На денешен ден
8 август – На денешен ден

117 – Почина римскиот император Маркус Улпиј Трајан, последниот римски император кој ги водеше освојувачките војни. За време на неговото владеење, од 98 година, Римската империја најмногу ги проширила своите територии, а историчарите проценуваат дека во тоа време живееле околу 70 милиони жители.
843.- Во Верден, владетелите на Франките – императорот Лотар I, германскиот крал Лудвиг и кралот Чарлс II Ќелавиот, потпишале договор за поделба на државата на Франките на три дела: западен и централен (подоцна Франција) и источен (подоцна Германија).
1217.- Крунисан е првиот српски крал Стефан Немањиќ (Првовенчани). Круната што ја добил од папата Хонориј III (1216-1227) била донесена во Србија од папски емисари.
1567.- Шпанскиот војвода од Алба пристигнал како воен гувернер во Холандија со 10.000 шпански и италијански војници. Неговото владеење (до 1573 година) е запаметено по теророт над холандското население и по интензивната активност на шпанската инквизиција.
1786.- Францускиот алпинист, доктор Мишел Габриел Пакард и неговиот портир Жак Балмат го освоија првиот највисок врв во светот на Алпите и Западна Европа, Мон Блан (4807).
1815.- Францускиот император Наполеон I Бонапарта (Бонапарта) отишол во егзил на британскиот остров Света Елена во Атлантскиот Океан, каде ги поминал последните шест години од својот живот.
1832.- Роден е српскиот писател и сликар Ѓура Јакшиќ, најголемиот лиричар на српскиот романтизам и еден од најнадарените српски сликари во 19 век. Покрај поезијата, која е највредна во неговиот книжевен опус, напишал раскази и херојски песни („На Липару“, „Полноќ“, „Браќа што паѓаат“, „Отаџбина“, „Движење на Србија“, „Станоје Главаш “).
1883.- Роден е мексиканскиот револуционер Емилијано Запата (Емилијано Запата), кој од 1910 година како водач на мексиканските селани ја создава бурната историја на мексиканската револуција под слоганот „Земја и слобода“. Убиен е во заседа во април 1919 година.
1900.- Во Бруклин (Масачусетс) започна првиот тениски турнир „Дејвис куп“. Победници на дводневниот натпревар беа Американците.
1905.- Умре српскиот историчар и свештеник Иларион Руварац, зачетник на критичките историски истражувања и голем противник на ненаучниот пристап кон историјата и потпирањето на народната традиција како историски извор.
1918.- Започна операцијата Амиен (во северна Франција), последната офанзива на сојузничките трупи против Германија во Првата светска војна.
1919.- Роден е италијанскиот филмски продуцент Дино де Лаурентис, кој значително придонесе за светскиот успех на италијанската кинематографија по Втората светска војна. Доби Оскар за филмовите „Горчлив ориз“ и „Улица“, како најдобри странски филмови.
1919.- Мировната конференција меѓу Авганистан и Индија заврши со потпишување на мир во Равалпинди.
1941.- Во заседа на Космај за време на Втората светска војна загина српскиот револуционер Бранко Крсмановиќ, шпански борец, член на Главниот штаб на Народноослободителното движење на Србија и организатор на првите партизански единици во Шумадија.
1945.- Со Лондонскиот договор на Велика Британија, СССР, САД и Франција, на кој подоцна им се приклучија уште 19 земји, беше основан Меѓународниот воен суд за судење на нацистичките воени злосторници, врз основа на кој се водеа Нирнбершките процеси.
1963.- Во спектакуларниот „Голем грабеж на воз“, група криминалци упаднале во поштенски воз меѓу Глазгов и Лондон и украле 2,6 милиони фунти. Сите 15 учесници во „грабежот на векот“ беа уапсени и осудени на затвор од 25 до 30 години во 1964 година. Еден од главните актери, Рони Бигс, успеал да побегне од затвор и со пленот да отпатува во Бразил, каде што живеел до мај 2001 година, кога се предал во Скотланд Јард.
1967.- Министрите за надворешни работи на Индонезија, Малезија, Сингапур, Тајланд и Филипините во Бангкок потпишаа договор за основање на политичко-економската групација АСЕАН (Асоцијација на нациите од Југоисточна Азија), на која подоцна и се приклучија Брунеи и Виетнам.
1974.- Американскиот претседател Ричард Никсон, обраќајќи и се на нацијата на телевизија, објави дека поднесува оставка поради неговата вмешаност во аферата Вотергејт.
1990.- Седум дена по окупацијата, Ирак го анектира Кувајт како 19-та провинција. Американскиот претседател Џорџ Буш испрати војници во Саудиска Арабија, а воената акција што следеше беше наречена „Пустинска бура“.
1994 – Лидерите на Јордан и Израел го отворија првиот патен граничен премин, со што го потврдија крајот на 46-годишното непријателство.
1996.- Најмалку 67 лица загинаа во поројните поплави кои удриле во туристички камп на Пиринеите, Шпанија, носејќи автомобили и шатори.
2000 – 12 лица загинаа, а 53 беа тешко повредени кога бомба експлодираше во метро станицата под плоштадот Пушкин во центарот на Москва.
2004.- Загина легендарниот „пожарникар“ на нафтените полиња, Ред Адаир (Адаир), бестрашен Тексашанец кој гаснеше пожари на нафтените извори ширум светот.
2009.- Тајфунот Моракот, кој го погоди Тајван и ги предизвика најтешките поплави во последните 50 години, уби 461 лице, а 192 се водат како исчезнати.
2011.- Умре Австралијката Ненси Вејк, една од најодликуваните сојузнички шпиони од Втората светска војна, која се прослави во француското движење на отпорот и беше позната меѓу Гестапо под кодното име „Белиот глушец“. Заради улогата во тоа движење го добила највисокото француско воено одликување Легија на честа, како и одликувања од САД, Британија и Австралија.
2014.- Почина Џеј Џеј Марфи, ирскиот филмски актер кој го игра Сер Дени Малистер, најстариот член на Ноќната стража, војската што ја чува северната граница на Седумте кралства, во популарната серија „Игра на тронови“.
2017 – Извештаите од 13 американски федерални хидрометеоролошки агенции заклучуваат дека САД ги трпат негативните ефекти од климатските промени, со големо зголемување на фреквенцијата на топлотни бранови, обилни дождови и други екстремни временски настани во последните четири децении.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Кичево11 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика2 дена
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Скопје13 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза15 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Временска прогноза2 дена
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Магазин2 дена
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате
-
Автомобили2 дена
Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?