос I (Хуан Карлос), кој по смртта на диктаторот Франциско Франко (Франциско Франко) во 1975 година одигра пресудна улога во воспоставувањето на демократскиот поредок во Шпанија.

1942.- Врз основа на договорот со нацистичка Германија, Првиот корпус на бугарската фашистичка армија ја започна окупацијата на југоисточна Србија во Втората светска војна.

1949.- На состанокот во Москва, владите на СССР, Бугарија, Чехословачка, Унгарија, Полска и Романија одлучија да формираат Совет за меѓусебна економска помош (СЕВ) со цел организирање и усогласување на долгорочниот развој на членката. земји. Истата година, Албанија се приклучи на ЦИЕ, а во 1950 година и Источна Германија. Советот беше распуштен во 1991 година.

1964.- За време на неговата посета на Светата земја, папата Павле VI се сретна во Ерусалим со патријархот Атенагора I. Тоа беше прва средба меѓу поглаварите на две цркви од 15 век и прва посета на римокатоличкиот поглавар на Светата земја.

1969.- СССР го лансираше вселенскиот брод „Венера 5“ во правец на Венера, а пет дена подоцна „Венера 6“, кој стигна до таа планета на 16, односно 17 мај.

1976.- Во Камбоџа за време на режимот на Црвените Кмери, беше прогласен нов устав, менувајќи го името на земјата во Демократска Кампучија.

1991.- Умре српскиот писател Васко Попа, член на Српската академија на науките и уметностите, најпреведуваниот српски поет во втората половина на 20 век. Наречен е јазичен чудотворец и последен голем изворен поет („Кора“, „Непочин-поље“, „Споредно небо“, „Од злата јабука“, „Урнебесник“).

1993.- Танкерот „Браер“ истури 85.000 тони сурова нафта кај брегот на Велика Британија.

1996.- Во Газа беше убиен палестинскиот терорист Јахја Ајаш, познат како „инженерот“, осомничен дека е организатор на бранот самоубиствени терористички напади во Израел во кои загинаа десетици еврејски цивили. Загинал кога мобилниот телефон му експлодирал во рацете.

1997.- Русија ги повлече последните единици на Министерството за одбрана од Чеченија, со што привремено заврши воената кампања против исламските терористи во републиката.

1999 – САД ги продолжија економските санкции против СР Југославија воведени во јуни 1998 година поради ескалацијата на косовската криза; Белградскиот фонд за хуманитарно право објави податоци според кои 2.000 луѓе насилно ги загубиле животите во текот на 1998 година во Косово.

2003.- Умрел Масимо Џироти, еден од најпопуларните филмски уметници во повоената италијанска кинематографија, познат по улогите во филмовите на Лукино Висконти „Опсесија“, „Смисла“ и „Вештерки“.

2006.- Најмалку 76 лица загинаа, а 62 беа повредени во светиот муслимански град Мека (Саудиска Арабија), кога четирикатна зграда се урна за време на традиционалниот хаџ.

2008.- Михаил Саакашвили, претседател на таа земја од 2004 година, победи на предвремените претседателски избори во Грузија.

2012 – 31 затвореник загинаа, а 13 беа повредени во тепачка што избувна во затвор во Алтамира, североисточно Мексико.

2014 – Умре Еузебио да Силва Фереира (Црн Пантер), легендарен португалски фудбалер по потекло од Мозамбик, играч на Бенфика.

2016 – Во 2015 година, 3.771 мигрант загинаа обидувајќи се да го преминат Медитеранот кон Европа. Во истиот период, повеќе од милион луѓе дошле во Европа по море или пет пати повеќе отколку во 2014 година, покажуваат податоците на Меѓународната организација за миграција.

2020 – На претседателските избори во Хрватска, Зоран Милановиќ од опозициската Социјалдемократска партија доби мнозинство гласови.

2020 – Кинеските власти објавија дека 59 лица се разболеле од пневмонија од непознато потекло, што е почеток на пандемијата на корона вирусот која брзо ќе се прошири низ светот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🔱 Средновековие и рана модерна ера

  • 1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.

  • 1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.

  • 1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.


⚔️ Војни и револуции

  • 1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.

  • 1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.

  • 1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.

  • 1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.

  • 1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.


🎓 Култура, наука и уметност

  • 1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.

  • 1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).

  • 1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.

  • 1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.

  • 1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.


 Политика и општество

  • 1963Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.

  • 1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.

  • 1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.

  • 1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.

  • 2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.


🕯️ Смрт на значајни личности

  • 1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.

  • 1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.

  • 2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.

  • 2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.

  • 2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.


⚖️ Судски и правни настани

  • 2002Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.

  • 2016Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.


🌍 Современи конфликти и трагедии

  • 1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.

  • 2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.

  • 2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.

  • 2020Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт1 час

Прв семинар на „ФФМ“ во Македонија за „ВАР“ обука и сертификација на судии под водство на „ФИФА“ инструктор

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) за првпат организираше официјален ВАР семинар, што претставува важен чекор кон воведување на ВАР технологијата...

Спорт3 часа

Нејмар потпиша нов договор, сепак останува дома

Нејмар сепак реши да остане во Сантос уште шест месеци. Повиците од европските клубови ги остави зад себе, а љубовта...

Lifestyle3 часа

Како да го разладите домот без клима: Три едноставни трикови

Температурите се зголемуваат, а престојот во затворен простор сè повеќе наликува на престој на директно сонце. Ако немате клима уред,...

Македонија5 часа

Во Охрид вчера се случила сообраќајка помеѓу моторџија и велосипедист

На 24.06.2025 околу 19:00 часот, на улицата „7 ноември“ во Охрид, случена е сообраќајна несреќа помеѓу мопед со охридски регистарски...

Автомобили6 часа

Како да ја надминете летната жештина од 37 степени во автомобил: Трикови што навистина функционираат

Кога температурата надминува 37 степени, како што често се случува во Белград и другите балкански градови, климатизацијата во автомобилот станува...

Lifestyle6 часа

Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате

Со генерации наназад кружи митот: „Ако проголташ семка од лубеница, ќе ти порасне лубеница во стомакот!“ Иако ова е само...

Магазин6 часа

Windows 10 добива уште една година поддршка – Microsoft нуди и бесплатни опции

Иако беше најавено дека поддршката за Windows 10 ќе заврши на 14 октомври 2025 година, Microsoft реши да направи отстапка...

На денешен ден17 часа

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток...

Спорт17 часа

Бенфика приреди вистинска сензација, Баерн беше поразен, но со втората позиција продолжува понатаму

Бенфика приреди вистинска сензација на Светското клупско првенство, совладувајќи го Баерн Минхен со минимални 1-0 во Шарлот и обезбедувајќи го...

Хороскоп19 часа

Хороскоп за среда (24 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

НАЈЧИТАНИ