На денешен ден
На денешен ден: 30 декември
1691.- Почина англискиот хемичар и физичар Роберт Бојл, кој прв ја забележал разликата помеѓу хемиските елементи и соединенијата и воспоставил закон за однос притисок-волумен. Изолираше метил алкохол и ацетон.
1803.- Поранешната француска колонија Луизијана, продадена на Американците од францускиот император Наполеон I во истата година, стана дел од Соединетите Држави. Ова речиси ја удвои територијата на Соединетите Држави во тоа време.
1864.- Роден е српскиот сликар Марко Мурат, еден од основачите на уметничкото друштво „Лада“ во 1904 година во Белград. Неговите најуспешни дела се сметаат за пејзажи во кои ја прикажува автентичната атмосфера на Далмација („Шипанска лука“, „Пролеќе у Шипану“ …).
1865.- Во Бомбај е роден англискиот писател Радјард, мајстор на раскази кои го прикажуваат животот во Индија. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1907 година („Книга за џунглата“, „Храбриот капетан“, „Ким“, „Детски приказни“ …).
1886.- Германија и Португалија потпишаа договор за дефинирање на границите меѓу Ангола и германската Југозападна Африка (Намибија).
1903.- Во пожар во чикашкиот театар „Ириквои“ загинаа 588 луѓе.
1906.- Родена е Керол Рид, покрај Дејвид Лин, водечки британски филмски режисер по Втората светска војна, „Ѕвездите гледаат од небото“, „Третиот човек“, „Нашиот човек во Хавана“, „Агонија и екстаза“… ). Доби Оскар за мјузиклот „Оливер“.
1915.- Германска подморница го торпедираше британскиот патнички брод Персија во близина на Крит во Првата светска војна. Загинаа 330 од 501 патник и член на екипажот.
1916.- Мистичниот монах Григориј Јефимович Распутин, многу влијателна личност на дворот на рускиот цар Николај Втори Романов и миленик на царицата Александра, е убиен и фрлен во реката Нева во Санкт Петербург. Убиството го извршила група офицери кои со неговата смрт сакале да го спасат угледот на монархијата.
1922.- Официјално е основан СССР (Сојуз на Советските социјалистички републики), со кој се создаде конфедерација на Русија, Белорусија, Украина и Закавкаската федерација.
1933 – Припадник на романската Железна гарда го изврши атентатори на премиерот Јон Дука. На функцијата премиер дојде профашистот Јоргос Тартареску, кој потоа ја приближи Романија до силите на Оската.
1944.- Умре францускиот писател и музиколог Ромен Ролан, космополит, пацифист, често наречен француски Толстој и совеста на неговото време. Неговиот литературен опус содржи 75 книги од различни области, од кои најпознати се романите „Жан Кристоф“, „Кола Брењан“ и романизирани биографии. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1915 година.
1947.- Романскиот крал Михал I абдицирал под притисок на комунистите, кои потоа ја прогласиле Народна Република Романија.
1968.- Умре норвешкиот државник Тригве Лие, првиот генерален секретар на ОН, влада во Лондон од 1946 до 1952 година.
1988.- Југословенскиот премиер Бранко Микулиќ и неговата влада поднесоа оставка поради широките критики дека владата не е во состојба да ја реши економската криза во земјата.
1990.- Албанските власти за првпат дозволија Евреите да емигрираат во Израел.
1991.- На состанокот во белорускиот главен град Минск, лидерите на Заедницата на независни држави (ЗНД), формирани по распадот на Советскиот Сојуз, не успеаја да се договорат за заедничка армија, оставајќи ги сите поранешни советски републики да формираат своја вооружени сили.
1993.- Израел и Ватикан потпишаа договор за меѓусебно признавање и целосни дипломатски односи по два милениуми главно непријателски односи меѓу Римокатоличката црква и Евреите.
1997.- Кина и Јужна Африка потпишаа договор за воспоставување дипломатски односи на 1 јануари 1998 година.
2000.- Генералот Омар ал-Башир е реизбран за претседател на Судан и вети дека ќе продолжи со напорите за воспоставување мир во земјата каде што околу два милиони луѓе загинале во граѓанска војна или глад. Ал Башир дојде на власт со државен удар во 1989 година и победи на изборите во 1995 година.
2003.- Поранешниот претседател на Камбоџа и водач на Црвените Кмери, Киа Сампан, еден од главните поддржувачи на Пол Пот, призна дека за време на нивното владеење (1975-1979) во Камбоџа биле извршени злосторства и масакри. За време на тој режим, загинаа околу 1.700.000 граѓани на Камбоџа, од кои многу беа егзекутирани, а многумина умреа од глад и болести.
2006.- Поранешниот ирачки претседател Садам Хусеин беше обесен откако ирачкиот Специјален суд го прогласи за виновен за злосторства против човештвото.
2008.- Белгискиот крал Алберт II го назначи за премиер белгискиот политичар, фламанскиот демохристијанин Херман ван Ромпуј.
2013 – Експлозија на тролејбус во Волгоград, град во јужна Русија, загинаа 14, а беа повредени 28. Ден претходно, 18 лица беа убиени во самоубиствен напад на железничка станица во истиот град.
2015 – Од почетокот на годината во Европа со брод пристигнале 1.000.573 мигранти, од кои 844.176 дошле во Грција, а 152.700 во Италија. Уште 34.215 мигранти дошле во Европа по копнен пат.
2018 – На парламентарните избори во Бангладеш, гласачите одлучија да му доверат трет последователен мандат на премиерот Шеик Хасини. Изборната кампања беше обележана со обвинувања на опозицијата дека илјадници противници на Хасина се уапсени, а медиумите објавија дека 16 лица биле убиени во насилства поврзани со изборите.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево2 денаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево16 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза1 денПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle15 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Хороскоп6 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Магазин2 денаGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
