На денешен ден
9 март – На денешен ден
1495.- За време на опсадата на Неапол, избувнала епидемија на сифилис во војската на францускиот крал Чарлс III и брзо се проширила во другите европски земји. Се верува дека досега непознатата болест ја донеле морнарите на Колумбо од Новиот континент.
1661.- Умре кардиналот Жил Мазарин, француски политичар со италијанско потекло. По смртта на кардиналот Ришелје во 1642 година, тој стана министер за време на владеењето на кралицата Ана и, како еден од највештите дипломати во своето време, ги постави темелите врз кои Луј XIV ја изгради хегемонистичката политика на Франција кон Европа.
1796.- Наполеон Бонапарта се оженил со Жозефина де Бохарне, вдовица на поранешен француски офицер кој бил гилотиниран за време на Француската револуција.
1814.- Роден е украинскиот писател и сликар Тарас Шевченко, најголемиот украински поет во 19 век, романтичен и револуционер. Тој го развил литературниот украински јазик со поезија инспирирана од народната уметност и го отворил патот кон новата украинска поезија (збирка песни „Кобзар“, песна „Хајдамаки“).
1831.- Кралот Луј Филип ја основа француската Легија на странци, со седиште во Алжир.
1862.- За време на американската граѓанска војна се случи првиот конфликт меѓу оклопните бродови „Монитор“, Армијата на Унијата и Конфедеративната армија „Меримак“. Во четиричасовната битка не е оштетен ниту еден брод.
1888.- Умре Вилхелм I, крал на Прусија од 1861 година, кој со помош на моќниот канцелар Ото фон Бизмарк обединил 25 германски држави во Германската империја во 1871 година и се прогласил за цар.
1890.- Роден е рускиот државник Вјачеслав Михајлович Молотов, шеф на советската дипломатија од 1939 до 1949 година и од 1953 до 1956 година, главен преговарач со нацистичка Германија во подготовка за советско-германскиот пакт за ненапаѓање во август 1939 година. исклучен од Централниот комитет на Комунистичката партија и сменет од сите позиции во јуни 1957 година.
1924.- Италија ја анектира Риека, која има статус на независен град од потпишувањето на југословенско-италијанскиот договор во Рапало во ноември 1920 година.
1942.- Јапонската инвазија стави крај на Втората светска војна на индонезискиот остров Јава, тогаш под холандска колонијална власт.
1943.- Роден е американскиот велемајстор Роберт Боби Фишер, првиот Американец кој освоил светска титула во шах. Првенството го освои победувајќи го рускиот велемајстор Борис Спаски во Рејкјавик во 1972 година, а загуби без меч во 1975 година, кога одби да ги прифати условите на Меѓународната шаховска федерација, а рускиот велемајстор Анатолиј Карпов беше прогласен за светски шампион.
1989.- Властите во Варшава формално ги обвинија советските безбедносни служби за убиство на повеќе од 4.200 полски офицери во шумата Катин во пролетта 1940 година.
1991.- Во Белград се одржаа првите големи антирежимски демонстрации. Полицијата со груба сила ги разби демонстрантите, по што центарот на градот беше вработен во војската на Тенковите. За време на демонстрациите, на кои присуствуваа десетици илјади граѓани, загинаа студентот Бранивој Милиновиќ и полицаецот Недељко Косовиќ, а беа повредени неколку стотици граѓани. Протестите поради бруталноста на полицијата продолжија и во наредните денови на белградските студенти.
1992.- Умре поранешниот израелски премиер Менахем Бегин. Водачот на илегалната ционистичка група „Иргун Џеваи Леуми“ во 1940-тите, а по основањето на Израел во 1948 година, лидерот на десничарската партија „Ликуд“, потпишал мировен договор со египетскиот претседател Анвар ел Садат во 1997 година во Кемп Дејвид, за кој ја подели Нобеловата награда за мир во 1978 година
1994.- Терористите на Ирската републиканска армија го извршија првиот во серијата минофрлачки напади на лондонскиот аеродром Хитроу.
1994.- Во Сан Педро умре американскиот поет, наратор и романсиер Чарлс Буковски. Познат по својот експлицитен, груб, а понекогаш и вулгарен литературен израз, тој најчесто зборуваше за симпатичните губитници од маргините на општеството. Негови најпознати романи се „Белешките на еден стар перверзен“, „Блудниот син“, „Шекспир никогаш не го сторил ова“ и збирките кратки прози „Ѓаволот беше жежок“ и „Приказни за обично лудило“.
1999.- Иранскиот претседател Мохамад Катами пристигнува во Италија, прва посета на ирански шеф на држава на западна земја по Исламската револуција во 1979 година. Ирански верски водач кој го посети папата.
2002.- Тунелот Мон Блан повторно се отвори на Алпите, по големиот пожар во 1999 година во кој загинаа 39 луѓе.
2003.- Тајландската полиција соопшти дека повеќе од 2.200 луѓе биле убиени во тримесечна операција низ целата земја за потрага по производители и дилери на синтетички дроги (метафетамини).
2008.- Владејачката Социјалистичка партија победи на парламентарните избори во Шпанија.
2015.- Швајцарскиот авион „Solar Impulse 2“, кој лета исклучиво на соларна енергија, полета од Абу Даби на пат околу светот без ниту една капка гориво. Тој го обиколи светот во 16 етапи и повторно слета во Абу Даби на 26 јули 2016 година.
2017 – Масовен обид за бегство од очајни услови доведе до пожар во дом за запуштени деца во Гватемала, во кој загинаа 33 девојчиња.
2017 – Доналд Туск е избран за нов двеиполгодишен мандат за претседател на Европскиот совет, и покрај противењето на Полска, чиј државјанин е.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (17 ноември)
-
Временска прогноза2 денаПопоски: Доаѓаат обилни врнежи од дожд кои ќе предизвикаат поплави, ќе има засилен ветер, западниот дел од државата ќе наврнат до 200 литри/м³ дожд
-
Хороскоп17 часаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Кичево6 часа(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Спорт2 дена(ФОТО) У17: Русија поуспешна од Македонија во вториот контролен меч, одигран денес во Струмица
-
Македонија1 денПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Македонија1 денНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
