На денешен ден
8 август – На денешен ден
117 – Почина римскиот император Маркус Улпиј Трајан, последниот римски император кој ги водеше освојувачките војни. За време на неговото владеење, од 98 година, Римската империја најмногу ги проширила своите територии, а историчарите проценуваат дека во тоа време живееле околу 70 милиони жители.
843.- Во Верден, владетелите на Франките – императорот Лотар I, германскиот крал Лудвиг и кралот Чарлс II Ќелавиот, потпишале договор за поделба на државата на Франките на три дела: западен и централен (подоцна Франција) и источен (подоцна Германија).
1217.- Крунисан е првиот српски крал Стефан Немањиќ (Првовенчани). Круната што ја добил од папата Хонориј III (1216-1227) била донесена во Србија од папски емисари.
1567.- Шпанскиот војвода од Алба пристигнал како воен гувернер во Холандија со 10.000 шпански и италијански војници. Неговото владеење (до 1573 година) е запаметено по теророт над холандското население и по интензивната активност на шпанската инквизиција.
1786.- Францускиот алпинист, доктор Мишел Габриел Пакард и неговиот портир Жак Балмат го освоија првиот највисок врв во светот на Алпите и Западна Европа, Мон Блан (4807).
1815.- Францускиот император Наполеон I Бонапарта (Бонапарта) отишол во егзил на британскиот остров Света Елена во Атлантскиот Океан, каде ги поминал последните шест години од својот живот.
1832.- Роден е српскиот писател и сликар Ѓура Јакшиќ, најголемиот лиричар на српскиот романтизам и еден од најнадарените српски сликари во 19 век. Покрај поезијата, која е највредна во неговиот книжевен опус, напишал раскази и херојски песни („На Липару“, „Полноќ“, „Браќа што паѓаат“, „Отаџбина“, „Движење на Србија“, „Станоје Главаш “).
1883.- Роден е мексиканскиот револуционер Емилијано Запата (Емилијано Запата), кој од 1910 година како водач на мексиканските селани ја создава бурната историја на мексиканската револуција под слоганот „Земја и слобода“. Убиен е во заседа во април 1919 година.
1900.- Во Бруклин (Масачусетс) започна првиот тениски турнир „Дејвис куп“. Победници на дводневниот натпревар беа Американците.
1905.- Умре српскиот историчар и свештеник Иларион Руварац, зачетник на критичките историски истражувања и голем противник на ненаучниот пристап кон историјата и потпирањето на народната традиција како историски извор.
1918.- Започна операцијата Амиен (во северна Франција), последната офанзива на сојузничките трупи против Германија во Првата светска војна.
1919.- Роден е италијанскиот филмски продуцент Дино де Лаурентис, кој значително придонесе за светскиот успех на италијанската кинематографија по Втората светска војна. Доби Оскар за филмовите „Горчлив ориз“ и „Улица“, како најдобри странски филмови.
1919.- Мировната конференција меѓу Авганистан и Индија заврши со потпишување на мир во Равалпинди.
1941.- Во заседа на Космај за време на Втората светска војна загина српскиот револуционер Бранко Крсмановиќ, шпански борец, член на Главниот штаб на Народноослободителното движење на Србија и организатор на првите партизански единици во Шумадија.
1945.- Со Лондонскиот договор на Велика Британија, СССР, САД и Франција, на кој подоцна им се приклучија уште 19 земји, беше основан Меѓународниот воен суд за судење на нацистичките воени злосторници, врз основа на кој се водеа Нирнбершките процеси.
1963.- Во спектакуларниот „Голем грабеж на воз“, група криминалци упаднале во поштенски воз меѓу Глазгов и Лондон и украле 2,6 милиони фунти. Сите 15 учесници во „грабежот на векот“ беа уапсени и осудени на затвор од 25 до 30 години во 1964 година. Еден од главните актери, Рони Бигс, успеал да побегне од затвор и со пленот да отпатува во Бразил, каде што живеел до мај 2001 година, кога се предал во Скотланд Јард.
1967.- Министрите за надворешни работи на Индонезија, Малезија, Сингапур, Тајланд и Филипините во Бангкок потпишаа договор за основање на политичко-економската групација АСЕАН (Асоцијација на нациите од Југоисточна Азија), на која подоцна и се приклучија Брунеи и Виетнам.
1974.- Американскиот претседател Ричард Никсон, обраќајќи и се на нацијата на телевизија, објави дека поднесува оставка поради неговата вмешаност во аферата Вотергејт.
1990.- Седум дена по окупацијата, Ирак го анектира Кувајт како 19-та провинција. Американскиот претседател Џорџ Буш испрати војници во Саудиска Арабија, а воената акција што следеше беше наречена „Пустинска бура“.
1994 – Лидерите на Јордан и Израел го отворија првиот патен граничен премин, со што го потврдија крајот на 46-годишното непријателство.
1996.- Најмалку 67 лица загинаа во поројните поплави кои удриле во туристички камп на Пиринеите, Шпанија, носејќи автомобили и шатори.
2000 – 12 лица загинаа, а 53 беа тешко повредени кога бомба експлодираше во метро станицата под плоштадот Пушкин во центарот на Москва.
2004.- Загина легендарниот „пожарникар“ на нафтените полиња, Ред Адаир (Адаир), бестрашен Тексашанец кој гаснеше пожари на нафтените извори ширум светот.
2009.- Тајфунот Моракот, кој го погоди Тајван и ги предизвика најтешките поплави во последните 50 години, уби 461 лице, а 192 се водат како исчезнати.
2011.- Умре Австралијката Ненси Вејк, една од најодликуваните сојузнички шпиони од Втората светска војна, која се прослави во француското движење на отпорот и беше позната меѓу Гестапо под кодното име „Белиот глушец“. Заради улогата во тоа движење го добила највисокото француско воено одликување Легија на честа, како и одликувања од САД, Британија и Австралија.
2014.- Почина Џеј Џеј Марфи, ирскиот филмски актер кој го игра Сер Дени Малистер, најстариот член на Ноќната стража, војската што ја чува северната граница на Седумте кралства, во популарната серија „Игра на тронови“.
2017 – Извештаите од 13 американски федерални хидрометеоролошки агенции заклучуваат дека САД ги трпат негативните ефекти од климатските промени, со големо зголемување на фреквенцијата на топлотни бранови, обилни дождови и други екстремни временски настани во последните четири децении.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Хороскоп18 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Временска прогноза1 денВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Македонија1 денЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот
-
Lifestyle1 денКако да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома
-
Спорт1 денМилевски: Посакувам да играме само со доверба и уживање во играта, убеден сум дека вистинскиот одговор потоа ќе следи и ќе ја постигнеме нашата цел
-
Спорт18 часаМакедонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!
