На денешен ден
7 ноември – На денешен ден

1598.- Роден е шпанскиот сликар Франциско де Сурбаран (Франциско, Зурбаран), чие дело, заедно со делото на Веласкез, го претставува врвот на шпанското барокно сликарство. Тој бил дворски зограф на кралот Филип IV (1638), а неговите најдобри дела се наоѓаат во манастирите во Севиља.
1659 – Франција и Шпанија го склучија мирот на Пиринеите, со што заврши војната меѓу двете земји што започна во 1635 година.
1867.- Родена е полската научничка Марија Склодовска Кири (Марија Склодовска Кири), првата жена што добила академска титула од Медицинската академија во Париз и станала шеф на одделот за физика на Сорбона. Работејќи со нејзиниот сопруг Пјер на истражување на радиоактивноста, таа открила радиум (1898) и полониум. Сопружниците Кири ја поделиле Нобеловата награда за физика со Бекерел во 1903 година, а во 1911 година Марија Кири ја добила Нобеловата награда за хемија.
1875.- Британскиот истражувач Верни Камерон пристигна на атлантскиот брег на Африка како прв Европеец кој ја преминал Африка од брег до брег. На тоа патување тргнал во 1873 година од Занзибар.
1879.- Роден е рускиот револуционер Лев Давидович Бронштајн, познат како Леон Троцки, еден од клучните фигури во двете руски револуции, 1905 и 1917 година. Тој бил член на Политбирото на Болшевичката партија, претседател на влијателниот петроградски совет. , шеф на дипломатијата во првата советска влада. По конфликтот со Сталин, тој бил исклучен од партијата во 1927 година, протеран од СССР во 1929 година и убиен во Мексико во август 1940 година по наредба на Сталин. Неговата идеја за постојана револуција, како единствен начин за освојување на социјализмот во светот, најде следбеници во троцкистичкото движење.
1913.- Роден е францускиот писател Албер Ками (Албер Ками), добитник на Нобеловата награда за литература во 1957 година („Странецот“, „Чумата“, „Митот за Сизиф“, „Писма до еден германски пријател“, „ Бунтовнички човек“).
1917.- Во Петроград започна Октомвриската социјалистичка револуција под водство на болшевичкиот водач Владимир Илич Ленин. Црвената гарда ги окупираше сите важни точки во градот, привремената влада на Александар Керенски беше соборена и беше формирана првата советска влада со Ленин на чело.
1944.- Френклин Рузвелт по четврти пат е избран за претседател на САД, што е единствен случај во американската историја.
1946.- Завршена е првата федерална работна акција на младината на Југославија на пругата Брчко-Бановиќи. Околу 70.000 млади луѓе од цела држава и 2.000 од странство изградија пруга долга 90 километри за 190 дена.
1956.- За време на Суецката криза, Генералното собрание на ОН донесе резолуција со која на Велика Британија, Франција и Израел им се наложи веднаш да ги повлечат своите трупи од Египет.
1972 – Ричард Никсон беше избран по втор пат за претседател на САД, но во август 1974 година беше принуден да поднесе оставка поради скандалот Вотергејт, во кој беше откриено дека републиканските поддржувачи упаднале во седиштето на Демократската партија за целта на шпионажата пред тие избори. Тоа беше првпат американски претседател да поднесе оставка.
1973.- САД и Египет воспоставија целосни дипломатски односи, прекинати по Шестдневната војна во 1967 година, во која израелската армија ги порази египетските сили и ги зазеде Синај, Појасот Газа и Голанската висорамнина во Сирија.
1987.- Хабиб Буркиба, претседател на земјата од независноста во 1956 година, беше соборен со државен удар предводен од премиерот Бин Али во Тунис. Бен Али рече дека 84-годишниот лидер, кој беше прогласен за доживотен претседател во 1974 година , беше премногу сенилен за да владее.
1990.- Мери Робинсон (Мери) стана првата жена претседателка на Ирска на претседателските избори одржани по 17 години.
1992.- Умре словачкиот државник Александар Дубчек, водач на реформистичкото движење во Чехословачка кон крајот на 60-тите години на 20 век наречено „Прашка пролет“, промотор на „социјализмот со човечки лик“. Во јануари 1968 година бил избран за генерален секретар на Централниот комитет на КПЦЦ, а во август истата година бил разрешен по воената интервенција на Варшавскиот пакт. По падот на комунистичкиот режим во 1989 година, тој беше избран за претседател на чехословачкиот парламент.
2000.- Во САД се одржаа претседателски избори кои поради спорот околу изборните резултати ја доведоа земјата во невидена политичка криза. Со одлука на американскиот Врховен суд на 13 декември, за претседател е избран републиканскиот кандидат Џорџ Буш помладиот (Џорџ Буш).
2001 – Белгиската национална авиокомпанија Sabena поднесе барање за банкрот, станувајќи првата европска авиокомпанија што го стори тоа поради големите загуби во авионската индустрија, по терористичките напади на Америка на 11 септември 2001 година.
2002.- На референдумот во Гибралтар, британско-шпанскиот план за споделување на суверенитетот над оваа колонија беше отфрлен со големо мнозинство, што предизвика ќор-сокак во преговорите меѓу Лондон и Мадрид.
2004.- Умре јужноафриканскиот сценарист Гибсон Кенте, основач на Црниот театар, кој отворено призна дека има СИДА.
2007.- Србија во Брисел го парафира Договорот за стабилизација и асоцијација со Европската унија. Договорот го парафираа вицепремиерот на Србија Божидар Ѓелиќ и еврокомесарот за проширување Оли Рен. Преговорите со ЕУ траеја две години, вклучително и една година пауза.
2010.- Во Мјанмар се одржаа парламентарни избори, првпат по 20 години. Во таа земја (поранешна Бурма) на власт е воена хунта од 1962 година.
2015 – Умре Јицак Навон (Јицак), петтиот претседател на Израел, главен советник на еден од основачите на Израел, Давид Бен-Гурион, првиот премиер на Израел.
2018 – Косовската царина почна да ја спроведува одлуката на косовската влада за воведување данок од 10 проценти на стоките увезени во Косово од Србија и Босна и Херцеговина.
2020 година – Демократскиот кандидат Џозеф Бајден победи на претседателските избори во САД.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника2 дена
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Хороскоп2 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Lifestyle2 дена
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт1 ден
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Гејминг2 дена
Fortnite повторно достапен на iOS во Австралија