На денешен ден
7 септември – На денешен ден

1533.- Родена е англиската кралица Елизабета I (Елизабета), ќерка на кралот Хенри VIII (Хенри) и неговата втора сопруга Ана Болејн (Ана Болејн). За време на нејзиното владеење (1558-1603), биле поставени темелите на идната Британска империја. Таа го поддржуваше развојот на науката и уметноста, а специфичниот стил на архитектура од нејзиното време, мешавина од готика и ренесанса, беше наречен елизабетански стил.
1566.- Во битката за Сигет, која била опколена од турската војска на Сулејман II Величествениот, загинал хрватскиот бан Никола Шубиќ Зрински.
1701.- Во Хаг бил потпишан договорот на Англија, Австрија и Холандија против Франција, „Вториот голем сојуз“.
1714.- Императорот Чарлс VI го потпишал „Баденскимир“ со Французите во Рахстат, со што завршила војната за шпанското наследство, а Алзас и Стразбур отишле кај Французите.
1764.- Рускиот штитеник Станислав II Понијатовски, последниот полски монарх, бил крунисан за крал на Полска. За време на неговото владеење (до 1795 година), Русија, Прусија и Австрија извршија три поделби на Полска, која беше обновена како независна држава во 1918 година.
1788.- Турците го фатиле, а потоа го убиле водачот на српските доброволци во австриско-турската војна, Коча Анѓелковиќ, познат како Коча капетан. По него борбата на српските доброволци во оваа војна го добила името Кочина крајина.
1812.- Завршила битката кај Бородин, една од најкрвавите во Наполеонските војни, во која Русите под команда на Кутузов изгубиле 44.000 војници во близина на Москва, а Наполеон изгубил 50.000, од кои 23 генерали. Една недела подоцна Наполеон влегол во Москва.
1813.- Името „Вујко Сем“ за првпат е употребено во САД, во редакцијата на њујоршкиот весник „Трој пост“.
1822.- Гувернерот на Бразил, принцот Педро, прогласи независност од Португалија и самиот како император. Португалија ја призна независноста на Бразил во 1828 година.
1860.- Италијанскиот револуционер Џузепе Гарибалди со своите „црвени кошули“ го зазеде Неапол во војната за ослободување од Австријците и за обединување на Италија.
1901.- Потпишан е Пекиншкиот протокол со кој заврши „Боксерското востание“ во Кина. Востанието против странците беше задушено од европските сили, Јапонија и САД, а Кина беше принудена да плати компензација за нивниот имот уништен за време на востанието.
1909.- Роден е американскиот филмски и театарски режисер Илија Казан, добитник на неколку Оскари („Трамвај по име желба“, „Вива Запата“, „Источно од рајот“, „Кукла за бебиња“).
1914.- Роден е американскиот физичар Џејмс Алфред ван Ален (Џејмс, Ален). Користејќи ги бројачите Гајгер-Милер инсталирани во 1958 година на вештачките сателити „Explorer 1“ и „Explorer 2“, тој откри два појаси на засилено зрачење околу планетата Земја, кои подоцна беа наречени „Van Ellen радијациони појаси“.
1940.- Германската авијација под команда на Херман Геринг започна да го бомбардира Лондон. Повеќе од 300 луѓе загинаа првиот ден.
1949.- Умрел мексиканскиот сликар Хозе Клементе Орозко. Сметан за најголемиот сликар на мурали на 20 век, тој украсил многу згради во Мексико и САД.
1964.- Во градот Сип на југословенскиот брег на Дунав и во Гура Ваја на романска страна, со присуство на претседателите на Југославија и Романија, Јосип Броз Тито и Георге Георгиу Деј, камен-темелникот на идниот Ѓердап. Поставена е 1 хидроцентрала.
1975.- Завршено е преселувањето на Турците во поделениот Кипар. Под надзор на ОН, 9.000 луѓе беа преместени од југот на северот на земјата, под турска окупација.
1986 – Дезмонд Туту (Дезмонд) стана надбискуп на Кејп Таун, Јужна Африка, како прв црн поглавар на јужноафриканските англиканци.
1990.- Како одговор на ревизијата на Уставот на Србија во 1989 година, со која значително се намали автономната моќ на покраините Војводина и Косово, 144 албански делегати на Собранието на Косово го прогласија Уставот на Република Косово во Качаник.
1991.- Во Хаг започна Меѓународната мировна конференција за Југославија. На конференцијата учествуваа сите членови на Претседателството на СФР Југославија, премиерот и шесте претседатели на југословенските републики. Претседавач на Конференцијата, на која беше усвоена Декларацијата за мирно решение на југословенската криза, беше Лорд Карингтон.
1994.- Американското знаме за последен пат беше спуштено по команда на американската армија во Берлин, со што по речиси половина век и формално заврши американското воено присуство во Берлин.
1997.- Мобуту Сесе Секо, претседател и диктатор на Заир од 1965 до 1997 година, почина во егзил во Мароко кога Лоран Кабила (Лорен) го собори од власт.
1999.- Во земјотресот во близина на Атина, еден од најсилните во Грција во последните 40 години, загинаа 101 лице.
2001.- Во нигерискиот град Џос избувнаа христијанско-муслимански конфликти, при што беа запалени цркви и џамии. Според Црвениот крст, за помалку од една недела насилства загинале најмалку 500 луѓе, а стотици биле повредени.
2004.- Умре Бејерс Науд, јужноафрикански свештеник, еден од ретките белци кој беше симбол на отпорот во годините на апартхејдот.
2005.- На изборите во Египет победи претседателот Хосни Мубарак и тоа ќе биде негов петти мандат како шеф на државата. На тие избори за прв пат учествуваа неколку кандидати.
2011.- Во авионска несреќа кај Јарослав во Русија, загинаа 43 лица, меѓу кои и хокеари од Локомотив кои патуваа на натпревар во Минск. Во авионот имало 45 лица, осум членови на екипажот и 37 хокејски репрезентативци, а играчот Александар Галимов и еден член на екипажот ја преживеале несреќата.
2012 – Врховниот суд на Хрватска го осуди Михајло Храстов, поранешен припадник на специјалната полиција во Карловац, на четири години затвор за убиство на 13 и ранување на двајца српски воени затвореници на мостот Куран кај Карловац во 1991 година. судска постапка која траела 21 година, Храстов три пати бил ослободен и два пати осуден, а тоа била шеста пресуда за истиот случај. На 7 мај 2015 година, Врховниот суд ги отфрли жалбите на Храстов и жупаниското државно обвинителство на Карловац и ја потврди четиригодишната затворска казна на Храстов.
2015 – Површината на шумите во светот продолжува да се намалува, но стапката на намалување во последните 25 години е забавена за повеќе од 50 проценти, според Организацијата на ОН за храна и земјоделство – ФАО.
2019 година – Од урнатините на центарот за притвор во југозападниот дел на Јемен, кој беше погоден од воздух во напад на коалицијата предводена од Саудиска Арабија, извлечени се 130 тела на жртвите.
На денешен ден
На денешен ден / 16 февруари

1871.- Франција потпиша капитулација и чин на помирување со Прусија по губењето на војната. Мировниот договор, со кој Франција и го отстапи Алзас и голем дел од Лорен на Прусија, заедно со воената отштета од пет милијарди златни франци, беше потпишан во мај.
1873.- Шпанскиот крал Амадео II од Савој абдицирал поради внатрешни превирања и зајакнување на републиканското движење. Беше прогласена првата шпанска република, која беше соборена следната година кога војската ја врати на власт династијата Бурбон со кралот Алфонсо XII.
1877.- Родена е српската писателка Исидора Секулиќ, авторка на медитативната прозна книга „Шупаќани“, патописот „Писма из Норвеше“, раскази и есеистичка проза – дела кои ја вбројуваат меѓу најдобрите и најзначајните српски писателки на 20 век.
1907.- Умре Џосуе Кардучи, најголемиот италијански поет во првите децении по обединувањето на Италија, долгогодишен професор по италијанска литература на Универзитетот во Болоња. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1906 година („Јамбици и еподи“, „Нови рими“, „Варварски оди“).
1932.- Партијата Fianna Fáil (отцепено крило на Шин Фејн) победи на општите избори во Ирска, а нејзиниот водач Имон де Валера стана претседател на извршниот комитет на Ирската слободна држава.
1933.- Плашејќи се од германските закани, Чехословачка, Романија и Југославија, со склучувањето на пактот за Малата Антанта и создавањето на Советот на министри, го зајакнаа сојузот создаден во 1920 година против обидите за обновување на Хабсбурговците и ревизионистичките аспирации на Унгарија. Антантата престана да постои по германската окупација на Чехословачка во март 1939 година.
1936.- Народниот фронт, коалиција на социјалисти, комунисти, републиканци и други помали партии, победи на парламентарните избори во Шпанија. Владата ја формираше Мануел Азања, а демократскиот устав од 1931 година беше обновен обидот на војската во јули да ја собори републиканската влада ескалираше во граѓанска војна која заврши во 1939 година со воспоставување на диктатурата на генералот Франко.
1945.- Американските авиони започнаа масовно бомбардирање на Токио во Втората светска војна.
1959.- Водачот на герилците Фидел Кастро стана премиер на Куба, откако на 1 јануари 1959 година го собори диктаторот Фулгенсио Батиста.
1978.- Кина и Јапонија во Пекинг потпишаа трговски договор вреден 20 милијарди долари. Ова беше почеток на економското отворање на Кина кон светот.
1994 – Во земјотрес во планинска област на индонезискиот остров Суматра загинаа најмалку 200 луѓе.
1998.- Во падот на Ербас А-300 управуван од тајванската авиокомпанија Чајна ерлајнс во близина на аеродромот во Тајпеј загинаа 203 лица – сите патници и членови на екипажот, вклучително и гувернерот на тајванската централна банка, и седум лица на земја.
2000.- Русија ги обнови односите со НАТО, кои беа прекинати поради нападот на воената алијанса врз Сојузна Република Југославија во март 1999 година.
2001.- Во напад на вооружени Албанци на автобус кај Подуево, Косово, загинаа 10 Срби, а 43 лица беа повредени.
2002.- Умре Волтер Винтерботом, првиот менаџер на англиската фудбалска репрезентација, кој најдолго ја извршуваше функцијата (1947-1962).
2003 – 59 луѓе загинаа во најголемите снежни бури што го погодија источниот брег на Америка.
2008 – Европската унија одобри распоредување на околу 2.000 членови на ЕУЛЕКС на Косово со цел постепено преземање на овластувањата од УНМИК. Распоредувањето на мисијата на ЕУ започна на 9 декември 2008 година, врз основа на одлука на Советот за безбедност на ОН.
2016 – Почина Бутрос Бутрос Гали, египетски дипломат кој беше шести генерален секретар на ОН од 1992 до 1996 година, за време на распадот на поранешна Југославија.
2017 – Во самоубиствен бомбашки напад во храм во јужен Пакистан загинаа 70 луѓе; Во Багдад (Ирак), 55 лица загинаа кога автомобил-бомба експлодираше во претежно шиитската населба Баја.
2018 – Судот во Истанбул осуди на доживотен затвор шестмина новинари обвинети за вмешаност во обидот за државен удар во 2016 година Меѓу осудените беа Ахмет Алтан, поранешен главен уредник на весникот Тараф, неговиот брат, новинар и професор Мехмет Алтан и новинарката Назли Илиџак. Пресудата беше потврдена на почетокот на октомври истата година.
2024.- Алексеј Навални, опозиционер и главен противник на рускиот претседател Владимир Путин, умре во руски арктички затвор каде издржуваше 19-годишна затворска казна.
На денешен ден
На денешен ден, 11 февруари

1868.- Почина францускиот физичар Жан Бернар Леон Фуко, кој заедно со Арман Физо ја мереше брзината на светлината. Тој ја докажал ротацијата на Земјата со експеримент со нишало (експериментот на Фуко), го измислил жироскопот и го усовршил телескопот.
1873.- Под притисок на републиканците, шпанскиот крал Амадео абдицирал и била прогласена првата шпанска република.
1879.- Почина францускиот сликар и скулптор Оноре Домие, најголемиот карикатурист во 19 век. Во 1832 година, тој помина шест месеци во затвор за карикатура на кралот Луј Филип.
1889.- Во Јапонија бил усвоен устав кој предвидувал дводомен парламент, но царот ја задржал извршната власт.
1919.- Фридрих Еберт бил избран за прв претседател на Германија, која станала република по Првата светска војна.
1929.- Лутеранскиот договор меѓу Италија и Светата столица ја создаде независната папска држава Ватикан. Ова го реши „римското прашање“ – спор меѓу италијанската држава и Светата столица што настана во 1870 година, откако Папските држави и градот Рим беа припоени кон Италија.
1945.- Во Јалта, Крим, заврши конференцијата на лидерите на трите големи сили на антихитлеровската коалиција. Американскиот претседател Рузвелт, водачот на СССР Сталин и британскиот премиер Черчил ги координираа воените планови за ставање крај на Втората светска војна, утврдија нови односи во Европа и се договорија за основање на Обединетите нации.
1967.- Умре црногорскиот сликар Мило Милуновиќ, еден од основачите и првите учители на Академијата за ликовни уметности во Белград (1937). По Втората светска војна го организира Уметничкото училиште во Цетиње. Бил член на Српската академија на науките и уметностите.
1970.- Јапонија стана четвртата земја во светот која лансираше вештачки сателит.
1971.- Претставници на 63 земји потпишаа договор со кој се забранува складирање на нуклеарно оружје на морското дно и океанското дно.
1975.- Маргарет Тачер е избрана за лидер на Конзервативната партија, првата жена што станала шеф на политичка партија во Велика Британија.
1990.- Водачот на Африканскиот национален конгрес (АНЦ) Нелсон Мандела беше ослободен по 27 години поминати во јужноафриканските затвори.
1993.- Умре српската писателка Десанка Максимовиќ, која придонесе за афирмација на женското книжевно творештво. Заедно со Исидора Секулиќ, таа важи за најзначајната српска писателка на 20 век („Зелениот витез“, „Барам помилување“, „Немам повеќе време“).
1994.- Пет американски космонаути (Чарлс Болден, Кенет Рајтер, Иан Дејвис, Чанг Дијаз Френклин, Роналд Сега) и еден Русин (Сергеј Крикалев) слетаа на Земјата со шатлот Дискавери, завршувајќи ја првата американско-руска мисија на вселенскиот шатл.
1997.- Под притисок на меѓународната јавност и тримесечни граѓански и студентски протести, српскиот претседател Слободан Милошевиќ преку посебен закон (lex specialis) ги призна резултатите од локалните избори на кои победи опозициската коалиција „Заједно“.
2000.- Во Париз умре Роже Вадим, француски режисер познат како голем заводник и „откривач на убави жени“. Најпознатите филмови што ги режираше и во кои глумеше неговите сопруги се: „И Бог ја создаде жената“ со Брижит Бардо, „Опасни врски“ со Анет Стројберг, „Пороците и доблестите“ со Катрин Денев. Вадим исто така беше во брак со Џејн Фонда, Кетрин Шнајдер и Мари-Кристин Баро.
2001.- Околу 7.500 луѓе демонстрираа во Германија против неонацистичкиот марш кој собра околу 250 поддржувачи.
2002.- Во Загреб умре кардиналот и поранешен загрепски архиепископ (1970-97) Фрањо Кухариќ.
2004 – Јужнокорејски и американски истражувачи објавија дека успешно клонирале човечки ембрион кој ќе се користи за медицински цели.
2008.- Умре американскиот актер Рој Шајдер, најпознат како Шериф Броди од филмот „Jaws“.
2011.- Египетскиот претседател Хосни Мубарак поднесе оставка под притисок на граѓаните. Речиси 900 луѓе загинаа во судирите меѓу властите и демонстрантите за време на деновите на протести. Мубарак беше на таа позиција од 1981 година.
2012.- Почина американската пејачка и актерка Витни Хјустон, најнаградуваната пејачка на сите времиња, со повеќе од 400 трофеи, вклучувајќи ги и највисоките музички награди, вклучувајќи шест Греми награди, две Еми и 30 Билборд награди.
2013 – Папата Бенедикт XVI поднесе оставка, оставајќи ја функцијата на 28 февруари 2013 година.
2014 – 100 луѓе загинаа кога алжирски воен авион Херкулес Ц130 се урна на истокот на земјата поради лоши временски услови.
2018 – Авион Антонов Ан-148 се урна во близина на Москва, при што загинаа сите 71 патник и членови на екипажот.
2018 – Емиратот Дубаи го отвори највисокиот хотел во светот, висок 356 метри. Хотелот Гевора на авенијата Шеик Зајед е еден метар повисок од највисокиот хотел на истата улица.
На денешен ден
На денешен ден – 4 февруари (Гоце Делчев, 153 години од неговото раѓање)

1746.- Роден е полскиот национален херој Тадеуш Кошјушко, борец против поделбата на Полска и водач на востанието против Русите во 1794 година. Учествувал во Американската војна за независност од 1776 година и бил помошник на Џорџ Вашингтон.
1783.- Велика Британија во Париз потпиша договор за признавање на Соединетите Држави, со што заврши осумгодишната британско-американска војна, позната како Американска војна за независност.
1789.- Џорџ Вашингтон, кој командувал со колонистичката војска во Револуционерната војна против Велика Британија (1775-1783), бил избран за прв претседател на Соединетите Држави. Тој беше претседател осум години и се повлече од политиката во 1797 година, одбивајќи да се кандидира за трет мандат како шеф на државата.
1872.- Во Кукуш е роден Гоце Делчев, еден од најголемите македонски национални херои, учесник во македонското револуционерно движење, деец на Македонската револуционерна борба, апостол и срцето на револуционерна Македонија, идеолог, организатор и водач на македонското револуционерно националноослободително движење кон крајот на деветнаесеттиот и почетокот на дваесеттиот век.
- Роден е на 4 февруари 1872 година во Кукуш. На 3 мај 1903 година откако пристигнал на закажаниот конгрес на Серскиот револуционерен округ во селото Баница Серско, војската го опколила селото и во борбата утрото на 4 мај загинал Делчев, бескомпромисниот борец за самостојна македонска држава.
1897.- Роден е германскиот политичар и економист Лудвиг Ерхард (Лудвиг), западногермански канцелар од 1963 до 1966 година, поддржувач на неолибералната економија и главен творец на германското „економско чудо“.
1900.- Роден е францускиот писател Жак Превер, „поетот на љубовта, пријателството и среќата“, автор на познатата „Барбара“, многу популарен меѓу младите во 1950-тите. Тој е познат и по неговите сценарија за филмовите на Марсел Карне „Брег во магла“, „Хотел Север“, „Деца од рајот“ и „Љубовниците од Верона“.
1901.- Умре српскиот политичар, новинар и писател Светозар Милетиќ, водач на Србите во Војводина во борбата за национални права во Австро-Унгарија. Бил градоначалник на Нови Сад (1861) и водач на либералното движење на Благовештението (1861). Тој го лансираше познатиот весник „Застава“, водечкото издание на Србите од Војводина.
1904.- Јапонската морнарица го блокираше руското пристаниште Порт Артур на Далечниот Исток, што го означи почетокот на руско-јапонската војна.
1938.- Адолф Хитлер ја презеде функцијата министер за војна на нацистичка Германија и го назначи Јоаким фон Рибентроп за министер за надворешни работи.
1945.- Британскиот премиер Черчил, американскиот претседател Рузвелт и советскиот водач Сталин се состанаа во Јалта, Крим, за да се договорат за активностите за ставање крај на Втората светска војна и плановите за повоениот период. Се верува дека на конференцијата е договорено да се подели „сферите на влијание“ на светските сили од тоа време, што подоцна доведе до Студена војна меѓу комунистичкиот Исток и капиталистичкиот Запад.
1946.- Поранешниот српски премиер генерал Милан Недиќ изврши самоубиство за време на истрага. Недиќ беше обвинет за предавство и воени злосторства во окупирана Србија за време на Втората светска војна.
1961.- Во Ангола започна востанието против португалската колонијална власт. Ослободителната војна заврши во 1974 година, а во октомври 1975 година, Ангола се стекна со независност.
1966.- Кога јапонскиот патнички авион „Боинг 727“ се урна во заливот Токио, загинаа 133 патници и членови на екипажот.
1972.- Велика Британија и девет други земји го признаа Источен Пакистан како независна држава Бангладеш.
1974.- Гренада стекна независност во рамките на Британскиот Комонвелт.
1976.- Во земјотрес во Гватемала загинаа 23.000 луѓе, а еден и пол милион останаа без покрив над главата.
1976.- Главниот град на Мозамбик, Лоренцо Маркес, беше преименуван во Мапуто.
1980.- Умре српскиот сликар Стојан Аралица, член на Српската академија на науките и уметностите, еден од водечките уметници на српското сликарство во 20 век.
1989.- Парагвајскиот диктатор Алфредо Штроснер, кој владееше 35 години, беше соборен во вооружен бунт. Во бунтот загинаа повеќе од 300 луѓе, главно војници. Генералот Андрес Родригез стана нов претседател на Парагвај.
1994.- За време на војната во Босна, девет лица беа убиени, а 15 ранети од артилериска граната во сараевското предградие Добриња. Меѓу жртвите кои чекале на ред за хуманитарна помош имало и три деца.
1997.- Во силна бура се судрија два израелски воени транспортни хеликоптери од типот „CH-53 Sikorsky“, кои превезуваа елитни единици. Загинаа 73 војници.
1998.- Во земјотресот што ја погоди областа Рустак во северната авганистанска провинција Тахар загинаа најмалку 4.500 луѓе.
2000 – Формирањето на новата австриска коалициска влада со екстремно десничарската Партија на слободата на Јоерг Хајдер предизвика протести во Виена и на други места во Австрија. Израелскиот амбасадор ја напушти Виена, а Европската унија воведе политички санкции за Австрија.
2003 – И двата дома на југословенскиот парламент гласаа за Уставната повелба и Законот за нејзино спроведување, со што беше ставен крај на постоењето на Сојузна Република Југославија. Новата држава го доби името Државен сојуз на Србија и Црна Гора.
2004.- Врвниот пакистански нуклеарен физичар Абдул Кадир Кан ја прифати целосната одговорност за протекувањето на нуклеарната технологија во Иран, Либија и Северна Кореја и побара од нацијата да му прости.
2005.- Умре американскиот актер и активист за граѓански права Оси Дејвис, кој ги урна бариерите за афроамериканските уметници и стана еден од најпрепознатливите ликови актери во САД.
2006.- Милорад Додик, лидер на Сојузот на независни социјалдемократи, беше назначен за премиер на новата влада на Република Српска.
2009 – Ватикан му нареди на ултра-конзервативниот негирање на холокаустот, епископот Ричард Вилијамсон, „недвосмислено и јавно“ да ја повлече својата изјава доколку сака да остане епископ на Римокатоличката црква.
2012.- Во Советот за безбедност на Обединетите нации, Русија и Кина ставија вето на арапско-европската резолуција со која се бара од сирискиот претседател Башар ал-Асад да се повлече поради неговото крваво задушување на народните протести.
2016 – Морис Вајт, американски композитор, продуцент и аранжер, основач на бендот „Earth, Wind & Fire“, автор на голем број хитови („Тоа е начинот на светот“, „Расони“, „Пеј песна“ ), умре , “Getaway”, “Fantasy”, “September”, “Boogie Wonderland”, “After the Love Has Gone”, “Let’s Groove”).
2018 – Повеќе од 100.000 луѓе учествуваа на протестот во Атина поради можниот компромис од страна на Грција во спорот за името на Македонија.
2018 година – Никос Анастасијадес, актуелниот претседател на Кипар, освои втор претседателски мандат.
2019 година – Италија го блокираше усвојувањето на декларацијата на ЕУ за Венецуела со која се признава легитимноста на претседателот на парламентот Хуан Гуаидо да организира нови претседателски избори, на што се противи претседателот на земјата Николас Мадуро. Вкупно 16 земји-членки на ЕУ поединечно го признаа Гуаидо за привремен претседател на Венецуела.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (21 февруари)
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за сабота (22 февруари)
-
Македонија2 дена
Нова бензинска станица на ЛУКОИЛ во Гостивар, целосно модернизиран објект во населба Драчево
-
Култура2 дена
Три децении монашко служење и духовно татковство на Епископ Партениј, Игумен Бигорски
-
Автомобили2 дена
Овие половни автомобили значително поскапеа – дали возите еден од нив?
-
Македонија14 часа
Кај Демир Капија – Смоквица до крај на месец мај ќе има измена на сообраќај, односно целосно затворање на „Тунел Т2“
-
Свет2 дена
Научниците предупредуваат: Глобалното топење на глечерите се забрзува
-
Магазин21 час
Како да ја зачувате батеријата на телефонот: Четири клучни совети