Следете не

На денешен ден

3 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1703.- Почина англискиот научник и пронаоѓач Роберт Хук, кој ги усоврши барометарот, телескопот и микроскопот и прв ја откри клеточната структура на растенијата.

1707.- Почина императорот Ауранџеб, најмладиот син на императорот Џехан (Јахан), последниот голем владетел на Могал во Индија. За време на неговото владеење во 1658 година, Могалската империја била територијално проширена, но ослабена одвнатре поради прогонот на хиндуизмот и фанатичното ширење на исламот.

1808.- Француските трупи под водство на маршалот Јоаким Мурат го зазедоа Мадрид.

1847.- Роден е Александар Греам Бел, американски физичар со шкотско потекло, пронаоѓач на електричниот телефон.

1861.- Со манифест на цар Александар II е укинато крепосништвото во Русија. Повеќе од 47 милиони кметови беа ослободени од феудалните односи и добија право да тргуваат, да се занимаваат со занаетчиство и секаква работа во стопанството.

1875.- Во Париската опера за прв пат е изведена операта Кармен на Бизе.

1878.- Потпишан е Санстефанскиот мировен договор меѓу Русија и Турција, со кој Русија се обиде да го реши „Источното прашање“ во своја полза и да обезбеди превласт на Балканот со создавање на Голема Бугарија која вклучува некои области на источна Србија. Поради жестокото противење на европските сили, Србија и Грција, Санстефанскиот договор беше ревидиран на Берлинскиот конгрес во јуни истата година.

1886.- По српскиот пораз кај Сливница, Србија и Бугарија го склучија Букурешкиот мир. Тримесечната војна што кралот Милан Обреновиќ ја започнал поради припојувањето на источна Румелија кон Бугарија, значително ја ослабнала позицијата на кралот во земјата.

1918.- Во Брест-Литовск беше потпишан мировен договор меѓу Советска Русија и Германија и нејзините сојузници во Првата светска војна. Поради внатрешната нестабилност и недостатокот на поддршка од силите на Антантата, советската влада беше принудена да направи големи територијални отстапки и да се согласи да плати воени репарации на Германија.

1924.- Националното собрание на Анкара го укина муслиманскиот калифат и ги протера калифот и неговото семејство како дел од реформите за модернизација на земјата на претседателот Кемал Ататурк.

1924.- Кралството Италија ја анектира Слободната држава Риека.

1944.- Американски воени авиони за прв пат го прелетаа Берлин во Втората светска војна.

1974.- Во најголемата несреќа на цивилното воздухопловство во историјата на Турција загинаа сите 346 лица во турскиот авион DC-10 што се урна во близина на Париз.

1980 – Водачот на ЗАПУ Роберт Мугабе победи на првите слободни избори во Родезија (Зимбабве) со огромно мнозинство, а потоа ја формираше првата црнечка мнозинска влада.

1988.- Умре полскиот виолинист Хенрик Серинг, еден од најголемите мајстори на виолина во 20 век. Се етаблира меѓу врвните виртуози на почетокот на својата кариера (1933) и со широк репертоар од барок до современа музика организираше концерти низ светот. Тој беше гостин и на Летните игри во Дубровник.

1991.- Мнозинството Летонци и Естонци гласаа за независност од Советскиот Сојуз.

1996.- Конзервативната народна партија на Хозе Марија Азнар победи на шпанските парламентарни избори, со што заврши 13-годишното владеење на социјалистичкиот премиер Фелипе Гонзалес.

1996.- Умре француската писателка Маргерит Дурас, автор на повеќе романи, од кои најпознати се „Модерато Кантабиле“, „Бесрамниот“, „Морнарот од Гибралтар“. Таа го напиша и сценариото за филмот „Хирошима, љубов моја“.

1996.- Во експлозија на бомба во близина на центарот на Ерусалим загинаа 19 луѓе, вклучително и бомбаш самоубиец.

1996.- Југословенските власти ги уапсија Радослав Кременовиќ и Дражен Ердемовиќ, осомничени од Хашкиот трибунал за воени злосторства извршени во Сребреница во јули 1995 година, и ги предадоа на Меѓународниот суд на правдата. Кременовиќ по истрагата е пуштен на слобода, бидејќи судот не ја докажал неговата вина, а Ердемовиќ, првообвинетиот кој ја признал вината, е осуден на пет години затвор.

1997.- Најмалку 125 луѓе загинаа, а повеќе од 450 се повредени кога патнички воз во пакистанската провинција Пенџаб излета од шините со полна брзина.

2000 – Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го осуди генералот Тихомир Блашкиќ, командант на силите на босанските Хрвати, на 45 години затвор за злосторства извршени од хрватските сили врз муслиманите во централна Босна во 1992-94 година. Апелацискиот совет му ја намали казната на Блашкиќ на девет години затвор.

2002.- Граѓаните на Швајцарија на референдум гласаа за да станат членка на Обединетите нации.

2004.- Србија доби малцинска влада предводена од премиерот Воислав Коштуница, водач на Демократската партија на Србија (ДСС). Владата беше избрана со поддршка на Социјалистичката партија на Србија (СПС).

2004 – Во Франција, законот забранува носење муслимански превези во државните училишта.

2005 – Авантуристот Стив Фоссет е првиот човек во светот кој лета околу светот без прекин. Неговиот авион слета во Канзас (САД) по речиси три дена поминати во воздух.

2008.- Умре еден од најголемите италијански и светски тенори на 20 век, Џузепе ди Стефано, кој настапувал во најголемите оперски куќи во светот, меѓу кои и Скала во Милано, Њујоршкиот Метрополитен и операта во Виена и Берлин. Запаметен е и по неговите дуети со познатата грчка оперска дива Марија Калас.

2009.- Со одлуката на Окружниот суд во Белград беше рехабилитирана една од најголемите српски актерки Живан-Занка Стокиќ, која во текот на животот беше обвинета за културно-уметничка соработка со окупаторот за време на Втората светска војна.

2010 – Умре писателот и сликар Момо Капор („Фолиранти“, „Провинцијалац“, „Уна“, „Белешки на една Ана“ …).

2012 – Поддржувачите на врховниот верски водач ајатолахот Али Хамнеи освоија повеќе од 75 отсто од гласовите на парламентарните избори во Иран и убедливо ги поразија силите на претседателот Ахмадинеџад. Државните медиуми објавија дека повеќе од 67 отсто од 48-те милиони Иранци со право на глас излегле на гласање.

2016 – За време на две години од граѓанската војна во Јужен Судан, според извори од ОН, загинале околу 50.000 луѓе, додека 2,2 милиони ги напуштиле своите домови поради конфликтот и гладот ​​во таа земја.

2017 – Извештајот на американскиот Стејт департмент за состојбата со човековите права во светот за 2016 година наведува пад на слободата на говорот и здружувањето ширум светот и ја попречува работата на опозициските групи и активистите за човекови права.

2019 година – На изборите во Естонија, опозициската Реформска партија постигна најдобар резултат, но новата коалициска влада беше формирана два месеци подоцна од Партијата на центарот (социјални либерали), татковината (конзервативците) и ЕКРЕ (десничарски популисти и националисти) .

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle2 часа

Еве колку често треба да ја миете косата во лето: Ќе бидете шокирани

Експертите препорачуваат дека миењето коса секој ден во лето може да биде корисно, особено во топлите месеци. • Зошто секојдневно...

Lifestyle2 часа

Путерски кифли: подобри од пекарски — меки, воздушести и неодоливи

Ако сакате домашно печиво што ќе го надмине вкусот на она од пекарница, овие путерски кифли се вистинскиот избор. Меки...

Магазин2 часа

YouTube повторно воведува ограничувања: што значат новите правила за помладите креатори

Од јули 2025 година, YouTube воведува нови правила што ќе влијаат врз сите млади корисници кои емитуваат во живо на...

Магазин2 часа

Големо име на пазарот на мобилни телефони со Android се гаси по 15 години

LG – еден од некогаш водечките производители на паметни телефони со Android – ја завршува својата приказна по 15 години...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија16 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин18 часа

Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија21 час

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза23 часа

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија23 часа

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

НАЈЧИТАНИ