Следете не

На денешен ден

12 септември – На денешен ден

Објавено пред

на

490 п.н.е – На источниот брег на Атика, кај Маратон, Атињаните ја поразиле десет пати поголемата војска на персискиот император Дариј (9.000 наспроти 100.000). Во битката загинале 192 атински и 6.000 персиски војници. Веста за победата во Атина ја донел гласникот Федипид, кој истрчал 40 километри, а потоа починал од исцрпеност. Најдолгата трка во атлетиката во модерното време е именувана по тој настан.

1494.- Роден е францускиот крал Франсоа I (Франсоа), кој за време на неговото владеење (1515-47) го освоил Милано, но не успеал да се зацврсти во Италија. Неговата амбиција да стане римско-германски император била спречена од Карло V, со кого Франсоа I потоа водел четири војни.

1583.- Роден е италијанскиот оргулист и композитор Џироламо Фрескобалди, најголемиот мајстор на своето време, кој композициите за оргулите ги збогатил со нови изразни средства. Тој немал значајни следбеници во Италија, но имал пресудно влијание врз австриските и германските мајстори на барокот, како и врз Бах.

1683.- Полскиот крал Јан III Собиески (Собиески) ја поразил турската војска и ја прекинал двомесечната втора опсада на Виена, со што го спречил навлегувањето на Турција во Централна Европа.

1733.- Умре францускиот композитор и оргулист Франсоа Куперин, централна фигура во музичкиот живот на Париз на почетокот на 18 век, дворски чембало и учител по музика. Ја напишал методологијата „Уметноста на свирење на чембало“.

1772.- Русија го освоила персискиот регион покрај Каспиското Море, вклучувајќи го и градот Баку.

1801.- Рускиот император Александар I го анектирал Кралството Грузија. Источно грузиското кралство, создадено четири децении порано, по ослободувањето од Персијците, го прифатило рускиот протекторат во 1783 година. Во 1810 година, Русија ја анектирала и западна Грузија, која дотогаш била под власт на Отоманската империја.

1848.- Швајцарија усвои нов устав што ја прави федерална унија со силна централна влада.

1876.- Роден е политичарот, театарски и литературен критичар Милан Грол, долгогодишен драматург и раководител на Народниот театар во Белград, шеф на Демократската партија од 1940 година. За време на Втората светска војна бил член на владата на Кралството Југославија во егзил, а од март до август 1945 година бил потпретседател на Владата на Демократска Федеративна Југославија.

1878.- Во Лондон е подигнат египетски обелиск наречен „Игла на Клеопатра“, направен околу 1475 година п.н.е. од мермер од Асван.

1890.- Британската јужноафриканска компанија го основала градот Солсбери (Хараре), кој станал главен град на Родезија. Името го добило по тогашниот британски премиер Лорд Салисбери.

1913.- Роден е американскиот атлетичар Џеси Овенс кој освои четири златни медали на Олимписките игри во Берлин во 1936 година.

1916.- Во Кајмакчалан започна офанзивата на српската војска против Бугарите и Германците во Првата светска војна. Заврши на 3 октомври 1916 година како прва победа на српската војска по повлекувањето преку Албанија.

1919.- Италијанската армија, составена од доброволци под команда на поетот Габриеле Д’Анунцио, ја окупира Риека. Градот останал под италијанска власт до крајот на Втората светска војна.

1940.- Во потрага по изгубено куче, група тинејџери ја откриле пештерата Леско, во близина на градот Монтињак во Дордоња (Франција), познат археолошки локалитет со цртежи од палеолитот.

1943.- Во Втората светска војна, германските командоси, врз основа на наредбата на Адолф Хитлер, го киднапирале поранешниот италијански диктатор Бенито Мусолини (Мусолини), кој бил затворен од новите италијански власти.

1953.- Никита Хрушчов е избран за прв секретар на Централниот комитет на КПСС.

1968.- Албанија објави дека го напушта Варшавскиот пакт.

1970.- Палестински киднапери разнесоа три авиони во Јордан, киднапирани шест дена претходно по полетувањето од Њујорк кон Европа. Тие претходно ги ослободија патниците во замена за палестинските затвореници, меѓу кои и киднаперот на четвртиот авион Лејла Калед.

1974.- Етиопскиот император Хаиле Селасие (Селасие), кој станал крал во 1928 година по смртта на Менелик II и император на Етиопија во 1930 година, бил соборен со воен удар.

1980.- Со воен удар под водство на генералот Кенан Еврен, во Турција беше соборена владата на Сулејман Демирел.

1989.- Во полскиот парламент беше прифатена владата на еден од водачите на движењето „Солидарност“, Тадеуш Мазовјецки, со што формално заврши комунистичкото владеење во Полска.

1994.- Во Полска беа одржани првите заеднички воени вежби на силите на НАТО и Варшавскиот пакт.

1998.- Во обид за атентат во Тирана пред седиштето на опозициската Демократска партија, убиен е еден од нејзините лидери Азем Хајдари.

1999.- Индонезија го прифати распоредувањето на мировните сили на ОН во Источен Тимор.

2001.- За прв пат во своето 52-годишно постоење, НАТО се повика на член 5 од Повелбата на НАТО за заедничка одбрана, кој овозможи колективен воен одговор на терористичките напади во САД. Американскиот претседател Џорџ Буш во својот говор рече дека Америка е нападната и дека ќе ги искористи сите средства за да го победи тероризмот.

2003.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите наметнати на Либија по терористичките напади врз американските и француските авиони во доцните 1980-ти. Претходно беше постигнат договор со фондацијата Гадафи за исплата на отштета на семејствата на жртвите од соборениот француски авион.

2003.- Умре американскиот кантри музичар Џони Кеш – „Човекот во црно“. Во текот на својата 50-годишна кариера, тој најмногу пееше за рудари, дневни работници, осуденици и каубојци.

2005.- Умре германскиот атлетичар Фриц Шилген, кој го запали олимпискиот оган на Олимписките игри во Берлин во 1936 година.

2008.- Умре хрватскиот филолог Томислав Ладан, писател, лексикограф, директор на Хрватскиот лексикографски завод „Мирослав Крлежа“.

2010.- Умре филмскиот режисер Клод Шаброл, еден од водачите на францускиот нов бран, авторката на филмовите „Женско дело“, „Виолета Нозиер“, „Неверна жена“, „Црвени ноќи“. Тој ја доби наградата за животно дело на Берлинскиот филмски фестивал во 2009 година.

2013 – Холандија формално и се извини на Индонезија за масовните убиства од страна на нејзината војска пред повеќе од 60 години за време на борбата за независност на поранешната колонија. Индонезија прогласи независност на 17 август 1945 година, но Холандија одби да ја признае до 1949 година.

2015 – 107 луѓе загинаа, а 238 се повредени кога се урна градежен кран на Големата џамија во Мека.

2020 – По речиси две децении војна, во Доха започнаа мировните преговори меѓу владата на Авганистан и талибанските бунтовници.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија7 часа

МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило

На 18.08.2025 во 17:10 часот во СВР Охрид било пријавено дека на магистралниот пат Охрид-Кичево, после влез за с.Ботун, се...

Автомобили9 часа

Фолксваген продаде 1,5 милиони електрични автомобили и најави поевтини модели

Фолксваген постигна нов историски успех во преминот кон електрична мобилност – електричниот автомобил со сериски број 1.500.000 од семејството ID...

Lifestyle9 часа

Домашен сок од грозје – рецепт што враќа во детството

Ако сакате пијалок со природен вкус и арома, кој ќе ве потсети на детството, домашниот сок од грозје е вистинскиот...

Lifestyle9 часа

Грешки што ги правиме при нанесување дезодоранс – една е особено опасна

Во текот на летото, високите температури и лесната облека бараат да останеме свежи подолго. Но, многу луѓе прават несвесни грешки...

Lifestyle9 часа

Како да ги направите крпите повторно меки со едноставен трик

Крпите се едни од најчесто користените текстилни предмети во секое домаќинство. Секојдневно ги земаме во раце, очекувајќи да бидат меки,...

Спорт10 часа

ФФМ донесе значајна одлука, клубовите на „ВМФЛ“ нема да плаќаат котизација, „ФК Преспа“ доаѓа на местото од „ФК Беса“ која се откажа од натпреварувањата

Фудбалската федерација на Македонија донесе значајна одлука – клубовите кои се натпреваруваат во Втората македонска фудбалска лига повеќе нема да...

Автомобили10 часа

Што знаеме за легендарниот „BMW E21“ кој ги освои сите симпатии на експертите и купувачите

Првата BMW Серија 3 (E21), претставена во 1975 година, создаде сосема нова класа на возила и стана најпродаваниот премиум автомобил...

Култура11 часа

Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!

Празникот Преображение Господово се вбројува меѓу големите празници што ги чествува Православната Црква. Покрај неговото богословско значење, Преображението има и...

Македонија12 часа

(ФОТО) Во два одвоени случаи лишени од слобода три лица во Кочани и кочанско, пронајдена дрога

На 18.08.2025 во 15:40 часот во Кочани, полициски службеници од СВР Штип – ОВР Кочани го лишиле од слобода Б.Д.(22)...

На денешен ден13 часа

Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на...

НАЈЧИТАНИ