На денешен ден
8 август – На денешен ден
117 – Почина римскиот император Маркус Улпиј Трајан, последниот римски император кој ги водеше освојувачките војни. За време на неговото владеење, од 98 година, Римската империја најмногу ги проширила своите територии, а историчарите проценуваат дека во тоа време живееле околу 70 милиони жители.
843.- Во Верден, владетелите на Франките – императорот Лотар I, германскиот крал Лудвиг и кралот Чарлс II Ќелавиот, потпишале договор за поделба на државата на Франките на три дела: западен и централен (подоцна Франција) и источен (подоцна Германија).
1217.- Крунисан е првиот српски крал Стефан Немањиќ (Првовенчани). Круната што ја добил од папата Хонориј III (1216-1227) била донесена во Србија од папски емисари.
1567.- Шпанскиот војвода од Алба пристигнал како воен гувернер во Холандија со 10.000 шпански и италијански војници. Неговото владеење (до 1573 година) е запаметено по теророт над холандското население и по интензивната активност на шпанската инквизиција.
1786.- Францускиот алпинист, доктор Мишел Габриел Пакард и неговиот портир Жак Балмат го освоија првиот највисок врв во светот на Алпите и Западна Европа, Мон Блан (4807).
1815.- Францускиот император Наполеон I Бонапарта (Бонапарта) отишол во егзил на британскиот остров Света Елена во Атлантскиот Океан, каде ги поминал последните шест години од својот живот.
1832.- Роден е српскиот писател и сликар Ѓура Јакшиќ, најголемиот лиричар на српскиот романтизам и еден од најнадарените српски сликари во 19 век. Покрај поезијата, која е највредна во неговиот книжевен опус, напишал раскази и херојски песни („На Липару“, „Полноќ“, „Браќа што паѓаат“, „Отаџбина“, „Движење на Србија“, „Станоје Главаш “).
1883.- Роден е мексиканскиот револуционер Емилијано Запата (Емилијано Запата), кој од 1910 година како водач на мексиканските селани ја создава бурната историја на мексиканската револуција под слоганот „Земја и слобода“. Убиен е во заседа во април 1919 година.
1900.- Во Бруклин (Масачусетс) започна првиот тениски турнир „Дејвис куп“. Победници на дводневниот натпревар беа Американците.
1905.- Умре српскиот историчар и свештеник Иларион Руварац, зачетник на критичките историски истражувања и голем противник на ненаучниот пристап кон историјата и потпирањето на народната традиција како историски извор.
1918.- Започна операцијата Амиен (во северна Франција), последната офанзива на сојузничките трупи против Германија во Првата светска војна.
1919.- Роден е италијанскиот филмски продуцент Дино де Лаурентис, кој значително придонесе за светскиот успех на италијанската кинематографија по Втората светска војна. Доби Оскар за филмовите „Горчлив ориз“ и „Улица“, како најдобри странски филмови.
1919.- Мировната конференција меѓу Авганистан и Индија заврши со потпишување на мир во Равалпинди.
1941.- Во заседа на Космај за време на Втората светска војна загина српскиот револуционер Бранко Крсмановиќ, шпански борец, член на Главниот штаб на Народноослободителното движење на Србија и организатор на првите партизански единици во Шумадија.
1945.- Со Лондонскиот договор на Велика Британија, СССР, САД и Франција, на кој подоцна им се приклучија уште 19 земји, беше основан Меѓународниот воен суд за судење на нацистичките воени злосторници, врз основа на кој се водеа Нирнбершките процеси.
1963.- Во спектакуларниот „Голем грабеж на воз“, група криминалци упаднале во поштенски воз меѓу Глазгов и Лондон и украле 2,6 милиони фунти. Сите 15 учесници во „грабежот на векот“ беа уапсени и осудени на затвор од 25 до 30 години во 1964 година. Еден од главните актери, Рони Бигс, успеал да побегне од затвор и со пленот да отпатува во Бразил, каде што живеел до мај 2001 година, кога се предал во Скотланд Јард.
1967.- Министрите за надворешни работи на Индонезија, Малезија, Сингапур, Тајланд и Филипините во Бангкок потпишаа договор за основање на политичко-економската групација АСЕАН (Асоцијација на нациите од Југоисточна Азија), на која подоцна и се приклучија Брунеи и Виетнам.
1974.- Американскиот претседател Ричард Никсон, обраќајќи и се на нацијата на телевизија, објави дека поднесува оставка поради неговата вмешаност во аферата Вотергејт.
1990.- Седум дена по окупацијата, Ирак го анектира Кувајт како 19-та провинција. Американскиот претседател Џорџ Буш испрати војници во Саудиска Арабија, а воената акција што следеше беше наречена „Пустинска бура“.
1994 – Лидерите на Јордан и Израел го отворија првиот патен граничен премин, со што го потврдија крајот на 46-годишното непријателство.
1996.- Најмалку 67 лица загинаа во поројните поплави кои удриле во туристички камп на Пиринеите, Шпанија, носејќи автомобили и шатори.
2000 – 12 лица загинаа, а 53 беа тешко повредени кога бомба експлодираше во метро станицата под плоштадот Пушкин во центарот на Москва.
2004.- Загина легендарниот „пожарникар“ на нафтените полиња, Ред Адаир (Адаир), бестрашен Тексашанец кој гаснеше пожари на нафтените извори ширум светот.
2009.- Тајфунот Моракот, кој го погоди Тајван и ги предизвика најтешките поплави во последните 50 години, уби 461 лице, а 192 се водат како исчезнати.
2011.- Умре Австралијката Ненси Вејк, една од најодликуваните сојузнички шпиони од Втората светска војна, која се прослави во француското движење на отпорот и беше позната меѓу Гестапо под кодното име „Белиот глушец“. Заради улогата во тоа движење го добила највисокото француско воено одликување Легија на честа, како и одликувања од САД, Британија и Австралија.
2014.- Почина Џеј Џеј Марфи, ирскиот филмски актер кој го игра Сер Дени Малистер, најстариот член на Ноќната стража, војската што ја чува северната граница на Седумте кралства, во популарната серија „Игра на тронови“.
2017 – Извештаите од 13 американски федерални хидрометеоролошки агенции заклучуваат дека САД ги трпат негативните ефекти од климатските промени, со големо зголемување на фреквенцијата на топлотни бранови, обилни дождови и други екстремни временски настани во последните четири децении.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево5 часаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Кичево1 ден„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Хороскоп18 часаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Хроника1 денМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
-
Временска прогноза1 денОд утре повторно нови обилни врнежи од дожд и засилен ветер, снегот ќе биде застапен на повисоките места од државата
-
Магазин1 денРецепт за најсочните мини пици: Брзи, меки и едноставно неодоливи
