На денешен ден
7 септември – На денешен ден

1533.- Родена е англиската кралица Елизабета I (Елизабета), ќерка на кралот Хенри VIII (Хенри) и неговата втора сопруга Ана Болејн (Ана Болејн). За време на нејзиното владеење (1558-1603), биле поставени темелите на идната Британска империја. Таа го поддржуваше развојот на науката и уметноста, а специфичниот стил на архитектура од нејзиното време, мешавина од готика и ренесанса, беше наречен елизабетански стил.
1566.- Во битката за Сигет, која била опколена од турската војска на Сулејман II Величествениот, загинал хрватскиот бан Никола Шубиќ Зрински.
1701.- Во Хаг бил потпишан договорот на Англија, Австрија и Холандија против Франција, „Вториот голем сојуз“.
1714.- Императорот Чарлс VI го потпишал „Баденскимир“ со Французите во Рахстат, со што завршила војната за шпанското наследство, а Алзас и Стразбур отишле кај Французите.
1764.- Рускиот штитеник Станислав II Понијатовски, последниот полски монарх, бил крунисан за крал на Полска. За време на неговото владеење (до 1795 година), Русија, Прусија и Австрија извршија три поделби на Полска, која беше обновена како независна држава во 1918 година.
1788.- Турците го фатиле, а потоа го убиле водачот на српските доброволци во австриско-турската војна, Коча Анѓелковиќ, познат како Коча капетан. По него борбата на српските доброволци во оваа војна го добила името Кочина крајина.
1812.- Завршила битката кај Бородин, една од најкрвавите во Наполеонските војни, во која Русите под команда на Кутузов изгубиле 44.000 војници во близина на Москва, а Наполеон изгубил 50.000, од кои 23 генерали. Една недела подоцна Наполеон влегол во Москва.
1813.- Името „Вујко Сем“ за првпат е употребено во САД, во редакцијата на њујоршкиот весник „Трој пост“.
1822.- Гувернерот на Бразил, принцот Педро, прогласи независност од Португалија и самиот како император. Португалија ја призна независноста на Бразил во 1828 година.
1860.- Италијанскиот револуционер Џузепе Гарибалди со своите „црвени кошули“ го зазеде Неапол во војната за ослободување од Австријците и за обединување на Италија.
1901.- Потпишан е Пекиншкиот протокол со кој заврши „Боксерското востание“ во Кина. Востанието против странците беше задушено од европските сили, Јапонија и САД, а Кина беше принудена да плати компензација за нивниот имот уништен за време на востанието.
1909.- Роден е американскиот филмски и театарски режисер Илија Казан, добитник на неколку Оскари („Трамвај по име желба“, „Вива Запата“, „Источно од рајот“, „Кукла за бебиња“).
1914.- Роден е американскиот физичар Џејмс Алфред ван Ален (Џејмс, Ален). Користејќи ги бројачите Гајгер-Милер инсталирани во 1958 година на вештачките сателити „Explorer 1“ и „Explorer 2“, тој откри два појаси на засилено зрачење околу планетата Земја, кои подоцна беа наречени „Van Ellen радијациони појаси“.
1940.- Германската авијација под команда на Херман Геринг започна да го бомбардира Лондон. Повеќе од 300 луѓе загинаа првиот ден.
1949.- Умрел мексиканскиот сликар Хозе Клементе Орозко. Сметан за најголемиот сликар на мурали на 20 век, тој украсил многу згради во Мексико и САД.
1964.- Во градот Сип на југословенскиот брег на Дунав и во Гура Ваја на романска страна, со присуство на претседателите на Југославија и Романија, Јосип Броз Тито и Георге Георгиу Деј, камен-темелникот на идниот Ѓердап. Поставена е 1 хидроцентрала.
1975.- Завршено е преселувањето на Турците во поделениот Кипар. Под надзор на ОН, 9.000 луѓе беа преместени од југот на северот на земјата, под турска окупација.
1986 – Дезмонд Туту (Дезмонд) стана надбискуп на Кејп Таун, Јужна Африка, како прв црн поглавар на јужноафриканските англиканци.
1990.- Како одговор на ревизијата на Уставот на Србија во 1989 година, со која значително се намали автономната моќ на покраините Војводина и Косово, 144 албански делегати на Собранието на Косово го прогласија Уставот на Република Косово во Качаник.
1991.- Во Хаг започна Меѓународната мировна конференција за Југославија. На конференцијата учествуваа сите членови на Претседателството на СФР Југославија, премиерот и шесте претседатели на југословенските републики. Претседавач на Конференцијата, на која беше усвоена Декларацијата за мирно решение на југословенската криза, беше Лорд Карингтон.
1994.- Американското знаме за последен пат беше спуштено по команда на американската армија во Берлин, со што по речиси половина век и формално заврши американското воено присуство во Берлин.
1997.- Мобуту Сесе Секо, претседател и диктатор на Заир од 1965 до 1997 година, почина во егзил во Мароко кога Лоран Кабила (Лорен) го собори од власт.
1999.- Во земјотресот во близина на Атина, еден од најсилните во Грција во последните 40 години, загинаа 101 лице.
2001.- Во нигерискиот град Џос избувнаа христијанско-муслимански конфликти, при што беа запалени цркви и џамии. Според Црвениот крст, за помалку од една недела насилства загинале најмалку 500 луѓе, а стотици биле повредени.
2004.- Умре Бејерс Науд, јужноафрикански свештеник, еден од ретките белци кој беше симбол на отпорот во годините на апартхејдот.
2005.- На изборите во Египет победи претседателот Хосни Мубарак и тоа ќе биде негов петти мандат како шеф на државата. На тие избори за прв пат учествуваа неколку кандидати.
2011.- Во авионска несреќа кај Јарослав во Русија, загинаа 43 лица, меѓу кои и хокеари од Локомотив кои патуваа на натпревар во Минск. Во авионот имало 45 лица, осум членови на екипажот и 37 хокејски репрезентативци, а играчот Александар Галимов и еден член на екипажот ја преживеале несреќата.
2012 – Врховниот суд на Хрватска го осуди Михајло Храстов, поранешен припадник на специјалната полиција во Карловац, на четири години затвор за убиство на 13 и ранување на двајца српски воени затвореници на мостот Куран кај Карловац во 1991 година. судска постапка која траела 21 година, Храстов три пати бил ослободен и два пати осуден, а тоа била шеста пресуда за истиот случај. На 7 мај 2015 година, Врховниот суд ги отфрли жалбите на Храстов и жупаниското државно обвинителство на Карловац и ја потврди четиригодишната затворска казна на Храстов.
2015 – Површината на шумите во светот продолжува да се намалува, но стапката на намалување во последните 25 години е забавена за повеќе од 50 проценти, според Организацијата на ОН за храна и земјоделство – ФАО.
2019 година – Од урнатините на центарот за притвор во југозападниот дел на Јемен, кој беше погоден од воздух во напад на коалицијата предводена од Саудиска Арабија, извлечени се 130 тела на жртвите.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🔱 Средновековие и рана модерна ера
-
1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.
-
1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.
-
1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.
⚔️ Војни и револуции
-
1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.
-
1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.
-
1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.
-
1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.
-
1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.
🎓 Култура, наука и уметност
-
1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.
-
1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).
-
1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.
-
1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.
-
1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.
Политика и општество
-
1963 – Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.
-
1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.
-
1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.
-
1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.
-
2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.
🕯️ Смрт на значајни личности
-
1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.
-
1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.
-
2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.
-
2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.
-
2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.
⚖️ Судски и правни настани
-
2002 – Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.
-
2016 – Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.
🌍 Современи конфликти и трагедии
-
1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.
-
2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.
-
2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.
-
2020 – Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за вторник (24 јуни)
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за среда (24 јуни)
-
Магазин1 ден
Најбрз домашен сладолед со само една состојка
-
Магазин1 ден
Летен десерт со само две состојки – готов за 5 минути!
-
Автомобили1 ден
Toyota го претстави првиот електрифициран Land Cruiser во Европа
-
Спорт15 часа
Бенфика приреди вистинска сензација, Баерн беше поразен, но со втората позиција продолжува понатаму
-
На денешен ден15 часа
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни
-
Lifestyle3 часа
Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате