На денешен ден
На денешен ден – 23 април
1564 година – Роден е англискиот драмски писател Вилијам Шекспир. Неговите претстави, од кои многу се прикажани, сè уште се на репертоарите на светските театри („Хамлет“, „Ромео и Јулија“, „Отело“, „Магбет“). Умре на истиот датум во 1616 година.
1616 година – Шпанскиот писател Мигел де Сервантес Саведра умре во Мадрид истиот ден со Вилијам Шекспир во Лондон. Пишувал романи, претстави, комедии, раскази и песни, а влегол во светската литература со романот „Дон Кихот“, кој се смета за претходник на модерниот роман.
1728 година – Катастрофален пожар уништи голем дел од Копенхаген.
1775 година – Роден е англискиот сликар Josephозеф Вилијам Тарнер. Неговата слика има значително влијание врз француските импресионисти.
1850 година – Почина поетот Вилијам Вордсворт, заедно со Колериџ, најважниот претставник на романтизмот во англиската литература. Неговата стихозбирка „Лирски балади“ (1798) го означи почетокот на романтизмот во англиската литература.
1858 година – Роден е германскиот физичар Макс Лудвиг Планк, творец на квантната теорија, за што ја доби Нобеловата награда во 1918 година.
1867.- Роден е српскиот политичар, публицист и писател Јаша Продановиќ, еден од основачите на југословенската републиканска демократска партија. Тој беше заменик-премиер на Сојузна народна Република Југославија од 1946 до 1948 година. Тој ги уредуваше списанијата „Народна мисао“ и „Одјек“, подготви две антологии на народни песни и приказни и цели дела на Јован Јовановиќ Змај, Јова Илиќ, Светислав Вуловиќ и Лаза Лазаревиќ.
1880 година – Роден е рускиот балетски танчер, кореограф и педагог Михаил Михаилович Фокин, реформатор на класичниот балет.
1891 година – Роден е рускиот композитор и пијанист Сергеј Прокофиев, еден од најоригиналните музичари на 20 век.
1897 година – Роден е канадскиот политичар и државник Лестер Боулс Пирсон, шеф на дипломатијата од 1948 до 1957 година и премиер на Канада од 1963 до 1968 година. Застапувајќи се за мирно решение на кризата во Суец ја доби Нобеловата награда за мир во 1957 година.
1899 година – Роден е историчарот Михаило Диниќ, професор на Филозофскиот факултет во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Објавил голем број дела од средновековната историја на Србија, Босна, Дубровник, Хрватска. Студирал и рударство во средниот век.
1913 година – Турците ја предадоа Скадар на Црногорците во Првата балканска војна. Со одлука на големите сили на 14 мај, Црногорците мораа да се повлечат, а Скадар и припаѓаше на Албанија.
1928 година – Ширли Темпл е родена и станува холивудска филмска starвезда како дете. Подоцна, таа беше американски амбасадор во Гана и Чехословачка.
1938 година – Судетските Германци со поддршка на Хитлер бараат целосна автономија во Чехословачка. Со Минхенскиот договор во септември истата година, Хитлер го анексира Судетска Земја кон Германија, а во 1939 година ја окупираше Чехословачка.
1941 година – Грчката армија се предаде на нацистичка Германија, а кралот и владата бегаа.
1945 година – Советската армија ги ослободи нацистичките концентрациони логори Саксо-Хаузен и Равенсбрук во Втората светска војна.
1975 година – Последната влада на Сајгон поднесе оставка, а американскиот претседател eraералд Форд го призна поразот во Виетнамската војна.
1986 година – Умре Ото Премингер, американски филмски режисер со австриско потекло. Тој се прослави со филмовите „Лора“, „Кармен onesонс“ и „Егзодус“.
1990 година – Кинескиот премиер Ли Пенг пристигна во Москва. Тоа беше прва посета на кинески премиер на СССР по 26 години.
1992 година – Индискиот филмски режисер Сатјајит Реј почина три недели откако освои Оскар за животно дело. („Отец Панхали“, „Камен на мудроста“, „Рабиндранат Тагоре“).
1997 година – Претседателите на Русија и Кина, Борис Елцин и iangианг Земин, потпишаа декларација што се спротивставува на доминацијата на суперсила во ерата по Студената војна.
1998 година – Умре грчкиот државник Константинос Караманлис, премиер од 1955 до 1963 и 1974 година, по падот на воената хунта и претседател на Грција од 1990 до 1995 година.
1998 година – Во Србија, на референдум за странска медијација за решавање на проблемот на Косово, гласаа 73,05 проценти од гласачите. 94,73 проценти гласаа против учеството на странски претставници во решавањето на проблемите на Косово.
1999 година – На триесеттиот ден од воздушните напади на НАТО врз СР Југославија, беше погодена зградата на државната телевизија РТС. 16 вработени беа убиени и 18 повредени. Неколку репетитори на РТС во Србија исто така беа уништени.
2003 година – Првите директни разговори меѓу Соединетите држави и Северна Кореја се одржаа во Пекинг, откако Северна Кореја призна дека работела тајно на подобрување на нуклеарното оружје, кршејќи ги меѓународните обврски.
2005 година – Умре Едуардо Паолози, еден од најистакнатите британски уметници и основач на движењето за поп-арт во Велика Британија. Меѓу неговите најзначајни дела се разнобојниот мозаик на патот Тотенхем Корт во лондонскиот Тубе и монументалната бронзена статуа на Исак Newутн пред Британската библиотека.
2007 година – Умре Борис Елцин, првиот претседател на Русија и клучна личност во посткомунистичка Русија. Тој беше претседател два мандата, од јуни 1991 година до 31 декември 1999 година, кога поднесе оставка и го назначи Владимир Путин за вршител на должноста претседател. Тој одигра клучна улога во спречувањето на државниот удар во август 1991 година. Таа година, тој исто така потпиша указ за забрана на Комунистичката партија.
2009 година – Умре британскиот фотограф и двајца оскаровци Jackек Кардиф, еден од првите мајстори на фотографијата што снимаше во техничка боја.
2009 година – Одлуката на Административниот одбор за укинување на дневниците за пратениците во српскиот парламент го укинува „додатокот за храна“, кој се плаќаше 16 години, од јуни 1993 година.
2013 година – Горниот дом на британскиот парламент усвои закон со кој ќе се стави крај на вековната практика дека момчињата имаат предност пред девојчињата во наследувањето на тронот.
2018 година – Ерменскиот премиер Серж Саркисјан поднесе оставка по неколкудневните антивладини протести во таа земја. Тој беше претседател како 10 години во два мандати (2008-2018), по што помина само седум дена како премиер.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Кичево1 денПополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (16 декември)
-
Кичево6 часаПразничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар
-
Хороскоп22 часаХороскоп за среда (17 декември)
-
Култура10 часаНа врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!
-
Здравје и убавина1 денНеколку совети како да ги намалите масните наслаги на нозете кои со време биле наталожени
-
Магазин9 часаГолема промена кај паметните телефони: SIM-картичката станува минато
-
Спорт11 часа„Њујорк Никс“ шампиони на НБА Купот 2025-та!
