Следете не

На денешен ден

8 септември – На денешен ден

Објавено пред

на

1157.- Роден е англискиот крал Ричард I Плантагенет, Лавовско срце (Ричард, Лавовско срце), херој на средновековните легенди, еден од водачите во Третата крстоносна војна. Тој владеел од 1189 година до неговата смрт во 1199 година.

1331.- На државниот собор во Сврчин (Косово), архиепископот Данило II го круниса 23-годишниот Душан Стефан Немањиќ за крал на српската и поморската земја. Душан Немањиќ бил крунисан за прв српски цар во 1346 година во Скопје, тогашниот главен град на Србија.

1380 – Големиот војвода од Москва Димитри Иванович Донски ја поразил татарската војска во битката кај Куликов. Тоа беше прва победа на Русите над Татарите, кои во 13 век доминираа во поголемиот дел од Русија.

1565.- Основани шпански доселеници на Флорида, на местото на денешниот Св. Августина, првата католичка населба во Америка.

1645.- Умре шпанскиот писател Франциско Гомез де Кеведо и Вилегас, еден од великаните на златното доба на шпанската литература и еден од најважните сатиричари во светската литература („Соништа“, „Животот на крадецот“).

1664.- Предводени од полковникот Ричард Николс, Англичаните ја окупирале холандската населба на американскиот континент Њу Амстердам, тогаш наречена Њујорк – во чест на војводата од Јорк (Јорк), идниот англиски крал Џејмс II (Џејмс).

1731.- Епископот бачки Висарион Павловиќ отворил латинско-словенско училиште во Нови Сад, кое имало чин на пониска реална гимназија. Училиштето придонесе за формирање на првите генерации на српската цивилна интелигенција во Војводина.

1760.- Во Седумгодишната војна, која се проширила од Европа до Северна Америка, Британците под команда на Џефри Амхерст (Џефри) ги поразиле Французите и го зазеле Монтреал.

1799.- Роден е српскиот писател, преведувач и политичар Јован Хаџиќ, познат и како Милош Светиќ, еден од авторите на Граѓанскиот законик на Кнежеството Србија, првиот претседател на Матица Српска. Познат е и како противник на јазичните и правописните реформи на Вук Караџиќ.

1831.- Руските трупи под команда на генералот Паскевич ги поразиле Полјаците предводени од генералот Хенрик Дембински во битката кај Варшава. Во тридневната битка загинаа повеќе од 9.000 Полјаци. Тоа беше и крајот на полското востание.

1841.- Роден е чешкиот композитор Антонин Дворжак, еден од основачите на чешката национална школа. Од неговиот богат опус се издвојуваат девет симфонии, од кои најпознати се „Симфонија од нов живот“, Концерт за виолончело и „Словенски игри“.

1856.- Со мировниот договор во Париз заврши Кримската војна на Русија против Турција (1853-1856) и нејзините сојузници – Велика Британија и Франција (од 1854 година) и Кралството Сардинија (од 1855 година) за превласт на Балканот, Дарданелите и Средниот Исток. Русија изгуби дел од Бесарабија и протекторатот над Дунавските кнежевства и правото да чува воена флота во Црното Море.

1900.- Ураган во градот Галвстон во Тексас уништи повеќе од 2.500 куќи и уби најмалку 8.000 луѓе.

1926.- Друштвото на народите едногласно ја прифати Германија за членка.

1941.- Во Втората светска војна, Германците ја започнаа блокадата на Ленинград. Опсадата на градот, за време на која 620.000 луѓе умреле од исцрпеност и глад, завршила во јануари 1944 година со победата на советската Црвена армија.

1943.- Објавена е безусловната капитулација на Италија во Втората светска војна.

1944.- Првата германска ракета „Фау 2“, истрелана од Хаг, во Втората светска војна паднала врз Лондон. До крајот на војната, Германците истрелаа повеќе од 1.000 од тие ракетни бомби кон Велика Британија, од кои 660 паднаа на Лондон.

1949.- Германскиот композитор и диригент Ричард Штраус (Ричард Штраус), директор на Виенската опера, автор на популарните опери „Кавалер со розата“, „Капричо“, „Арабела“ и симфониската поема „Така зборуваше Заратустра“ која беше користен во филмот „умре“ Одисеја 2001 година“.

1951.- Во Сан Франциско беше потпишан мировен договор меѓу Јапонија и 49 земји. Тој договор ја лиши Јапонија од сите територии што ги освои во претходните 80 години.

1954.- Во Манила, САД, Филипините, Австралија, Нов Зеланд, Тајланд, Пакистан, Велика Британија и Франција го основаа пактот СЕАТО, замислен како врска во американската глобална стратегија за опкружување на СССР. Со крајот на студената војна, тој пакт ја изгуби својата важност.

1991.- Македонците на референдум гласаа за суверена Република Македонија, со што таа стана трета од шесте републики на СФР Југославија кои избраа независност.

1995.- Министрите за надворешни работи на СР Југославија, Хрватска и Босна и Херцеговина во Женева го прифатија мировниот план за Босна, кој беше увертира за ставање крај на најтешкиот конфликт на европско тло од Втората светска војна.

1997 – 150 луѓе загинаа во близина на западниот брег на Хаити кога преполниот траект „La Fierte Gonavienne“ (Гордоста на Гонаве) потона на пат кон островот Гонаве.

1999 – 94 луѓе загинаа кога бомба експлодираше во станбена зграда во Москва. Околу 300 луѓе загинаа во серија експлозии во неколку градови во Русија во следните денови.

2001.- Повеќе од 1.000 луѓе, вклучувајќи го и Нелсон Мандела, присуствуваа на погребот на таткото на јужноафриканскиот претседател Табо Мбеки. Гован Мбеки беше погребан меѓу обичните луѓе.

2002.- На Светското првенство во кошарка во Индијанаполис (САД), Југославија по втор пат стана светски шампион.

2003.- Умре германската режисерка и фотографка Лени Рифенштал, чија кариера го достигна врвот за време на нацистичкото владеење благодарение на нацистичките пропагандни филмови што таа ги режираше. Нејзиното најпознато дело е „Триумфот на волјата“ со познатите сцени на илјадници нацисти кои го слават Хитлер.

2003.- Студентското движење Отпор, познато по своите акции против режимот на поранешниот претседател на Југославија и Србија, Слободан Милошевиќ, официјално се приклучи на Демократската партија (ДС).

2005.- Претседателот на Украина Виктор Јушченко ја смени владата на премиерката Јулија Тимошенко. Политичката криза во Украина настана по оставката на тројца високи државни функционери поради, како што рекоа, корупцијата во врвот на владата.

2006.- Во светот недостасуваат дури 170.000 уметнички дела, меѓу кои 167 дела на Реноар, 166 на Рембрант, 175 на Ворхол и повеќе од 200 на Дали, објави Интерпол.

2010 – Во вештачкото езеро Перуќац во Босна и Херцеговина беа пронајдени 250 останки, од кои 160 жртви беа Бошњаци кои загинаа на почетокот на етничкиот конфликт во 1992 година, кога беа убиени, а потоа фрлени во Дрина.

2014.- Ирачкиот парламент изгласа нова влада на премиерот Хајдер ал-Абади, иако не беа избрани министрите за внатрешни работи и за одбрана, за што премиерот побара дополнителна недела.

2014 – Организацијата на ОН за образование, наука и култура (УНЕСКО) објави дека околу 781 милион возрасни луѓе во светот не знаат да читаат, пишуваат и пресметуваат, од кои две третини се жени.

2019 година – Во Русија се одржаа локални и регионални избори, каде владејачката партија Единствена Русија освои мнозинство во сите региони. Изборната кампања беше проследена со бројни демонстрации, особено во Москва, каде Единствена Русија освои третина помалку советнички места отколку на претходните избори.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево7 часа

Во ОВР Кичево вчера било пријавено непознато лице, кое направило обид на сила да влезе во семејна куќа на постара жена

На 10.12.2025 во 00:00 часот во ОВР Кичево, 49-годишен маж од Кичево пријавил дека на 09.12.2025 околу 23:40 часот едно...

Спорт7 часа

ФФМ: Центарот за едукација објавува конкурс за лица кои ќе се стекнат со тренерски лиценци

Центарот за едукација при Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) објавува конкурс за прием на нови кандидати за тренерски лиценци. Конкурсот...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle10 часа

Без оцет, без сода бикарбона: Оваа евтина состојка навистина го отпушува мијалникот

Затнат одвод полн со маснотии? Постојно клокотење и вода што не се исцедува? Постојно се препорачува сода бикарбона и оцет,...

Фото: roya ann miller @ unsplash Фото: roya ann miller @ unsplash
Lifestyle10 часа

Луѓето научиле да користат оган многу порано отколку што се мислеше

Археолозите открија најрани докази за намерно палење оган во Барнам, Сафолк (источна Англија), стари околу 400.000 години, што значително ја...

Фото: Cassiano K. Wehr @ unsplash Фото: Cassiano K. Wehr @ unsplash
Автомобили10 часа

Како безбедно да возите во магла: Најважните правила и грешки што мора да ги избегнувате

Возењето во магла е едно од најопасните искуства на патиштата. Намалената видливост, лизгавиот коловоз и непредвидливото однесување на другите возачи...

Фото: Onur Binay @ unsplash Фото: Onur Binay @ unsplash
Магазин10 часа

Грешка што многумина ја прават: Лошите навики при полнење ја уништуваат батеријата на телефонот

Правилното полнење на паметниот телефон може значително да го продолжи животниот век на батеријата, да ја подобри издржливоста и да...

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин10 часа

ChatGPT ќе се интегрира со Apple Health: Што значи тоа за корисниците?

ChatGPT наскоро би можел да стане дел од екосистемот на Apple Health, носејќи понапредни можности за анализа на здравствени податоци...

Македонија12 часа

МВР со детали за нападот во редакцијата „Инфомакс“, напаѓачот бил лице претходно спроведувано во Психијатриска болница

Полициски службеници од ПС Кисела Вода го лишија од слобода Г.С. (43) од Скопје, веднаш по добиената пријава на 10.12.2025...

Македонија12 часа

Приведен навивач од Словачка, на 10 други не им беше дозволен влез во државата поради агресивно и недолично однесување во авион за време на лет и по слетувањето

На 10.12.2025 околу 20:30 часот во СВР Скопје, од службите на Меѓународен аеродром Скопје и од Регионалниот центар за гранични...

Временска прогноза13 часа

Снег нема ни на повидок, продолжува периодот под влијание на Антициклон во Македонија

Под влијание на висок воздушен притисок (Антициклон) и на стабилна и сува воздушна маса во Македонија продолжува долгиот период на...

НАЈЧИТАНИ