На денешен ден
24 мај – На денешен ден

1543.- Почина полскиот астроном Николаус Коперник, творец на хелиоцентричниот систем и основач на модерната астрономија, автор на „Циркулацијата на небесните тела“. Со својата научна работа, која претставува една од најголемите пресвртници во историјата на науката, тој ја создаде основата за големите откритија на Јоханес и Исак Њутн.
1544.- Роден е англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт, истражувач на магнетизмот и електричната енергија. Тој докажа дека Земјата е магнет со голема топка и дека иглата на компасот не е насочена кон небото, како што се веруваше дотогаш, туку кон магнетните полови на планетата.
1686.- Роден е германскиот физичар Габриел Даниел Фаренхајт, кој во 1726 година го направил првиот живин термометар и направил температурна скала од 180 степени именувана по него.
1743.- Роден е Жан Пол Марат, француски лекар и новинар, еден од главните водачи на Француската револуција, водач на Монтањарците и еден од организаторите на востанието во мај 1793 година со кое беа соборени Жирондинците. Во јули истата година, тој беше убиен од Шарлот Кордеј, која беше гилотина четири дена подоцна.
1819.- Родена е британската принцеза Александрина Викторија, кралица Викторија I од 1837 до 1901 година. За време на нејзиното долго владеење, Британија доживеа економски и културен подем и стана колонијална сила.
1822.- Војниците под команда на Антонио Хозе, Сукре ги поразиле Шпанците во битката кај Пичинка, а Еквадор стекнал независност од Шпанија.
1844.- Пронаоѓачот на телеграфот Семјуел Морс ја испратил првата телеграфска порака на 65 километри (од Вашингтон до Балтимор) на која пишува: „Што направи Бог?
1883.- Бруклинскиот мост го поврзува Менхетен со Бруклин, Њујорк.
1899.- Роден е српскиот архитект Бранислав Којиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите, дизајнер на уметничкиот павилјон на Калемегдан.
1926.- Отворена е Универзитетската библиотека во Белград. Првата зграда во Србија, изградена специјално за библиотеката, била изградена со помош на фондацијата Карнеги. Името на Универзитетската библиотека „Светозар Марковиќ“ е дадено во 1946 година.
1941.- Германскиот воен брод Бизмарк во Втората светска војна го потопи британскиот крстосувач Худ. Од 1.422 морнари преживеале само тројца.
1941.- Роден е американскиот пејач и текстописец Роберт Цимерман, познат како Боб Дилан, еден од најпопуларните музичари на 20 век.
1964.- Повеќе од 300 луѓе загинаа во тепачка на фудбалски натпревар во главниот град на Перу, Лима, предизвикана од судиската одлука да го поништи голот на домашната екипа.
1968.- За време на студентските демонстрации во Франција, претседателот Гол предложи референдум; бунтовни студенти ја запалија париската берза.
1974.- Умре Едвард Кенеди Дјук Елингтон, популарен американски џез пијанист, композитор и диригент. Светската слава ја стекна по Втората светска војна настапувајќи со својот оркестар низ светот.
1981.- Претседателот на Еквадор Хаиме Ролдос Агилера и уште седум други загинаа при експлозија на бомба во авион.
1982.- Во Иранско-ирачката војна, иранските трупи повторно го зазедоа Корамшар, држен од Ирачаните 20 месеци.
1992.- Конзервативниот кандидат Томас Клестил е избран за претседател на Австрија на местото на Курт Валдхајм.
1992.- Косовските Албанци ги одржаа првите паралелни општи избори. Властите во Србија ги прогласија изборите за незаконски, но не ги попречуваа.
1993.- Еритреја стекна независност од Етиопија по 30 години граѓанска војна.
1993.- Во Тибет избувнаа насилни демонстрации против кинеските власти.
1994.- Во бркотница на муслимански аџии во Мека, Саудиска Арабија, загинаа 270 луѓе.
1995.- Умре англискиот државник и публицист Џејмс Харолд Вилсон, лидер на Лабуристичката партија и премиер на Обединетото Кралство (1964-1970, 1974-76).
2000.- По 22 години, Израел ги повлече своите војници од 15-километарската окупациска зона во пограничната област со Либан. Мировниците на ОН влегоа во областа на 28 јули.
2000 – Хрватска стана 26-та членка на програмата на НАТО Партнерство за мир.
2001.- Дваесет и три лица загинаа, а повеќе од 300 беа повредени кога се урна сала за венчавки во Ерусалим. Тоа е најголемата цивилна трагедија во Израел во изминатите 53 години.
2002.- Претседателите на САД и Русија, Џорџ В. Буш и Владимир Путин, потпишаа договор за две третини за намалување на нуклеарното оружје во следните десет години.
2004 – Ученици од Крагуевац, средношколци, пристигнаа во Сараево (БиХ) на нивната прва екскурзија по 14 години.
2010.- На локалните избори во Црна Гора, Демократската партија на социјалистите освои мнозинство во 12 од 14 општини каде што се гласаше.
2012.- Во украинскиот парламент избувна тепачка поради законот со кој се дозволува официјална употреба на рускиот јазик меѓу членовите на прозападната опозиција и партијата на украинскиот претседател Виктор Јанукович, која ја има главната поддршка во рускојазичниот дел од земјата.
2015.- Анджеј Дуда, кандидатот на опозициските конзервативци, освои мнозинство гласови на претседателските избори во Полска. Во вториот круг гласање го победи претходниот претседател од редовите на владејачките либерали Бронислав Коморовски.
2015.- Американскиот математичар Џон Неш (86), познат по својата теорија на игри и добитник на Нобеловата награда за економија во 1994 година, загина во сообраќајна несреќа.
2019 година – Хинду националистичката партија БЈП на индискиот премиер Нарендра Моди освои мнозинство во долниот дом на парламентот и ја стекнува основата за формирање влада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
ОВР Кичево лиши од слобода кичевчанка која вчера на „Магистрален пат“ возела со брзина 107 км/ч
-
Кичево22 часа
Играорците на КУД „Бисер“ од Кичево во Полска, се натпреваруваат за најубава македонска носија на меѓународен фестивал
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (18 август)
-
Спорт14 часа
(ВИДЕО) Кичевски „ФК Напредок“ со полна пареа ги започна припремите за новата сезона, сонот е познат – „Враќање на победничките патеки“
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за вторник (19 август)
-
Македонија2 дена
Во Штипската болница вчера бил донесен работник од Бангладеш, се повредил при работа
-
Скопје2 дена
Ноќеска скопјанец предизвикал сообраќајка, пијан 3,30 промили алкохол во крвта
-
Временска прогноза1 ден
Се чини полека летните горештини попуштаат, денес повторно нестабилно си повремен пороен дожд во попладневните часови