На денешен ден
На денешен ден (8 февруари)
1560.- Турските галии бегаат од шпанската флота под команда на војводата од Медина во битката за Медитеранот кај Триполи.
1587.- По 19 години во заробеништво, шкотската кралица Мери Стјуарт била погубена под обвинение за заговор за соборување на англиската кралица Елизабета I.
1676.- Умре рускиот цар Алексеј Михајлович Романов, татко на Петар Велики. Тој ја прошири територијата со припојување на Украина кон Русија кон реката Днепар и источните делови на Сибир.
1725.- Умре рускиот цар Петар I Алексеевич Романов (Петар Велики). По доаѓањето на тронот во 1682 година, тој извршил, според европските модели, далекусежни реформи на државата и општеството. Војните и обезбедија на Русија силна позиција на Балтикот, пристап до Црното Море и западниот брег на Каспиското Море. Ја основал Академијата на науките, го основал првиот весник („Ведомости“), а во 1703 година изградил нова престолнина на устието на Нева – Санкт Петербург.
1828.- Роден е Жил Верн, француски писател на научно-фантастични романи. Преокупиран со научни откритија, далечни земји и истражувачки подвизи, има напишано повеќе од 50 романи, од кои најпознати се „Околу светот за 80 дена“, „20.000 милји под морето“, „Патување до Месечината“, „Патување до центарот на земјата“, „Гласник на царот“, „Пет недели во балон“, „Децата на капетанот Грант“).
1861.- Јужните Соединетите Американски Држави се отцепиле од Унијата и ја основале Конфедерацијата на американските држави со претседателот Џеферсон Дејвис како претседател, што довело до Американската граѓанска војна (1861-65).
1863.- Прусија и Русија формираа сојуз за да ја задушат револуцијата во Полска.
1894.- Роден е американскиот филмски режисер Кинг Волис Видор. Неговиот нем филм „The Crowd“ се смета за ремек дело на светската кинематографија. Голем успех постигна и со филмот „Алелуја“ во кој црнците ги играа главните улоги.
1921.- Умре рускиот револуционер и географ Петер Алексеевич Кропоткин, еден од најважните теоретичари на анархизмот. Во 1872 година, тој ја напушти успешната потрага по наука, му пријде на Бакунин во Женева и се посвети на идеите на анархизмот („Анархија и нејзината филозофија“, „Големата француска револуција“, „Записи на револуционерите“).
1924.- За време на егзекуцијата на Џи Џон во американската сојузна држава Невада за прв пат е употребена гасна комора.
1937.- За време на шпанската граѓанска војна, трупите на генералот Франциско Франко ја зазедоа Малага со помош на 15.000 италијански војници.
1940.- Нацистите од Втората светска војна го застрелале секој десетти жител на две полски села во близина на Варшава поради убиство на двајца германски војници.
1942.- Во манастирот Острог се одржа собор на кое беа повикани сите Црногорци и Бокели, без разлика на политичките и партиските поделби, на бунт против окупаторите во Втората светска војна.
1943.- Советските трупи го ослободија Курск, окупиран од Германците, во 1941 година за време на Втората светска војна.
1963.- Во Ирак започна државен удар. Претседателот на Ирак, генерал Абдул Карим Касем (Касем) беше застрелан, а нов шеф на државата стана полковникот Абдул Салем Мухамед Ареф (Мухамед).
1975.- Советските и американските космонаути започнаа заеднички подготовки за летовите Сојуз-Аполо.
1984.- На стадионот Кошево во Сараево во присуство на 50.000 гледачи се отворени 14. Зимски олимписки игри. На првите Олимписки игри одржани во Југославија, што е најголем број во историјата на Зимските олимписки игри, учествуваа спортисти од 49 земји.
1989.- Американски патнички авион се урна во близина на Азорските острови во Атлантикот, при што загинаа сите 144 патници и членови на екипажот.
1992.- Членките на Европската заедница потпишаа договор во Мастрихт, Холандија, со кој оваа економска заедница стана политичка и правна унија (Европска унија).
1993.- Несреќа во која учествуваа воен авион Сухој и Тупољев се судрија во близина на Техеран, при што загинаа сите 132 патници и членови на екипажот, пилотот и копилотот на воен авион.
1994.- Две групи илегални имигранти („луѓе од чамци“) пристигнаа на бреговите на Соединетите Држави и беа третирани поинаку од американските власти – Кубанците беа прифатени, а Хаиќаните беа принудени да се вратат.
2004.- Британскиот престолонаследник Чарлс пристигна во Иран како претседател на британскиот Црвен крст и го посети градот Бам, кој беше разурнат од катастрофалниот земјотрес кон крајот на 2003 година, во кој загинаа 43.000 луѓе. Принцот Чарлс е првиот член на британското кралско семејство што го посетил Иран по револуцијата во 1979 година.
2005.- Умре Здравко Велимировиќ, филмски и телевизиски режисер, член на Црногорската академија на науките и уметностите, редовен професор на Факултетот за драмски уметности во Белград. Ги режираше филмовите „Лелејска Гора“, „Дервиш и смрт“, „Врвови на Зеленгора“, „Доротеј“.
2010.- Опозицискиот лидер Виктор Јанукович прогласи победа на претседателските избори во Украина, иако неговата ривалка Јулија Тимошенко не го призна поразот. Меѓународните набљудувачи ги опишаа изборите како „импресивен пример за демократија“ и ја повикаа Тимошенко да ја прифати победата на Јанукович.
2010.- Папата Бенедикт Шеснаесетти го осуди злоставувањето деца од страна на свештениците, велејќи дека црквата никогаш нема да престане да го осудува таквото однесување, по повод масовната сексуална злоупотреба во црковните институции во Ирска и скандалот околу прикривањето на тие случаи.
2013.- Почина белградскиот филмски и театарски актер Јосиф Татиќ, познат по улогите во ТВ сериите „Подобар живот“ и „Грло во јагоди“ и претставата „Шовинистичка фарса“. Глумеше во филмовите „Три холивудски билети“, „Византиско сино“, „Засега без добар наслов“, „Последниот круг во Монца“.
2015 – Дваесет и пет лица загинаа во бунт пред фудбалски натпревар во Каиро.
2017 – Романскиот парламент и изгласа недоверба на владата по масовните улични протести предизвикани со декрет за олеснување на антикорупциските мерки. Благодарение на неколкудневните протести, спорниот декрет беше блокиран.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Хороскоп15 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Временска прогноза1 денВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Македонија2 денаМВР: Сузбиена криминална група инволвирана во вршење на кривично дело криумчарење мигранти, поднесена кривична пријава
-
Македонија1 денЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот
-
Lifestyle1 денКако да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома
-
Спорт1 денМилевски: Посакувам да играме само со доверба и уживање во играта, убеден сум дека вистинскиот одговор потоа ќе следи и ќе ја постигнеме нашата цел
