Следете не

На денешен ден

13 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

323. п.н.е. – Во Вавилон умре Александар III Македонски (Александар Велики), еден од најголемите војсководци во светската историја. Неговите легендарни победи се инспирација на уметниците и поетите со векови. 823.- Роден е францускиот крал Чарлс II Шарл ле Шов.

1381.- Под водство на Ват Тајлер, започна селското востание против феудалците во англиските провинции Кент, Норфолк, Сафок и Кембриџшир.

1811.- Роден е литературниот критичар и филозоф Висарион Григорјевиќ Бјелински, основоположник на реалистичната естетика во руската книжевна критика. Ја формулирал теоретската основа на новиот правец во руската литература наречен „природно училиште“, а како модел го истакнал делото на Гогољ („Писмо до Гогољ“, „Книжевни фантазии“).

1839.- Српскиот принц Милош Обреновиќ абдицирал во корист на својот син Милан и ја напуштил Србија. Принцот Милан почина неколку недели откако беше избран за владетел, а пратениците го поканија неговиот помлад брат Михаило да го преземе тронот.

1865.- Роден е ирскиот поет и драматург Вилијам Батлер Јејтс, заедно со Шо и Џојс, еден од најголемите писатели во Ирска. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1923 година („Талкањата на Оисин“, „Ветер во трската“, „Грофицата Кетлин“, „Посакуваната земја“).

1876.- Српското научно друштво ја избра сликарката Катарина Ивановиќ за прва сопруга на академикот.

1886.- Кралот Лудвиг II од Баварија се удави под мистериозни околности, три дена откако беше прогласен за луд и соборен од власт. Под негово покровителство Ричард Вагнер (Ричард Вагнер) беше 1864-85 година. во Минхен работи на реформа на музиката и драмата, а ги изведува и неговите познати музички драми „Тристан и Изолда“ и „Нирнбершки мајстори пејачи“.

1897.- Роден е финскиот тркач на долги патеки Паво Нурми (Пааво), кој на Олимписките игри во 1920, 1924 и 1928 година освои девет златни медали, а собори 29 светски рекорди.

1899.- Роден е мексиканскиот композитор и диригент Карлос Чавез, основач на Мексиканскиот симфониски оркестар. Во своите композиции, тој ги воведе карактеристиките на мексиканскиот музички фолклор и инструментите на мексиканските Индијанци („Индија“, „Четири сонца“).

1900 – Во Кина т.н Боксерско востание – бунт на селаните и градските сиромашни против странскиот капитал и домашните феудалци. Востанието беше задушено во септември 1901 година од страна на европските сили, Јапонија и САД.

1917.- Германците со 14 готски бомбардери го бомбардираа Лондон за прв пат во Првата светска војна. Загинаа 162 лица. Пред тоа, нападите врз британската престолнина беа извршени од воздушен брод.

1943.- Во битката кај Сутјеска во Втората светска војна загина Сава Ковачевиќ, командант на Третата дивизија и член на Врховниот штаб на ЈНА. Постхумно е прогласен за народен херој.

1944.- Првите германски ракети Ф-1 беа истрелани кон јужна Англија во Втората светска војна. До крајот на војната во 1945 година, повеќе од 1.000 ракетни бомби паднаа на територијата на Велика Британија, од кои 660 го погодија Лондон.

1953.- Во Колумбија државен удар го донесе Густаво Рохас Пинила, кој владееше диктаторски до 1957 година, кога беше обновен демократскиот режим во Колумбија.

1956.- Последните британски војници ја напуштија базата во близина на Суецкиот канал, со кој Велика Британија владееше 74 години. Египет го презеде управувањето со Каналот.

1965.- Умре еврејскиот филозоф и теолог Мартин Бубер, роден во Австрија. Пред нацистите, тој избега во Палестина во 1938 година и стана еден од првите професори на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим. Тој се залагаше за заедничка еврејско-арапска држава („Приказни за рабинот Нахман“, „Јас и ти“, „Хасидски приказни“, „Гог и Магог“, „Слики на доброто и злото“).

1982.- Умре кралот на Саудиска Арабија Калид ибн Абдул Азиз (Калид). Него го наследи неговиот брат принцот Фахд.

1983.- Американското вселенско летало Pioneer 10 орбитира околу Нептун. Тоа беше првото вселенско летало кое слета надвор од Сончевиот систем.

1986.- Умре американскиот кларинетист Бени Гудман, најпопуларниот џез-музичар од 1930-тите. Тој беше еден од првите бели музичари што се спротивстави на расната сегрегација и вклучи црни музичари во неговиот џез оркестар, основан во 1934 година.

1990.- Поради неуспешниот почеток на преговорите меѓу власта и опозицијата во Србија (8 јуни), на Плоштадот на Републиката во Белград се одржа првиот протестен митинг на опозицијата против владата на Слободан Милошевиќ.

1990.- Во Букурешт загинаа четири лица, а 200 се повредени кога полицијата се обиде да ги задуши студентските протести.

1992.- Здружението на композиторите организираше „митинг на колена“ пред зградата на Српското претседателство во Белград во знак на протест против воената политика на српскиот претседател Слободан Милошевиќ.

1994.- Северна Кореја објави дека се повлекува од Агенцијата на ОН за атомска енергија и повеќе нема да дозволува пристигнување на странски инспектори.

2000.- Во Пјонгјанг започна историскиот самит на двете Кореи, на кој претседателите на Јужна Демократска Република Кореја и Демократска Народна Република Кореја, Ким Дае-Јунг и Ким Џонг-Ил разговараа за помирување меѓу двете земји. Лидерите на двете Кореи се сретнаа за прв пат по распадот на обединетата земја во 1948 година.

2002.- На првите слободни избори во историјата на Авганистан, Хамид Карзаи е избран за претседател на таа земја.

2003.- Во Брисел е усвоен првиот нацрт на уставот на ЕУ, 46 години по потпишувањето на Римскиот договор, односно формирањето на Унијата.

2004.- На изборите за Европскиот парламент, партијата на германскиот канцелар Герхард Шредер го претрпе најголемиот пораз од Втората светска војна, а француската социјалистичка опозиција со големо мнозинство ја порази Конзервативната партија на претседателот Жак Ширак.

2005.- Умре поранешниот комунистички водач Алваро Куњал, кој ги водеше комунистите 31 година. Тој беше симбол на отпорот на поранешниот фашистички режим на Антонио Оливеира Салазар.

2006.- Умре поранешниот ирски премиер Чарлс Хахи, кој доминираше на ирската политичка сцена од 1970-тите до почетокот на 1990-тите.

2008 – Ирските гласачи го отфрлија договорот за реформирање на институциите на ЕУ – Лисабонскиот договор. Ирското „не“ ја фрли ЕУ во нова криза на доверба, бидејќи усвојувањето на оригиналниот, „европски устав“ во 2005 година беше отфрлен и од француските и од данските гласачи, а тој документ беше омекнат и претворен во Лисабонски договор.

2009.- Во Техеран избувнаа протести по објавувањето на победата на Махмуд Ахмадинеџад на претседателските избори во Иран, кои беа оспорени од противкандидатот Мир Хосеин Мусави.

2010 – Победа на; На парламентарните избори во Белгија победи Новата фламанска алијанса (НВА), која се залага за независност на Фландрија. Изборите во Белгија следеа по жестоките спорови за поголема независност на Фландрија и Валонија.

2011.- На дводневен референдум, огромно мнозинство Италијанци повикаа на укинување на законот на владата на Берлускони за враќање на нуклеарната енергија, приватизација на водоснабдувањето и имунитет на премиерот.

2012.- Тунискиот воен суд го осуди Бен Али, поранешниот претседател на таа земја, на 20 години затвор во отсуство на поттикнување немири, убиства и грабежи.

2015 – Со изборот на пензионираната судијка Манулена Кармен за градоначалник на Мадрид и Ада Кола, лидер на коалицијата Барселона ен кому (Заедно за Барселона) за градоначалник на тој град, власта во тие два града премина во рацете на крајните левичари. противници на премиерот на владејачката конзервативна Народна партија Маријан Рахоја.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп8 часа

Хороскоп за недела (14 декември)

ОВЕН Вклучете се малку повеќе во настаните околу вас, особено ако се поврзани со луѓето кои ви значат. Помогнете му...

Спорт13 часа

(ВИДЕО) Со головите на кичевчаните Стефан Стојаноски 23′ и Павел Димоски во 93′, Македонија У15 ја победи силната Турција, секоја чест момци, гордост на нашиот град

Натпреварот се одигра на тренинг центарот „Петар Милошевски“, каде што избраниците на селекторот Горан Станковски прикажаа борбена и квалитетна игра,...

Хроника14 часа

Маж во производствена хала од машина се здобил со повреди и починал на лице место

На 12.12.2025 во 08:40 часот во СВР Скопје е пријавено дека во производствена хала во фирма кај Новоселски пат С.А....

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (13 декември)

ОВЕН Направете планови за работа што ќе бара вистински професионалци, веројатно луѓе постари од вас. Без разлика на кој пол...

Кичево1 ден

(ВИДЕО) На голема радост на дечињата, ООУ „Кузман Јосифоски-Питу“ – Кичево блесна во украсна новогодишна бајка

Во рамки на денешниот ден заврши и предновогодишното украсување на училиштето. Благодарение на наставниот колегиум и директорот, ова училишно катче...

Македонија2 дена

Се намалува малопродажната цена на Мазутот, бензините и дизелот остануваат со иста цена за литар

Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,089 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Хроника2 дена

Денеска млад жител на Скопје бил пронајден починат во напуштена куќа, вчера имало уште еден случај пријавен до СВР Скопје..

Ноќеска, на 12.12.2025 околу 00:20 часот во СВР Скопје е пријавено дека во напуштена куќа на подрачјето на Центар е...

Кичево2 дена

Вчера вечер во кичевски угостителски објект бил нарушен јавниот ред и мир со физичка пресметка на четворица жители на град Кичево

На 11.12.2025 во 23:00 часот во ОВР Кичево е пријавено дека во угостителски објект, на ул. „Маршал Тито“ во Кичево...

Спорт2 дена

Во просториите на ФФМ работен состанок одржа комисијата за избор на нов селектор на фудбалската репрезентација, изборот ќе се знае до 25 декември

Комисијата за избор на нов селектор на македонската А-репрезентација, во состав на Масар Омерагиќ претседател на ФФМ, Горан Пандев директор...

Социјални мрежи2 дена

„Инстаграм“ за минатиот месец е водечка апликација по превземања на мобилните телефони, за септември на прво место беше „ChatGPT“

Мобилните апликации денес се неизбежен дел од нашата секојдневна рутина и заземаат голем дел од времето што го минуваме пред...

НАЈЧИТАНИ