Следете не

На денешен ден

7 април – На денешен ден

Објавено пред

на

1348 година – Кралот Чарлс IV од Бохемија го основа Универзитетот во Прага (Универзитет Чарлс), првиот универзитет во Централна Европа.

1614 година – Умре шпанскиот сликар Ел Греко, роден на Крит во 1540 година како Доминикос Теотокопулос. Креаторот на една од најоригиналните слики во историјата на европското сликарство беше целосно заборавен и повторно откриен на крајот на 19 век.

1770 година – Роден е англискиот романтичен поет Вилијам Вордсворт. Неговите најзначајни дела се „Лирски балади“, книга што го означи почетокот на романтизмот во англиската литература.

1866 година – Земунскиот печатач Игњан Сопрон, на покана на босанскиот везир Шериф Осман Паша, ја отвори првата печатница во Сараево и го издаде првиот весник отпечатен во Босна – неделникот „Босански вјесник“. Весникот го уредувал Милош Мандиќ и тие биле објавени на српски или хрватски јазик, на кирилица и според правописот на Вук.

1929 година – За прв пат, белградската радио станица емитуваше еден фудбалски натпревар, првенствениот натпревар помеѓу БСК и „Југославија“. Известувач беше Раде Стоиловиќ.

1939 година – Војниците на Мусолини слетаа на брегот на Албанија и ја окупираа земјата за пет дена.

1941 година – Владата на Кралството Југославија објави почеток на војната со Германија и Италија и издаде наредба за општа мобилизација.

1943 година – Јован Дучиќ, српски поет, есеист и патеписец, умре во Гери, САД. Неговото дело претставува кулминација на српската лирска поезија во првите две децении на 20 век. Тој беше во дипломатската служба на Кралството Србија и Кралството Југославија. Inивееше во САД од 1941 година, а неговите посмртни останки беа пренесени во неговиот роден град Требиње во октомври 2000 година („Песни“, „Песни во проза“, „Сини легенди“, „Песни за Loveубовта и смртта“, „Царски сонети“) , збирка патописи „Градови и химери“, книга проза „Богатство на царот Радован“).

1943 година – ЛСД за првпат се произведува во лабораторија во Базел, Швајцарија.

1945 година – Американските авиони во Втората светска војна го потопија најголемиот јапонски воен брод Јамато.

1947. година – Умре американскиот автомобилски магнат Хенри Форд. Првите „вагони со бензин“ ги конструирал во 1896 година, а во 1899 година започнал со производство на автомобили. Тој беше првиот кој воведе сериско производство, а во 1908 година го создаде „Model T“, првиот „народен автомобил“.

1948 година – Основана е Светската здравствена организација (СЗО). Статутот на оваа организација го потпишаа 26 земји, а 7 април беше прогласен за Светски ден на здравјето.

1955 година – Умре американската филмска актерка Теда Бара, првата „вамп“ жена во историјата на кино.

1962.- Уапсен е југословенскиот политичар и дисидент Милован Djилас, поранешен најблизок соработник на Јосип Броз Тито. Причината за апсењето е објавувањето на неговата книга „Разговори со Сталин“. Тоа беше четврто апсење и судење на Djилас откако тој раскина со раководството на Комунистичката партија на Југославија во јануари 1954 година.

1963 година – Донесен е нов југословенски устав, со кој се менуваат името на државата во Федеративна народна Република Југославија (FPRY) и Социјалистичка федерална Република Југославија (СФРЈ). Новиот устав популарно се нарекува „повелба за самоуправување“ затоа што го применуваше моделот на самоуправување во сите сфери и на сите нивоа на општествениот живот.

1966 година – Американска хидрогенска бомба е отстранета од Средоземното Море крај шпанскиот брег и испуштена од авион поради техничка грешка.

1971. година – Југословенскиот амбасадор Владимир Роловиќ беше застрелан во Стокхолм и по раните умре осум дена подоцна. Атентаторите Мирослав Барешиќ и Анѓелко Брајковиќ беа фатени и осудени на доживотен затвор во Шведска.

1975 година – во Загреб почина хрватскиот сликар и графичар Крсто Хегедушиќ. Тој беше иницијатор и еден од основачите на уметничката група „Земlа“ (1929), а исто така е и основач на наивната школа за сликарство во Хлебине (1930).

1990 година – Избувна пожар на траектот „Скандинавска Starвезда“ додека пловеше по Северното Море помеѓу Норвешка и Данска. Загинаа 158 лица.

1992 година – Денот кога Европската заедница (ЕУ) ја признава независноста на Босна и Херцеговина, босанските Срби прогласија независност на Република Српска во Бања Лука, а претставниците на босанските Срби во претседателството на БиХ, Билјана Плавшиќ и Никола Коjeевиќ, поднесоа оставки.

1992 година – Соединетите држави ја признаа независноста на БиХ, Словенија и Хрватска.

1994 година – Премиерката Агата Увилигијамана беше убиена во главниот град на Руанда, Кигали.

2004 година – Повеќе од 600 Ирачани загинаа и повеќе од 400 се повредени во бомбардирањето на џамија во Фалуџа, ирачки град кој со денови беше под опсада на американските маринци. Во Багдад официјално беше соопштено дека повеќе од 720 војници на коалиционите сили, предводени од САД, беа убиени во таа земја, повеќето од нив по објавувањето на крајот на главните воени операции на 1 мај 2003 година.

2005 година – Индија и Пакистан ја обновија автобуската линија што го поврзува поделениот регион Кашмир по 60 години.

2009 година – Поранешниот претседател на Перу, Алберто Фуџимори е осуден на 25 години затвор за злосторства против човештвото за време на неговото владеење од 1990 до 2000 година. Тоа беше прва пресуда против демократски избран шеф на држава на латиноамериканска земја пред домашниот суд.

2013 година – Филип Вујановиќ победи по претседателските избори во Црна Гора по трет пат и освои петгодишен мандат, додека неговиот противкандидат Миодраг Лекиќ доби 7.600 гласа помалку.

2017 година – Во напад на камион врз минувачи на пешачката улица во Стокхолм, загинаа четири лица, а 15 беа повредени, шведската полиција процени дека станува збор за терористички акт.

2018 година – Railелезничкиот сообраќај беше повторно воспоставен преку мостот Чешеž во Нови Сад, 19 години по неговото демолирање во бомбардирањето на НАТО.

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Clint Patterson @ unsplash Фото: Clint Patterson @ unsplash
Магазин1 час

Microsoft ја враќа една од најбараните функции

Microsoft конечно ја враќа една од најбараните функции на лентата со задачи во Windows 11. Иако Windows 11 веќе не...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин1 час

YouTube повторно воведува директни пораки: Моментално се тестира!

YouTube го тестира враќањето на директните пораки, дозволувајќи им на корисниците да споделуваат видеа и да разговараат во рамките на...

Фото: Jonas Leupe @ unsplash Фото: Jonas Leupe @ unsplash
Магазин2 часа

За прв пат Android телефони поддржуваат AirDrop: овие четири модели можат директно да споделуваат фотографии со iPhone

Серијата Pixel 10 ја воведува првата вистинска директна размена на датотеки помеѓу Android Quick Share и Apple AirDrop, без потреба...

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин2 часа

Gemini го претвора текстот во видео

Gemini сега може да креира клип од 8 секунди директно од текстуално барање. Google официјално ја претстави новата функција за...

Фото: Oberon Copeland @ unsplash Фото: Oberon Copeland @ unsplash
Магазин2 часа

Roblox ќе ги спречи децата да разговараат со непознати возрасни

По зголемениот притисок од родители и институции, Roblox конечно воведува проширени безбедносни мерки со цел подобра заштита на малолетниците. Новите...

Македонија3 часа

ЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија

Поради обилните врнежи од дожд во последното деноноќие на повеќе локации во државата се регистрирани зголемување на водостоите на реките...

Македонија5 часа

АМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента

Во 03.30ч непрооден патен правец Охрид-Св.Наум дел од стовариште „Митко“, десна коловозна лента во правец на Охрид околу 100м, има...

Култура12 часа

Денес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!

Архангел Михаил, кого народот го нарекува и „војводата на сите ангели“, се слави како еден од најголемите небесни заштитници. Според...

Без категорија13 часа

Жолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме

Денеска 21-ви ноември (петок), целата територијата на Република Македонија ќе се наоѓа во жолта предупредувачка фаза поради очекуваните обилни врнежи...

Хороскоп14 часа

Хороскоп за петок (21 ноември)

ОВЕН Денес може да донесете конечна одлука за вашата деловна иднина. Пред вас е добар ден. Се чувствувате се поосамено...

НАЈЧИТАНИ