На денешен ден
8 септември – На денешен ден

1157.- Роден е англискиот крал Ричард I Плантагенет, Лавовско срце (Ричард, Лавовско срце), херој на средновековните легенди, еден од водачите во Третата крстоносна војна. Тој владеел од 1189 година до неговата смрт во 1199 година.
1331.- На државниот собор во Сврчин (Косово), архиепископот Данило II го круниса 23-годишниот Душан Стефан Немањиќ за крал на српската и поморската земја. Душан Немањиќ бил крунисан за прв српски цар во 1346 година во Скопје, тогашниот главен град на Србија.
1380 – Големиот војвода од Москва Димитри Иванович Донски ја поразил татарската војска во битката кај Куликов. Тоа беше прва победа на Русите над Татарите, кои во 13 век доминираа во поголемиот дел од Русија.
1565.- Основани шпански доселеници на Флорида, на местото на денешниот Св. Августина, првата католичка населба во Америка.
1645.- Умре шпанскиот писател Франциско Гомез де Кеведо и Вилегас, еден од великаните на златното доба на шпанската литература и еден од најважните сатиричари во светската литература („Соништа“, „Животот на крадецот“).
1664.- Предводени од полковникот Ричард Николс, Англичаните ја окупирале холандската населба на американскиот континент Њу Амстердам, тогаш наречена Њујорк – во чест на војводата од Јорк (Јорк), идниот англиски крал Џејмс II (Џејмс).
1731.- Епископот бачки Висарион Павловиќ отворил латинско-словенско училиште во Нови Сад, кое имало чин на пониска реална гимназија. Училиштето придонесе за формирање на првите генерации на српската цивилна интелигенција во Војводина.
1760.- Во Седумгодишната војна, која се проширила од Европа до Северна Америка, Британците под команда на Џефри Амхерст (Џефри) ги поразиле Французите и го зазеле Монтреал.
1799.- Роден е српскиот писател, преведувач и политичар Јован Хаџиќ, познат и како Милош Светиќ, еден од авторите на Граѓанскиот законик на Кнежеството Србија, првиот претседател на Матица Српска. Познат е и како противник на јазичните и правописните реформи на Вук Караџиќ.
1831.- Руските трупи под команда на генералот Паскевич ги поразиле Полјаците предводени од генералот Хенрик Дембински во битката кај Варшава. Во тридневната битка загинаа повеќе од 9.000 Полјаци. Тоа беше и крајот на полското востание.
1841.- Роден е чешкиот композитор Антонин Дворжак, еден од основачите на чешката национална школа. Од неговиот богат опус се издвојуваат девет симфонии, од кои најпознати се „Симфонија од нов живот“, Концерт за виолончело и „Словенски игри“.
1856.- Со мировниот договор во Париз заврши Кримската војна на Русија против Турција (1853-1856) и нејзините сојузници – Велика Британија и Франција (од 1854 година) и Кралството Сардинија (од 1855 година) за превласт на Балканот, Дарданелите и Средниот Исток. Русија изгуби дел од Бесарабија и протекторатот над Дунавските кнежевства и правото да чува воена флота во Црното Море.
1900.- Ураган во градот Галвстон во Тексас уништи повеќе од 2.500 куќи и уби најмалку 8.000 луѓе.
1926.- Друштвото на народите едногласно ја прифати Германија за членка.
1941.- Во Втората светска војна, Германците ја започнаа блокадата на Ленинград. Опсадата на градот, за време на која 620.000 луѓе умреле од исцрпеност и глад, завршила во јануари 1944 година со победата на советската Црвена армија.
1943.- Објавена е безусловната капитулација на Италија во Втората светска војна.
1944.- Првата германска ракета „Фау 2“, истрелана од Хаг, во Втората светска војна паднала врз Лондон. До крајот на војната, Германците истрелаа повеќе од 1.000 од тие ракетни бомби кон Велика Британија, од кои 660 паднаа на Лондон.
1949.- Германскиот композитор и диригент Ричард Штраус (Ричард Штраус), директор на Виенската опера, автор на популарните опери „Кавалер со розата“, „Капричо“, „Арабела“ и симфониската поема „Така зборуваше Заратустра“ која беше користен во филмот „умре“ Одисеја 2001 година“.
1951.- Во Сан Франциско беше потпишан мировен договор меѓу Јапонија и 49 земји. Тој договор ја лиши Јапонија од сите територии што ги освои во претходните 80 години.
1954.- Во Манила, САД, Филипините, Австралија, Нов Зеланд, Тајланд, Пакистан, Велика Британија и Франција го основаа пактот СЕАТО, замислен како врска во американската глобална стратегија за опкружување на СССР. Со крајот на студената војна, тој пакт ја изгуби својата важност.
1991.- Македонците на референдум гласаа за суверена Република Македонија, со што таа стана трета од шесте републики на СФР Југославија кои избраа независност.
1995.- Министрите за надворешни работи на СР Југославија, Хрватска и Босна и Херцеговина во Женева го прифатија мировниот план за Босна, кој беше увертира за ставање крај на најтешкиот конфликт на европско тло од Втората светска војна.
1997 – 150 луѓе загинаа во близина на западниот брег на Хаити кога преполниот траект „La Fierte Gonavienne“ (Гордоста на Гонаве) потона на пат кон островот Гонаве.
1999 – 94 луѓе загинаа кога бомба експлодираше во станбена зграда во Москва. Околу 300 луѓе загинаа во серија експлозии во неколку градови во Русија во следните денови.
2001.- Повеќе од 1.000 луѓе, вклучувајќи го и Нелсон Мандела, присуствуваа на погребот на таткото на јужноафриканскиот претседател Табо Мбеки. Гован Мбеки беше погребан меѓу обичните луѓе.
2002.- На Светското првенство во кошарка во Индијанаполис (САД), Југославија по втор пат стана светски шампион.
2003.- Умре германската режисерка и фотографка Лени Рифенштал, чија кариера го достигна врвот за време на нацистичкото владеење благодарение на нацистичките пропагандни филмови што таа ги режираше. Нејзиното најпознато дело е „Триумфот на волјата“ со познатите сцени на илјадници нацисти кои го слават Хитлер.
2003.- Студентското движење Отпор, познато по своите акции против режимот на поранешниот претседател на Југославија и Србија, Слободан Милошевиќ, официјално се приклучи на Демократската партија (ДС).
2005.- Претседателот на Украина Виктор Јушченко ја смени владата на премиерката Јулија Тимошенко. Политичката криза во Украина настана по оставката на тројца високи државни функционери поради, како што рекоа, корупцијата во врвот на владата.
2006.- Во светот недостасуваат дури 170.000 уметнички дела, меѓу кои 167 дела на Реноар, 166 на Рембрант, 175 на Ворхол и повеќе од 200 на Дали, објави Интерпол.
2010 – Во вештачкото езеро Перуќац во Босна и Херцеговина беа пронајдени 250 останки, од кои 160 жртви беа Бошњаци кои загинаа на почетокот на етничкиот конфликт во 1992 година, кога беа убиени, а потоа фрлени во Дрина.
2014.- Ирачкиот парламент изгласа нова влада на премиерот Хајдер ал-Абади, иако не беа избрани министрите за внатрешни работи и за одбрана, за што премиерот побара дополнителна недела.
2014 – Организацијата на ОН за образование, наука и култура (УНЕСКО) објави дека околу 781 милион возрасни луѓе во светот не знаат да читаат, пишуваат и пресметуваат, од кои две третини се жени.
2019 година – Во Русија се одржаа локални и регионални избори, каде владејачката партија Единствена Русија освои мнозинство во сите региони. Изборната кампања беше проследена со бројни демонстрации, особено во Москва, каде Единствена Русија освои третина помалку советнички места отколку на претходните избори.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🔱 Средновековие и рана модерна ера
-
1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.
-
1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.
-
1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.
⚔️ Војни и револуции
-
1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.
-
1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.
-
1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.
-
1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.
-
1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.
🎓 Култура, наука и уметност
-
1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.
-
1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).
-
1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.
-
1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.
-
1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.
Политика и општество
-
1963 – Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.
-
1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.
-
1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.
-
1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.
-
2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.
🕯️ Смрт на значајни личности
-
1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.
-
1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.
-
2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.
-
2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.
-
2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.
⚖️ Судски и правни настани
-
2002 – Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.
-
2016 – Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.
🌍 Современи конфликти и трагедии
-
1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.
-
2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.
-
2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.
-
2020 – Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (24 јуни)
-
Македонија2 дена
Ново поскапување на сите горива од ноќеска, ова е новата цена за литар
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за среда (24 јуни)
-
Магазин23 часа
Најбрз домашен сладолед со само една состојка
-
Магазин23 часа
Летен десерт со само две состојки – готов за 5 минути!
-
Автомобили23 часа
Toyota го претстави првиот електрифициран Land Cruiser во Европа
-
Спорт11 часа
Бенфика приреди вистинска сензација, Баерн беше поразен, но со втората позиција продолжува понатаму
-
На денешен ден11 часа
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни