На денешен ден
На денешен ден: 31 октомври

1517.- Почина италијанскиот сликар Фра Бартоломео, еден од последните фирентински ренесансни мајстори. Се смета за претходник на барокот („Богородица со светци“, „Пиета“).
1517.- Огорчен од бројните злоупотреби на црквата, германскиот свештеник Мартин Лутер закачи 95 тези за реформата на црквата на вратата од катедралата во Витенберг и ги стави на јавна дискусија. Така започнала реформацијата во германските земји, а Лутер станал еден од нејзините водачи.
1632.- Роден е Јан Вермер, еден од најголемите холандски мајстори во 17 век. Непрепознаен и неразбран цел живот, два века подоцна е рангиран меѓу најголемите уметници во историјата на сликарството, а неговите слики достигнале астрономски цени („Поглед на Делфт“, „Жена со писмо“, „Девојка со ѓердан“, Во студиото“, „ Час по музика“).
1795.- Роден е Џон Китс, еден од великаните на англиско-романтичкото соѕвездие од крајот на 18 и почетокот на 19 век. За пет години од создавањето (починал на 26 години) оставил дело што го вбројува во еден од најголемите поети на англиската литература („Ендимион“, „Ода на славата“, „Ода на грчката урна“, „Ода на есента“).
1848.- Царските трупи под команда на фелдмаршалот Алфред Виндишграец ја зазедоа Виена, задушувајќи го осуммесечното виенско востание за време на кое беше воспоставена револуционерна влада.
1851.- Во Цетиње умре црногорскиот епископ, филозоф и државник Петар II Петровиќ Његош, голем епски поет, автор на познатото драмско-епско дело „Горски виенац“. Како државник ги поставил темелите на модерната црногорска држава, ја основал извршната власт и сенатот, ги организирал судовите и вовел даноци. За време на неговото владеење, во 1834 година во Цетиње била основана првата печатница и било изградено првото училиште. Во своето книжевно наследство ги оставил и епот „Лука микрокозма“, драмата „Лажни кола Шчепан Мали“ и песни.
1871.- Врз основа на уставот од 1869 година (Устав на гувернерот), бил донесен првиот закон за поротата во Србија, кој стапил на сила на 1 јануари 1872 година.
1918.- Убиен е атентат врз поранешниот унгарски премиер, грофот Иштван Тиса, водач на реакционерната Национална работничка партија.
1922.- Роден е принцот од Камбоџа, Нородом Сиханоук, кој првпат на тронот го донела француската колонијална власт во 1941 година. Тој беше соборен во 1970 година со државен удар од страна на генералот Лон Нол, а потоа накратко (1975-76) беше претседател за време на режимот на Црвените Кмери. По серијата турбулентни политички промени, во 1993 година тој повторно стана крал на Камбоџа.
1925.- Реза Кан го презеде иранскиот престол и ја основа династијата Пахлави, која владееше со земјата до Исламската револуција во 1979 година.
1926.- Умре американскиот магионичар Хари Худини, најпознатиот магионичар на 20 век. Роден како Ерих Вајс, тој го промени своето име во делот на францускиот магионичар Роберт Худин.
1940.- Битката за Британија заврши со победа на британската авијација, која Германците ја започнаа во јули со силно бомбардирање и поморска блокада на Велика Британија. Британците ја презедоа воздушната контрола над Ла Манш, а Германците се откажаа од инвазијата на островот.
1952.- САД го извршија првото тестирање на хидрогенска бомба на Маршалските Острови во Тихиот Океан.
1956.- Со бомбардирањето на египетските аеродроми, Британија и Франција извршија напад врз Египет за време на Суецката криза.
1961.- Во процесот на десталинизација на Советскиот Сојуз, посмртните останки на Сталин беа преместени од мавзолејот на Црвениот плоштад во гробница покрај ѕидините на Кремљ.
1984.- Индира Ганди, премиерка на Индија, е убиена пред нејзината резиденција во Њу Делхи. Убиството го извршиле екстремисти од Сики, членови на нејзиното лично обезбедување.
1991.- Фредерик Чилуба го победи Кенет, водачот на борбата за независност и прв претседател на земјата, на првите повеќепартиски избори во Замбија.
1993.- Умре италијанскиот режисер Федерико Фелини, кој стана водечко име во италијанскиот и светскиот филм во 1950-тите. Еден од најистакнатите претставници на италијанскиот неореализам е добитник на три Оскари за филмовите „Улица“, „Ноќите на Кабирија“ и „Осум и пол“. Него го прославија и „Амаркорд“, „Слаткиот живот“, „Џулиета и духовите“.
1999.- За време на 113. фудбалско дерби меѓу „Партизан“ и „Црвена звезда“, во судири меѓу навивачите загина ученикот Александар Радовиќ. Тоа беше прв случај на насилна смрт на фудбалски натпревари во Југославија.
2000.- Во Казахстан експлодира руска ракета која ги носеше првите жители на Меѓународната вселенска станица.
2003.- Во Малезија по 22 години е избран петтиот премиер Абдула Ахмад Бадави. Тој го замени Махатир Мохамед, кој владее со земјата во Југоисточна Азија од 1981 година со репутација на најконтроверзниот азиски лидер.
2010.- На изборите во Бразил, Дилма Вана Русеф е избрана за нов шеф на државата и таа е првата жена претседател во историјата на таа земја.
2011 – УНЕСКО стана полноправна членка на Палестина, по што Канада, САД и Израел го прекинаа финансирањето на организацијата.
2015 – 217 патници и седум членови на екипажот загинаа кога руски авион што летал на релација Шарм ел Шеик – Санкт Петербург се урна во централниот дел на Синајскиот полуостров. Русија ја окарактеризира оваа авионска несреќа како терористички напад.
2015.- Пожар избувна во ноќен клуб во Букурешт за време на концерт на хеви метал предизвикан од пиротехнички средства, а 61 лице загина во метежот предизвикан од паниката на посетителите да го напуштат клубот.
2020 – Шкотскиот актер Шон Конери, познат како првиот филм за Џејмс Бонд, умре на 91-годишна возраст (The Unbreakable, The Name of the Rose, The Hunt for Red October)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија21 час
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Магазин23 часа
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија1 ден
СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост
-
Спорт2 дена
Ландо Норис ја забележа својата трета победа