Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 28 октомври

Објавено пред

на

1492.- Кристофор Коломбо ја открил Куба на своето прво патување преку Атлантикот и го прогласил за шпанско.

1628 – Кралските трупи под водство на кардиналот Ришелје го окупираа упориштето на Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636.- Во Кембриџ, Масачусетс, основан е колеџот Харвард, најстарата образовна институција во САД.

1704.- Умре англискиот филозоф Џон Лок, еден од основачите на емпиризмот и либералната филозофија. Тој имал силно влијание врз подоцнежните филозофи, емпиричари и теоретичари на либералното општество и граѓанска држава („Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“, „Две дебати за владата“, „Образование“).

1746.- Земјотрес во Перу ги уништи градовите Лима и Калао, при што загинаа најмалку 18.000 луѓе.

1836.- Прогласена е федерација на Перу и Боливија.

1884.- Роден е српскиот композитор, музиколог, педагог и критичар Милоје Милојевиќ, професор на Музичката академија во Белград, еден од основоположниците на музикологијата во Србија. Го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ („Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“, „Пред величественоста на природата“).

1886.- На островот Бидл во њујоршкото пристаниште, американскиот претседател Гровер Кливленд ја откри Статуата на слободата, подарок од Франција, направена од Фредерик Огист Бартолди.

1891.- Во земјотрес во Јапонија загинаа 10.000 луѓе, а 300.000 останаа без покрив над главата.

1914.- Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард, кој во 1953 година пронашол вакцина против детска парализа.

1918.- По распадот на Австро-Унгарија во Првата светска војна, Националниот комитет ја презеде власта во Прага. Република Чехословачка беше прогласена во ноември 1918 година со претседателот Томас Гариг Масарик.

1919.- Во САД стапи на сила закон со кој се забранува продажба на пијалоци кои содржат повеќе од половина процент алкохол.

1922.- Околу 40.000 црно-кошули фашисти, Бенито Мусолини, маршираа од Неапол на „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле му доверил на Мусолини мандат да формира влада. Фашистичкиот режим траеше до јули 1943 година.

1923.- Умре српскиот политичар и публицист Стојан Протиќ, еден од основачите на Радикалната партија, првиот премиер на Кралството Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самуправа“ (1881-83) и „Оџек“ од 1884 година.

1932.- Роден е кипарскиот државник Спирос Кипријану, првиот министер за надворешни работи откако Кипар стекна независност во 1960 година. Тој стана шеф на државата во 1977 година, по смртта на претседателот архиепископот Макариос III.

1940.- Италијанските трупи ја нападнаа Грција од Албанија, откако Грција го отфрли ултиматумот на Италија да бара воени упоришта на грчка територија. Со помош на Германците, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Заврши кубанската ракетна криза – советскиот лидер Никита Хрушчов објави дека наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Фицџералд Кенеди ќе ја укине блокадата на земјата.

1974.- Шефовите на арапските држави, вклучувајќи го и јорданскиот крал Хусеин, усвоија Декларација со која се бара создавање независна палестинска држава.

1982.- Социјалистичката работничка партија на Фелипе Гонзалес извојува убедлива победа на општите избори во Шпанија.

1995.- Во пожар во метрото на главниот град на Азербејџан, Баку, загинаа 289, а беа повредени 270 луѓе.

2000.- Во Косово се одржаа локални избори организирани од администрацијата на ОН, на кои убедливо победи Демократскиот сојуз на Косово на Ибрахим Ругова. Косовските Срби ги бојкотираа изборите, но југословенските власти не ги признаа.

2001.- Американскиот претседател Џорџ В. Буш ја формираше Групата за набљудување на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да ги лоцира и депортира странските државјани кои илегално престојуваат во САД.

2002.- Високиот американски дипломат Лоренс Фоли е убиен во Аман, Јордан. Фоли ја водеше Американската агенција за меѓународна помош и соработка (УСАИД) во американската амбасада во Аман. Тој е првиот западен дипломат некогаш убиен во таа држава.

2005.- Умре големиот театарски и филмски актер Љуба Тадиќ. Бил постојан член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар, во кој одиграл голем број забележителни улоги. Глумел во повеќе од 60 филмови и во многу радио и телевизиски драми.

2008.- На изборите на Малдивите, претседателот Маумун Абдула Гејум ја загуби власта по 30 години. Тој ја призна победата на опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој за време на неговото владеење неколку пати беше затворен поради промовирање на демократијата во тој архипелаг во Индискиот Океан.

2011.- Умре писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, најпознат по неговото филозофско-есеистичко дело „Филозофија на Паланка“.

2013 – Умре Тадеуш Мазовјецки, првиот некомунистички премиер во советскиот блок од крајот на Втората светска војна и активист на движењето Солидарност; Почина Александар Тијаниќ, новинар, директор на Српската радио-телевизија.

2018 – Жаир Болсонаро победи на претседателските избори во Бразил и стана 38-ми претседател на оваа земја.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle3 часа

Еве колку често треба да ја миете косата во лето: Ќе бидете шокирани

Експертите препорачуваат дека миењето коса секој ден во лето може да биде корисно, особено во топлите месеци. • Зошто секојдневно...

Lifestyle3 часа

Путерски кифли: подобри од пекарски — меки, воздушести и неодоливи

Ако сакате домашно печиво што ќе го надмине вкусот на она од пекарница, овие путерски кифли се вистинскиот избор. Меки...

Магазин3 часа

YouTube повторно воведува ограничувања: што значат новите правила за помладите креатори

Од јули 2025 година, YouTube воведува нови правила што ќе влијаат врз сите млади корисници кои емитуваат во живо на...

Магазин3 часа

Големо име на пазарот на мобилни телефони со Android се гаси по 15 години

LG – еден од некогаш водечките производители на паметни телефони со Android – ја завршува својата приказна по 15 години...

Хороскоп15 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија18 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин20 часа

Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија23 часа

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза1 ден

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија1 ден

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

НАЈЧИТАНИ