Следете не

На денешен ден

7 декември – На денешен ден

Објавено пред

на

1857 Роден е српскиот сликар Урош Предиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претставник на академскиот реализам, мајстор на портрети, икони и историски композиции. Тој ги прикажа речиси сите истакнати личности од Србија на крајот на 19 и првата половина на 20 век и создаде повеќе од илјада икони.

43 п.н.е Почина Маркус Тулиј Цицерон, римски политичар, писател и познат оратор.

1815. Застрелан е Мишел Неј, најпознатиот маршал на Наполеон. За неговите услуги во одбраната на Франција, за време на реставрацијата на Луј XVIII, ја добил титулата пенкало (1814). По враќањето на Наполеон во март 1815 година (Сто дена на Наполеон), тој се вратил на својата служба и командувал со гардата во битката кај Ватерло. По поразот на Наполеон, тој бил фатен во бегство, обвинет за предавство и осуден на смрт.

1857 Роден е српскиот сликар Урош Предиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претставник на академскиот реализам, мајстор на портрети, икони и историски композиции. Тој ги прикажа речиси сите истакнати личности од Србија на крајот на 19 и првата половина на 20 век и создаде повеќе од илјада икони.

1914 Собранието на Србија во Ниш за време на Првата светска војна ја усвои Декларацијата за обединување на јужните Словени во заедничка држава. Тоа беше првпат српската влада да го постави југословенското обединување како приоритетна цел на српската државна политика.

1941 Јапонски авиони ја нападнаа американската поморска база Перл Харбор на Хаваите и уништија голем број авиони и бродови, што ја забрза одлуката на САД да влезат во Втората светска војна.

Во 1941 година, Велика Британија им објави војна на Унгарија, Романија и Финска за време на Втората светска војна, земји кои како членки на Тројниот пакт учествуваа во агресијата против СССР.

1946 Собранието на ФНР на Југославија донесе закон за национализација во кој беа вклучени сите поголеми приватни компании. Ова го ликвидираше и странскиот капитал, кој учествуваше во индустријата и рударството на предвоена Југославија со околу 50 отсто.

1949 Чианг Кај Шек прогласил држава и воспоставил влада на островот Тајван (Формоза), каде што избегал со остатоците од својата војска по поразот на Народноослободителната армија на Кина.

1965 Вселенскиот патријарх Атенагора I и папата Павле VI ја укинаа меѓусебната екскомуникација на двете цркви, со што започна расколот на двете христијански цркви во 1054 година.

1970 Убедлива победа на изборите во Источен Пакистан од страна на Авами лигата, поддржувачи на автономијата на Бенгал (подоцна Бангладеш), доведе до длабока криза меѓу Источен и Западен Пакистан, која ескалира во граѓанска војна следната година.

1971 Советска вселенска капсула почна да испраќа радио и телевизиски сигнали од Марс.

1974 Кипарскиот претседател, архиепископот Макариос III, беше триумфално пречекан на Кипар, кој го напушти на 15 јули 1974 година, по државниот удар. Пучот во Кипар го организираа грчки офицери, но тие не успеаја да ја задржат власта.

1975 Индонезиската армија влезе во Источен Тимор каде, по укинувањето на тривековното португалско колонијално владеење, избувна граѓанска војна.

1985 Умре англискиот писател Роберт Грејвс (Грејвс), истражувач на грчката и еврејската митологија, кој светска слава стекна со историскиот роман „Јас, Клаудиј“ и делото „Грчки митови“.

1988 Советскиот претседател Михаил Горбачов објави во ОН еднострано намалување на советските трупи, тенкови, борбени авиони и артилерија.

1988 Во земјотресот во Ерменија загинаа повеќе од 25.000 луѓе, 12.000 беа повредени, а половина милион останаа без покрив над главата. Десет проценти од ерменската индустрија беше уништена.

1992 Владата на Индија ги забрани фундаменталистичките движења по немирите во кои загинаа најмалку 400 Хиндуси и муслимани. За време на немирите уништена е џамијата во Ајоја.

1993 Почина Феликс Хуфует-Боињи, првиот претседател на Брегот на Слоновата Коска по независноста во 1960 година и единствениот африкански претседател кој беше на власт 33 години.

1995 Сонда од американскиот вселенски брод „Галилео“ влезе во атмосферата на Јупитер и испрати податоци 75 минути пред да се распадне.

1996 година Алжирскиот претседател Лиамин Зеруал ги потпиша во законот уставните реформи со кои се забрануваат политичките партии засновани на религија.

1997 По неуспешните избори во септември, во Србија се повторија изборите за претседател на Републиката, каде повторно ниту еден кандидат не го доби потребното мнозинство гласови. Во вториот круг влегоа кандидатите на Социјалистичката партија на Србија, Милан Милутиновиќ и на Српската радикална партија, Воислав Шешељ, а за претседател на 21 декември беше избран Милан Милутиновиќ.

2001 Во граѓанската војна во Авганистан, талибанците го предадоа своето последно упориште, Кандахар.

2002 Ирак им предаде на инспекторите на ОН документ за ирачкото оружје за масовно уништување, како и за воената индустрија, што се бараше со ноемвриската резолуција на Советот за безбедност.

2003 Поранешниот претседател на Никарагва Арнолдо Алеман беше прогласен за виновен за измама, перење пари и злоупотреба на јавни средства и осуден на 20 години затвор.

2004 Хамид Карзаи положи заклетва како прв слободно избран претседател на Авганистан.

2005 Хашкиот бегалец, хрватскиот генерал Анте Готовина, беше уапсен во Шпанија на Канарските Острови. Тој е во бегство од јули 2001 година поради обвинувањата на Хашкиот трибунал за злосторства против човештвото врз Србите за време на воената операција „Бура“.

2007 Умре Карлхајнц Стокхаузен, еден од најголемите светски композитори од втората половина на 20 век.

2009 Конференцијата за климата на Обединетите нации беше отворена во Копенхаген, каде претставници на 192 земји преговараа за договор што треба да го забави глобалното затоплување.

2015 На парламентарните избори во Венецуела, широката опозициска коалиција Демократско единство (MUD) за првпат освои мнозинство, по 16 години владеење на социјалистичкиот претседател Уго Чавез.

2018 Анегрет Крамп-Каренбауер, блиска соработничка на германската канцеларка Ангела Меркел, беше избрана за нов лидер на Христијанско-демократската унија (ЦДУ), победувајќи го десничарскиот лидер Фридрих Мерц во вториот круг.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолгиот во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на поранешното Наследство.

1795 – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистичките студии. Тој бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798 – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари на 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе Флорес е избран за прв претседател.

1840 – Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино де Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Неговата збирка раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално објави војна против Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848 година – Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајското собрание“, на кое делегати од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљица за војвода. На 15 мај, Собранието го прогласило Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признале српската автономија.

1851 – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми во зори“, „Сè ќе биде позлатено од народот“, „На бунарот“, „Училишната икона“, „На знае све“, „У добри час хајдуци“, „Вертер“).

1862 – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881 – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година, во Битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за продавници и социјалдемократија“).

1882 – Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој го основа кубистичкото движење заедно со Пабло Пикасо во 1905 година.

1887 – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, опсерваторијата станала негов составен дел.

1888 година – Ропството е укинато во Бразил.

1914 година – Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо). Тој беше светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фридтјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година. Како висок комесар на Лигата на народите, тој го надгледуваше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 – Почина српскиот композитор и хормајстор Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Тој беше диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Почина американскиот филмски актер Гари Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредник Јорк“ и „Напладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјални преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и САД за завршување на Виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле II беше ранет во обид за атентат на плоштадот „Свети Петар“ во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агџа беше уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот „Максимир“, за време на фудбалскиот натпревар помеѓу Динамо Загреб и Црвена Ѕвезда од Белград, се случи крвав судир меѓу навивачите на двата клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија постигнаа договор во Женева за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што заврши шестдеценискиот спор што ги доведе земјите до војна три пати.

1999 – Почина Џин Саразен, еден од само четирите голфери кои освоија четири големи професионални голф купови.

2005 година – Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство во Косово, одржана во Париз, во организација на УНЕСКО.

2007 – На изборот за песна на Евровизија во Хелсинки, претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 км североисточно од Измир во западна Турција. Во времето на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Организацијата за ослободување на Палестина, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, освои мнозинство.

2021 година – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас ескалираше понатаму и покрај напорите за постигнување прекин на огнот. Демонстрации и немири избувнаа во бројни израелски градови со мешано население. Сите летови кон меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

2024 година – Еврото стана единственото официјално средство за плаќање во готово во Косово.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден4 часа

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и...

Хороскоп4 часа

Хороскоп за недела (18 мај)

ОВЕН Денот е идеален за решавање на сите незавршени работи како и за дискусии поврзани со финансиски проблеми со личност...

Македонија12 часа

ОВР Делчево, ДПИ и ДЗС со акциска за угостителски објекти, пронајдена е нерегуларност

На 17.05.2025 година од страна на СВР Штип/ОВР Делчево во содејство со Државен пазарен инспекторат и Дирекција за заштита и...

Кичево15 часа

(ВИДЕО) Кичевчанец со огорченост говореше за смрдеата и заразите од дивата депонија „На Онкологија има над 700 кичевчани“

Во четвртокот во 18:00ч се одржа третиот по ред протест пред општинската зграда во Кичево, овој пат на кеј. –...

Македонија17 часа

Кумановец управувал возило со 3,46 промили алкохол во крвта

На 16.05.2025 во 17.00 часот, полициски службеници од СВР Куманово го лишиле од слобода Н.М.(49) од с.Долно Којнаре, кумановско. При...

Временска прогноза1 ден

Викендов променливо облачно со локален слаб дожд, утринските температури ќе бидат во интервалот од 1 до 8 степени

За време на овој викенд денес сабота и утре недела, во Македонија во ноќните и во раните утрински часови ќе...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај 🎨 Култура и уметност 1510 – Смртта на Сандро Ботичели,...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (17 мај)

ОВЕН Избегнете да влегувате во тесно и концентрирајте се на она што ви се случува моментално. Не дозволувајте проблемите да...

Временска прогноза1 ден

Денес најмногу дожд наврна во Крушево и Охрид, а со тоа и температурите се драстично пониски

Значително количество на дожд до вечерва во 20 часот наврна на многу места ширум Македонија. Сепак најмногу дожд наврна во...

Спорт1 ден

ФФМ ја започна завршната фаза во имплементацијата на системот за видео технологија на судиите

Фудбалската федерација на Македонија ја започна завршната фаза во имплементацијата на системот за видео технологија на судиите (ВАР), преку детална...

НАЈЧИТАНИ