На денешен ден
16 април – На денешен ден
1346.- Во Скопје, српскиот крал Душан Стефан Немањиќ бил крунисан за цар. Во исто време била прогласена Српската патријаршија, а прв патријарх бил Јоаникиј.
1828.- Во Франција умре шпанскиот сликар Франциско де Гоја, каде што е во доброволен егзил од 1824 година. Како дворски сликар правел познати портрети на членови на кралското семејство, дворјани и истакнати личности, а меѓу неговите најпознати слики се „Одевена Маја“ и „Гола Маја“.
1844.- Роден е Франсоа-Анатол Тибо, член на Француската академија и добитник на Нобеловата награда за литература во 1921 година. („Градината на Епикур“, „Злосторствата на Силвестер Бонар“, „Бунтот на ангелите“).
1850.- Умре француската скулпторка Мари Тисо, која во 1802 година го основаше музејот за восочни восоци во Лондон.
1856.- За време на војната е усвоена Париската декларација за правото на морето.
1859.- Умре францускиот политичар и историчар Алексис Клерел Токвил, чија работа имаше значително влијание врз развојот на граѓанската демократија („Американска демократија“).
1867.- Роден е американскиот пилот и дизајнер на авиони Вилбур Рајт, кој во 1903 година го направил првиот лет со својот брат Орвил. Летот траел 59 секунди, а авионот прелетал 285 метри. Браќата Рајт основале компанија за авиони во 1909 година.
1872.- Родена е српската сликарка со германско потекло Бета Вукановиќ. Била професорка во белградското уметничко училиште и една од основачите на Здружението на српски уметници, сликари и скулптори „Цвијета Зузориќ“.
1879.- Умре Беранде Субиру, чија „визија за Дева Марија“ претходеше на создавањето светилиште во Лурд, Франција.
1889.- Роден е англискиот филмски актер, сценарист, режисер и продуцент Чарли Чаплин. Кариерата ја направи во САД, а во 1952 година емигрира во Швајцарија, каде што почина во 1977 година. Во текот на 40-те години снимил 75 кратки и играни филмови, а во 1972 година добил Оскар за животно дело. („Светлините на метрополата“, „Модерни времиња“, „Големиот диктатор“, „Светлата на сцената“).
1922.- Германија и Советскиот Сојуз го потпишаа Договорот од Рапало, со кој се признава Советскиот Сојуз и се обновуваат дипломатските и трговските односи.
1940.- Родена е данската кралица Маргарет Втора. Таа стана кралица во 1972 година и беше првата жена што се качи на данскиот трон по 600 години.
1944.- Сојузничката авијација го бомбардира Белград во Втората светска војна. Повеќе од 1.200 луѓе загинаа, илјадници беа ранети и повредени, а уништени се 600 згради.
1945.- Американските трупи влегоа во германскиот град Нирнберг за време на Втората светска војна.
1947.- Во експлозија на бомба во близина на пристаништето Тексас во САД загинаа најмалку 580 луѓе.
1948.- Во Париз е основана Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЕЦ).
1964.- Девет лица во Британија беа осудени на затвор од 25 до 30 години за учество во „Големиот грабеж на воз“ од 1963 година. Еден од главните актери во „грабежот на векот“ Роналд Бигс успеа да побегне од затвор и да пристигне во Бразил, каде живеел до мај 2001 година кога се предал на Скотланд Јард.
1970.- Лавина усмрти детски санаториум во Салан на француските Алпи, убивајќи 72 лица.
1975.- Умре индискиот филозоф и државник Сервепали Радакришнан, претседател на Индија од 1962 до 1967 година.
1982.- Британската кралица Елизабета го прогласи новиот устав на Канада, ставајќи крај на последните колонијални врски на земјата со Велика Британија.
1988.- Во Тунис е убиен воениот командант на Палестинската ослободителна организација Калил ал-Вазир (Абу Џихад).
1992.- Кошаркарите на белградски Партизан станаа европски шампиони со победата во Истанбул над Хувентуд од Барселона со 71:70 (40:34).
1996.- Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси беше осуден во отсуство на осум години и три месеци затвор под обвинение за корупција. Кракси побегна во Тунис, каде ќе остане до својата смрт.
2001.- Поранешниот филипински претседател Џозеф Естрада му се предаде на антикорупцискиот суд кој издаде налог за негово апсење поради корупција и лажно сведочење. Естрада поднесе оставка како претседател на 20-ти јануари под притисок на уличните демонстрации и војската.
2002 – Холандската влада и началникот на Генералштабот на холандската армија поднесоа оставки. Падот на владата предизвика официјален холандски извештај за Сребреница, во кој се проценува дека холандските мировници и ОН се делумно одговорни за падот на енклавата (јули 1995 година) во рацете на војската на Република Српска (ВРС) и масакрот на 7.500 муслиманите.
2003.- Драган Николиќ – „Гаги“ е уапсен во Виена и екстрадиран на српските власти. Николиќ е осуден во отсуство на 15 години затвор како соучесник во убиството на водачот на паравоената формација Жељко Ражнатовиќ – „Аркан“.
2008.- На 91-годишна возраст умре американскиот математичар и метеоролог Едвард Лоренц, креаторот на теоријата за хаос и „Ефектот на пеперутката“. Лоренц откри дека дури и многу мали разлики во динамичен систем, како што е атмосферата, може да предизвикаат огромни промени. Зборувајќи за природата на климата, Лоренц изјавил во една студија од 1972 година за „Ефектот на пеперутката“: „Ако пеперутката мавта со крилјата во Бразил, може да предизвика торнадо во Тексас“.
2008 – Умре Оли Џонстон, последниот од легендарниот тим на креатори на класични цртани од студиото Волт Дизни „Снежана и седумте џуџиња“, „Фантазија“ и „Бамби“. Тој беше еден од главните карикатуристи на „Алиса во земјата на чудата“, „Пепелашка“, „Заспаната убавица“, „Петар Пан“, „Мери Попинс“ и „Книги за џунглата“.
2014.- Потона јужнокорејски траект со 476 патници, главно средношколци. Спасени се 172 лица, од кои 13 членови на екипажот.
2017 – Во Турција референдумот го смени Уставот и воведе претседателски систем на владеење.
2019 – Египетскиот парламент гласа за уставните амандмани со кои се дозволува продолжување на мандатот на претседателот Абдел Фатах ал-Сиси до 2030 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника23 часаЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево2 денаНоќеска во кичевски објект едно лице извршило напад врз малолетник, потоа и на неговиот татко
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп11 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија21 час16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Кичево46 минути„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Македонија24 часаСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Македонија1 час(ФОТО) МВР: Поради одрон кај Царев Двор-Отешево во прекин е сообраќајот во двата правци кај Ресен, односно Стење
