На денешен ден
На денешен ден (20 декември)

1355.- Почина српскиот цар Душан Стефан Немањиќ, син на кралот Стефан од Дечани, крал на Србија од 1331 година. За време на неговото владеење, Србија била на врвот на својата моќ, се протегала од Коринтскиот Залив на југ до Дунав на север и од Јадранот на запад до Егејското Море на исток.
Односите во државата ги регулирал со збирка закони (Душановиот законик), кој бил објавен во 1349 година, а дополнет во 1354 година, а кој историчарите го сметаат за устав на тогашната феудална српска држава. Бил погребан во манастирот Свети Архангели кај Призрен, кој бил целосно уништен за време на турските освојувања.
1582.- Во Франција е усвоен Грегоријанскиот календар.
1795.- Роден е Леополд фон Ранке, германски историчар и основач на модерната граѓанска историографија. Покрај романско-германската, се занимавал и со историјата на Југоисточна Европа, особено со историјата на Србите и Турците, а советник и соработник бил Вук Караџиќ. Неговото дело „Српска револуција“ (1829) се смета за една од најдобрите книги за Првото и Второто српско востание.
1912.- Во Лондон започна мировната конференција меѓу Турција и Балканот, по победата на балканските сојузници и освојувањето на речиси сите турски поседи во Европа. Конференцијата заврши со потпишување на Лондонскиот мировен договор на 30 мај 1913 година, со кој Турција се откажа од европските провинции на линијата Енос-Миди, но конфликтите меѓу балканските сојузници околу разграничувањето доведоа до нова војна.
1937.- Умре германскиот генерал Ерих Лудендорф, еден од клучните германски команданти во Првата светска војна. Тој беше сменет во 1918 година по неуспешните офанзиви во пролетта и летото истата година. Тој беше член на Национал-социјалистичката партија во Рајхстагот (1924-28) и беше еден од идеолозите на подоцнежната нацистичка агресивна воена доктрина и поддржувач на тотална војна.
1945.- Карл Ренер е избран за прв претседател на Втората република во Австрија.
1960.- Основан е Националниот ослободителен фронт на Јужен Виетнам, комунистичко политичко крило на антиамериканските герилски сили на Виет Конг.
1968.- Умре американскиот писател Џон Стајнбек, добитник на Нобеловата награда за литература во 1962 година „Зимата на нашето незадоволство“, „Источно од рајот“).
1970.- Владислав Гомолка, шеф на полската владејачка Обединета работничка партија (комунисти), поднесе оставка под притисок на работничките немири и штрајкови. Него го наследи Едвард Гирек.
1971.- Пакистанскиот претседател Ага Мохамед Јахја Кан поднесе оставка по поразот на пакистанските трупи во војната со Индија во Источен Пакистан (Бангладеш) и му ја предаде власта на Зулфикар Али Буто.
1973.- Шпанска бомба експлодира во Мадрид, при што загина шпанскиот премиер и близок соработник на генералот Франко, Луис Кареро Бланко.
1974.- Умре српскиот скулптор Ристо Стијовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Автор е на многу споменици, извонредно стилизирани животни и птици во камен, а своите најдобри дела ги постигнал во дрво, кои ги обработувал со виртуозна вештина.
1982.- На 95-годишна возраст умре Артур Рубенштајн, американски пијанист со полско потекло, еден од најпознатите во 20 век, најпознат по неговите интерпретации на Шопен и поновата шпанска музика за пијано.
1986.- На најголемите демонстрации од почетокот на Културната револуција во Кина, над 30.000 студенти протестираа во Шангај барајќи демократски слободи.
1987.- Во најтешката мирновременска несреќа на море, само 11 од 4.397 патници и членови на екипажот на траектот „Дона Паз“ се судриле со еден танкер. Траектот „Дона Паз“ беше регистриран да превезува најмногу 1.500 луѓе.
1989.- Започна американската инвазија на Панама со 12.000 војници, на кои им се придружија повеќе американски војници стационирани во Панама за да го соборат поранешниот американски заштитен премиер Мануел Антонио Нориега.
1990.- Советскиот министер за надворешни работи Едуард Шеварнадзе, клучна фигура во советските реформи кои доведоа до крајот на Студената војна, поднесе оставка, предупредувајќи го парламентот за опасностите од воспоставување диктаторски поредок во земјата.
1991.- Премиерот на СФР Југославија Анте Марковиќ поднесе оставка поради опструкција на реформската програма на сојузната влада од страна на републиканските политички водачи. Марковиќ не сакаше да го прифати федералниот буџет, кој го нарече „воен буџет“. По неговата оставка, реформите беа стопирани, а Југославија набрзо се распадна во крвава војна.
1992.- Во СР Југославија се одржаа предвремени федерални, републички и локални избори. На изборите за претседател на Србија победи Слободан Милошевиќ во првиот круг на Милан Паниќ. Претставниците на опозицијата укажаа на бројни нерегуларности и манипулации за време на изборите.
1995.- Американскиот Боинг 757 со 164 патници и членови на екипажот, кој летал од Мајами до колумбискиот град Кали, се урна во планините во југозападна Колумбија. Несреќата ја преживеале четири лица и едно куче.
1996.- Комисијата на ОБСЕ предводена од поранешниот шпански премиер Фелипе Гонзалес пристигна во Белград за да ја испита регуларноста на локалните избори во Србија, откако претседателот Слободан Милошевиќ беше принуден да ја прифати арбитражата на ОБСЕ под притисок на странската јавност и секојдневните протести низ Србија.
1998 – Нкем Чукву, роден во Нигерија, роди осум деца, првиот познат случај. Најмладото бебе почина седум дена подоцна.
1999 – Обвинението на Меѓународниот кривичен трибунал за Босна и Херцеговина (СФОР) го уапси генерал-полковник на армијата на Република Српска Станислав Галиќ, командант на сараевско-романскиот корпус од октомври 1992 година до неговото пензионирање во мај 1994 година. Тој беше осуден претходно во Хашкиот трибунал на 20 години затвор за злосторства против човештвото врз цивили во Сараево од 1992 до 1994 година.
2001.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги усвои Меѓународните сили за безбедносна помош (ИСАФ) под британска команда за поддршка на привремената антиталибанска влада.
2001.- Умре поранешниот претседател на Сенегал (1960-80) Леополд Седар Сенгор. Исто така познат како еден од најважните франкофонски поети, Сенгор беше првиот Африканец кој стана член на Француската академија на науките и уметностите.
2002.- Врз основа на потерница на Интерпол, сопственичката на пропаднатата пирамида „Дафимент банка“, Дафина Милановиќ, беше уапсена во Германија и екстрадирана во Белград, каде беше обвинета за проневера на околу 19 милиони германски марки.
2006.- Во Белград умре новинарот и публицист Душан Симиќ, долгогодишен дописник и уредник на белградскиот весник „Политика“, главен и одговорен уредник на НИН, извршен уредник на весникот „Данас“.
2010.- Белоруската полиција уапси 639 лица за учество во демонстрациите во Минск по претседателските избори, на кои претседателот Лукашенко, кој беше на власт 16 години, обезбеди победа во првиот круг. По затворањето на избирачките места, десетици илјади членови на опозицијата одржаа демонстрации, а стотици демонстранти беа приведени, вклучително и седум од деветте претседателски кандидати на изборите.
2014.- Умре сликарот Миодраг Б.
2015.- На парламентарните избори во Шпанија, Народната партија на премиерот Маријан Рахој доби најмногу гласови, но го загуби апсолутното мнозинство во парламентот. Подемос, левичарска партија која се противи на мерките за штедење и либералната Сиудаданос освоија речиси една третина од гласовите. Шест месеци подоцна, парламентарните избори беа повторени бидејќи ниту една партија не успеа да формира влада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија15 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Магазин18 часа
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Хроника2 дена
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Македонија23 часа
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија2 дена
Охридската полиција спаси четири лица од пловен објект, откако вчера им се скршил дел од едрилицата