Следете не

На денешен ден

На денешен ден (12 септември)

Објавено пред

на

490 п.н.е – Атињаните ја поразија десет пати поголемата војска на персискиот император Дариј (9.000 до 100.000) на источниот брег на Атика, во близина на Маратонот. Во битката загинаа 192 атински војници и 6.000 Персијци. Веста за победата ја донесе гласникот Фидипидис во Атина, откако истрча 40 километри, а потоа почина од исцрпеност. Овој настан се нарекува најдолга трка во атлетика во модерните времиња.

1494 – Роден е францускиот крал Франсоа, кој го освои Милан за време на неговото владеење (1515-47), но не успеа да се етаблира во Италија. Неговата амбиција да стане римско-германски император била попречена од Чарлс V, со кого Франсоа I тогаш водел четири војни.

1583.- Роден е италијанскиот оргулист и композитор iroироламо Фрескобалди, најголемиот мајстор во своето време, кој ги збогати композициите за органот со нови изразни средства. Тој немаше значајни следбеници во Италија, но тој одлучувачки влијаеше на австриските и германските барокни мајстори, како и на Бах.

1683.- Полскиот крал Јан III од Собиески ја победи турската војска и ја прекина двомесечната втора опсада на Виена, спречувајќи ја Турција да ја нападне Централна Европа.

1733.- Умре францускиот композитор и оргулист Франсоа Куперин, централна фигура во париската музика во почетокот на 18 век, дворска чембалокордистка и наставничка по музика. Тој ја напиша методологијата „Уметноста на свирење на чембала“.

1772 – Русија го освои Персискиот регион долж Каспиското Море, вклучувајќи го и градот Баку.

1801 – Рускиот цар Александар I го припои Кралството Грузија. Источното Кралство Грузија, создадено четири децении порано, по ослободувањето од Персијците, го прифати рускиот протекторат во 1783 година. Во 1810 година, Русија ја анектираше западна Грузија, која дотогаш беше под власт на Отоманската империја.

1848 година – Новиот устав беше усвоен од Швајцарија, со што стана федерална унија со силна централна влада.

1876.- Роден е политичар, театарски и литературен критичар Милан Грол, долгогодишен драмски писател и менаџер на Народниот театар во Белград, од 1940 година шеф на Демократската партија. За време на Втората светска војна, тој беше член на владата на Кралството Југославија во егзил, а од март до август 1945 година беше заменик -премиер на Демократска федеративна Југославија.

1878.- Во Лондон е подигнат египетски обелиск наречен „Иглата на Клеопатра“, подигнат околу 1475 година п.н.е. од мермер од Асуан.

1890 – Британска јужноафриканска компанија го основа градот Солсбери (Хараре), кој станува главен град на Родезија. Именуван е по тогашниот британски премиер, лорд Салсбери.

1913.- Роден е американскиот спортист Jesеси Овенс, кој освои четири златни медали на Олимписките игри во Берлин 1936. Неговиот триумф го налути Адолф Хитлер, кој ја напушти почесната ложа за да избегне ракување со него, бидејќи беше црнец.

1916 година – Офанзивата на српската војска против Бугарите и Германците во Првата светска војна започна врз Кајмакчалан. Заврши на 3 октомври 1916 година, како прва победа на српската војска по повлекувањето преку Албанија.

1919.- Италијанската војска на доброволци под команда на поетот Габриеле д Анануцио ја заробила Риека. Градот остана под италијанска власт до крајот на Втората светска војна.

1940 година – Додека трагаат по изгубено куче, група тинејџери ја откриваат пештерата Леско, во близина на Монтињак во Дордоња, Франција, познат археолошки локалитет со палеолитски цртежи.

1943.- Во Втората светска војна, германските командоси го киднапираа поранешниот италијански диктатор Бенито Мусолини по наредба на Адолф Хитлер кога новите италијански власти го затворија.

1953 – Никита Хрушчов е избран за прв секретар на Централниот комитет на Комунистичката партија на СССР.

1968 – Албанија објави дека се откажува од Варшавскиот пакт.

1970.- Палестински киднапери разнесоа три авиони во Јордан, киднапирани шест дена порано по полетувањето од Newујорк кон Европа. Претходно, тие ги ослободија патниците во замена за палестински затвореници, вклучително и киднаперот на четвртиот авион, Лејла Калед.

1974.- Со воен удар беше соборен етиопскиот император Хајле Селаси, кој стана цар во 1928 година по смртта на Менелик II и кралот на Етиопија во 1930 година.

1980.- Воениот удар предводен од генералот Кенан Еврен ја собори владата на Сулејман Демирел во Турција.

1989.- Во полскиот парламент беше прифатена влада на еден од водачите на движењето „Солидарност“, Тадеуш Мазовиецки, со што формално заврши комунистичкото владеење во Полска.

1994.- Во Полска се одржаа првите заеднички воени вежби на силите на НАТО и Варшавскиот пакт.

1998.- Во обид за атентат во Тирана, пред седиштето на опозициската Демократска партија, беше убиен еден од нејзините водачи, Азем Хајдари.

1999.- Индонезија прифати распоредување мировни сили на ОН во Источен Тимор.

2001.- За прв пат по 52 години, НАТО се повикува на член 5 од НАТО Повелбата за заедничка одбрана, овозможувајќи колективен воен одговор на терористичките напади во Соединетите држави. Во својот говор, американскиот претседател Georgeорџ Буш рече дека Америка е нападната и дека ќе ги искористи сите средства за да го победи тероризмот.

2003.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите за Либија по терористичките напади врз американски и француски авион во доцните 1980 -ти. Претходно, со Фондацијата Гадафи беше постигнат договор за исплата на надомест на семејствата на жртвите на соборениот француски авион.

2003.- Умре американскиот кантри музичар nyони Кеш – „Човек во црно“. За време на неговата 50-годишна кариера, тој пееше претежно за рудари, заработувачи, осуденици и каубои.

2005.- Умре германскиот спортист Фриц Шилген, кој го запали олимпискиот оган на Олимпијадата во Берлин 1936 година.

2008.- Почина хрватскиот филолог Томислав Ладан, писател, лексикограф, директор на Хрватскиот лексикографски институт „Мирослав Крлежа“.

2010.- Умре филмскиот режисер Клод Шаброл, еден од водачите на францускиот Нов бран, автор на филмовите „Businessенски бизнис“, „Виолета Нозиер“, „Неверна жена“, „Црвени ноќи“. Ја доби наградата за животно дело на Берлинскиот филмски фестивал во 2009 година.

2013 – Холандија официјално и се извини на Индонезија за масовните убиства извршени од нејзината војска пред повеќе од 60 години за време на борбата на нејзината поранешна колонија за независност. Индонезија прогласи независност на 17 август 1945 година, но Холандија одби да ја признае до 1949 година.

2015 година – 107 лица загинаа, а 238 беа повредени кога се урна градежен кран на Големата џамија во Мека.

2020 година – По речиси две децении војна во Доха, започнаа мировните преговори меѓу авганистанската влада и талибанските бунтовници.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle1 час

Еве колку често треба да ја миете косата во лето: Ќе бидете шокирани

Експертите препорачуваат дека миењето коса секој ден во лето може да биде корисно, особено во топлите месеци. • Зошто секојдневно...

Lifestyle1 час

Путерски кифли: подобри од пекарски — меки, воздушести и неодоливи

Ако сакате домашно печиво што ќе го надмине вкусот на она од пекарница, овие путерски кифли се вистинскиот избор. Меки...

Магазин2 часа

YouTube повторно воведува ограничувања: што значат новите правила за помладите креатори

Од јули 2025 година, YouTube воведува нови правила што ќе влијаат врз сите млади корисници кои емитуваат во живо на...

Магазин2 часа

Големо име на пазарот на мобилни телефони со Android се гаси по 15 години

LG – еден од некогаш водечките производители на паметни телефони со Android – ја завршува својата приказна по 15 години...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија16 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин18 часа

Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија21 час

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза23 часа

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија23 часа

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

НАЈЧИТАНИ