На денешен ден
9 мај – На денешен ден

1502.- Шпанскиот морепловец Кристофоро Коломбо отплови од шпанското пристаниште Кадиз на своето четврто и последно патување до Новиот свет. Колумбо умрел во 1506 година во Шпанија, убеден дека пристигнал во Азија на своите патувања.
1788.- Британскиот парламент ја укина трговијата со робови.
1800.- Роден е Џон Браун, борец за укинување на ропството во САД. Тој го изврши познатиот напад на арсеналот на Харперс Фери во 1859 година, за кој беше обвинет за предавство и бунт на робовите и осуден на смрт со бесење. Неговата егзекуција на 2 декември 1859 година ја засили борбата меѓу аболицираните и робовладетелите.
1805.- Умре еден од најголемите германски и светски поети Фридрих Шилер. Голема слава стекна со драмите „Разбојници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, кои се уште се на репертоарот на светските театри.
1850.- Умрел францускиот хемичар Џозеф Геј-Лусак, кој открил дека притисокот на гасот се зголемува со температурата.
1860.- Роден е Џејмс Метју Бари, автор на книга за Петар Пан.
1877.- Романија прогласи независност, еден месец откако склучи сојуз со Русија против Отоманската империја.
1901.- Во Мелбурн е отворен првиот австралиски парламент.
1911.- Група офицери, учесници во судскиот пуч и атентатот на кралот Александар Обреновиќ во 1903 година, ја основале тајната организација „Обединување или смрт“ („Црна рака“) во Белград.
1926.- Американците Ричард Бирд и Флојд Бенет први го прелетале Северниот пол.
1927 – Канбера стана главен град на Австралија наместо Мелбурн.
1931.- Умре американскиот физичар Алберт Мајкелсон, кој со помош на ротирачко огледало ја одреди точната брзина на светлината. Тој ја доби Нобеловата награда за физика во 1907 година.
1936.- Италија официјално ја окупира Абисинија (Етиопија) и го прогласи италијанскиот крал Виторио Емануеле за император на Абисинија.
1945.- Германскиот фелдмаршал Вилхелм Кајтел го потпишал последниот документ во Берлин за завршување на Втората светска војна. Во име на сојузниците документот го потпишаа советскиот маршал Георги Жуков и британскиот генерал Артур Тедер. Документот за безусловно предавање на Германија беше потпишан на 7 мај во Ремс.
1946.- Кралот Виторио Емануеле Трети абдицирал, а Италија станала република.
1948.- Комунистичката партија на Југославија ги отфрли обвинувањата на советските комунисти против политиката на југословенското раководство. Потоа следуваше Резолуцијата на Информбирото и долгорочниот политички и економски притисок на тогашниот советски блок врз Југославија.
1950.- Францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман повика на помирување меѓу Франција и Германија и предложи создавање Заедница за јаглен и челик, претходник на Европската унија. Планот на Шуман беше потпишан во 1951 година од шест земји. Овој датум се одбележува како Ден на европската интеграција.
1952.- Во цела Југославија се одржаа масовни протести поради Лондонскиот договор, во кој зоната „А“ на слободната територија Трст и припаѓа на Италија.
1960.- САД станаа првата земја која ги легализираше апчињата за контрацепција.
1976.- Улрике Мајнхоф, водач на западногерманската терористичка група Бадер-Мајнхоф, се обеси во затворска ќелија.
1978.- Телото на поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапирано од терористите на Црвената бригада пред 54 дена, беше пронајдено во паркиран автомобил во центарот на Рим.
1986.- Умре непалскиот планинар Тензинг Норгај, освојувајќи го првиот „покрив на светот“ Монт Еверест со Новозеланѓанецот Едмунд Хилари во мај 1953 година.
1993.- Во Мостар започнаа конфликти меѓу Хрватите и муслиманите, што доведе до поделба на градот на муслимански и хрватски дел. Дотогаш, муслиманите и Хрватите беа сојузници во борбата против Србите во босанската војна (1992-1995).
1995.- На крајот на тридневната прослава на 50-годишнината од крајот на Втората светска војна во Европа и Денот на победата, светските лидери повикаа на глобално помирување. Централните прослави се одржаа во Париз и Москва.
1996 – Јовери победи на првите претседателски избори во Уганда по 16 години.
2001 – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница во Њујорк ја доби наградата на Институтот Исток-Запад за светски државник на годината.
2001 – 126 луѓе ги загубија животите во хаос на стадионот во Акра, Гана, кога полицијата фрли солзавец врз разгневените навивачи.
2002.- Во експлозија на нагазна мина за време на прославите на Денот на победата во јужната руска република Дагестан во градот Каспијск загинаа 42 лица, а 150 беа повредени.
2004.- Чеченскиот претседател Ахмад Кадиров и уште 24 други загинаа во експлозија на бомба на стадионот во Грозни, главниот град на Чеченија, за време на прославата на Денот на победата.
2010 – Лина Хорн (Лена), џез пејачка која ги проби меѓурасните бариери и стана една од првите црни познати личности во Холивуд и на Бродвеј, почина на 93-годишна возраст.
2012 – Slika američkog ekspresioniste Marka Rotkoa prodata je na Kristijevoj (Christie’s) aukciji u Njujorku za 86,9 miliona dolara i postala najskuplje delo savremene umetnosti prodato na aukcijama.
2015 – Rusija je održala ogromnu vojnu paradu na Crvenom trgu, u sklopu proslave 70. godišnjice pobede nad fašizmom. Proslavu je obeležilo skoro potpuno odsustvo evropskih lidera koji su bojkotovali paradu u znak protesta zbog ruskih akcija u Ukrajini.
2015 – U obračunu pripadnika makedonske policije sa naoružanom terorističkom grupom u Kumanovu poginulo je osam policajaca i 14 napadača.
2016 – Bivši gradonačelnik grada Davaoa, Rodrigo Duterte postao je novi predsednik Filipina.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај
🎨 Култура и уметност
-
1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.
-
1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.
-
2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.
⚕️ Медицина и наука
-
1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.
⚔️ Политика и воени настани
-
1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.
-
1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.
-
1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.
-
1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.
-
1997 – Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.
📺 Технологија и медиуми
-
1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.
-
2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.
⚖️ Човекови права и општествени промени
-
1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.
-
2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.
-
2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.
-
Македонија2 дена
Граѓани пријавуваат дека од рано утрово се без електрична енергија
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (19 мај)
-
Македонија2 дена
АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови
-
Македонија17 часа
Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата
-
Македонија15 часа
Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар
-
Македонија18 часа
МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч
-
Временска прогноза2 дена
Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци
-
Хороскоп6 часа
Хороскоп за вторник (20 мај)