На денешен ден
8 мај – На денешен ден
1429 – Француската победа над Британците стави крај на опсадата на Орлеанс во Стогодишната војна.
1794.- Францускиот хемичар Антоан Лавоазие, основач на модерната хемија, беше погубен на гилотина во Париз по наредба на Револуционерниот суд. Тој го формулирал законот за неуништливост на материјата и го открил процесот на оксидација.
1815.- На ридот Љубиќ, кај Чачак, Србите во Второто српско востание ја поразиле трипати посилната османлиска војска.
1828.- Во Швајцарија е роден Анри Динан, основач на Црвениот крст (1863) и добитник на првата Нобелова награда за мир во 1901 година.
1852.- Потпишан е Лондонскиот протокол со кој се гарантира интегритетот на Данска.
1873.- Умрел англискиот филозоф и економист Џон Стјуарт Мил, еден од основачите на филозофијата на либерализмот, политичката економија, творец на теоријата за индукција во логиката и застапник на утилитаризмот во етиката „За слободата“, „Принципи на политичката економија“. „Утилитаризам“, „Логички систем“).
1873.- Захарије Стефановиќ Орфелин во Виена ја објавил книгата „Искусен визирник“, прва книга за производство на вино на српски јазик.
1880.- Умре францускиот писател Густав Флобер, автор на романот „Мадам Бовари“, за кој беше обвинет за кршење на јавниот морал („Сентиментално образование“, „Саламба“, „Искушението на свети Антониј“).
1884.- Роден е американскиот државник Хари Труман, 33. претседател на САД (1945-53). Тој стана претседател по смртта на Френклин Рузвелт. Тој ја вовел доктрината (Труманова доктрина) за воена и економска помош на земјите загрозени од левичарските движења.
1900.- Српскиот физичар Михајло Пупин патентирал телефонски и телеграфски апарат на долги растојанија во Њујорк.
1902.- На Карибите еруптираше вулкан, уништувајќи го градот Сен Пјер и убивајќи повеќе од 30.000 луѓе.
1903.- На Тахити умре францускиот постимпресионистички сликар Пол Гоген („Мајчинство“, „Бел коњ“, „Благородничка“).
1921.- Во Шведска е укината смртната казна.
1949.- Создадена е Сојузна Република Германија, која ги опфаќа поранешните зони под американска, британска и француска контрола, формирани по Втората светска војна и поразот на нацистите. Формирана е привремена влада на чело со Конрад Аденауер.
1952.- Умре американскиот филмски продуцент Вилијам Фокс, основач на Филмската корпорација Фокс (1915), подоцна „Твенти век Фокс“.
1973.- Во Јужна Дакота, САД, заврши бунтот на Индијците, кои беа под опсада 10 недели во мала прериска населба.
1980.- Во Белград е погребан претседателот на СФРЈ Јосип Броз Тито. На погребот присуствуваа највисоките претставници на повеќе од 120 земји, како и 200 забави. Директниот пренос на погребот го презедоа телевизиски станици од повеќе од 40 земји.
1984.- Советскиот олимписки комитет одлучи да ги бојкотира Олимписките игри во Лос Анџелес, обвинувајќи ја американската влада за кршење на Олимписката повелба.
1992.- Во СР Југославија се пензионираа 38 генерали, меѓу кои и началникот на Генералштабот Благоје Аџиќ. Нов шеф на ГСС стана генерал полковник Живота Паниќ.
1994.- Социјалистите на Ѓула победија на парламентарните избори во Унгарија.
1999.- Амбасадата на НАТО во Белград беше погодена од НАТО бомбардирањето на СР Југославија. Загинаа четворица кинески државјани, а најмалку 10 се повредени. Нападот ги разниша односите меѓу САД и Кина, каде што следеа масовни протести.
1999.- Под неразјаснети околности е убиен Фехми Агани, најблискиот соработник на лидерот на Демократската лига на Косово, Ибрахим Ругова. Неговото тело е пронајдено во близина на Липјан во Косово.
1999.- Умре британскиот актер Дирк Богард, познат по улогите во „Смрт во Венеција“, „Жртва“ и „Слуга“.
2001.- Папата Јован Павле Втори ја заврши својата историска посета на Сирија, со што стана првиот папа што влегол во џамија. Пред да замине, тој се молеше за мир меѓу Евреите и Арапите.
2003.- Сенатот на САД едногласно го усвои предлогот за приклучување кон седумте источноевропски, поранешни комунистички земји на НАТО (Латвија, Литванија, Естонија, Словенија, Словачка, Бугарија и Романија).
2003.- Кралот на Мухамед Мохамед ослободи повеќе од 9.000 затвореници по повод раѓањето на неговиот син, наследникот, најголемата амнестија во историјата на земјата.
2008.- Лидерот на италијанските конзервативци Силвио Берлускони ја формираше 62-та повоена италијанска влада.
2009.- Бранимир Главаш, првиот обвинет во судскиот процес за воени злосторства против српските цивили во Осиек во 1991 година, беше осуден од страна на Жупанискиот суд во Загреб на 10 години затвор. Ден по изрекувањето на пресудата, Главаш побегна од Хрватска во Босна и Херцеговина. Во јануари 2015 година, хрватскиот Уставен суд ја укина пресудата и му наложи на Врховниот суд повторно да ја отвори постапката.
2012.- Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев е избран за премиер во Долниот дом на рускиот парламент, на предлог на новоизбраниот претседател Владимир Путин.
2018 – Никола Пашинјан е избран за премиер на Ерменија. Обраќајќи им се на пратениците, Пашинјан рече дека ќе се залага за признавање на суверенитетот на Нагорно-Карабах, област околу која Ерменија е во спор со Азербејџан.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево2 денаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево15 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза1 денПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle14 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Хороскоп5 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Магазин2 денаGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
