Следете не

На денешен ден

23 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1221.- Роден е Алфонсо X Учениот (ел Сабио), крал на Кастилја и Леон (1252-82), основач на законодавството, покровител на науката и литературата, поддржувач на верската толеранција. Тој го иницираше пишувањето на шпанската историја и астролошки дела, а Библијата, Талмудот и Куранот беа преведени благодарение на него.

1531 – Со мирот во Капела заврши втората граѓанска војна во Швајцарија и римокатоличките области беа признати како дел од Швајцарската конфедерација.

1831 – Дводневниот штрајк на ткајачите во Лион се претвори во организирано востание на работниците во Лион. Бунтовниците ги зазедоа клучните точки во Лион и воспоставија привремена влада. Нивните барања за зголемување на платите не беа прифатени, а војската го задуши востанието на почетокот на декември.

1855.- Роден е Стеван Сремац, најизразениот претставник на српската хумористична проза и еден од најзначајните писатели на српскиот реализам („Из книга староставн“, „Ивкова слама“, „Зона Замфирова“, „Поп Ќира и поп Спира“). во Сента. Бил член на Српската кралска академија.

1883.- Роден е мексиканскиот сликар Хозе Клементе Орозко (Хозе Клементе Орозко), основач на новиот мексикански уметнички израз кој ја прекина европската традиција и најде инспирација во автохтоната уметност од предконквистадорската ера. Тој се смета за најголемиот сликар на мурали на 20 век.

1889.- Првиот џубокс бил поставен во Пале Ројал во Сан Франциско.

1891.- Деодорода Фонсека (Фонсека), водачот на државниот удар од 1889 година со кој беше соборена бразилската империја и првиот претседател на Бразил, беше принуден да поднесе оставка поради конфликт со Конгресот.

1932.- Со спојување на две кралства – Неџд и Хеџаз, беше формирано Кралството Саудиска Арабија со кралот Абдул Азир ибн Сауд.

1933.- Роден е полскиот композитор Кшиштоф Пендерецки (Кшиштоф), најистакната фигура на полската авангардна музика во втората половина на 20 век („Еманации“, „Оплака за жртвите од Хирошима“, „Страда на Лука“ , опери – „Ѓаволот од Луден“, „Крал Иби“).

1961.- Доминиканската Република го смени името на главниот град Сиудад Трухило во Санто Доминго.

1971.- Кина стана постојана членка на Советот за безбедност на ОН.

1976.- Францускиот писател и политичар Андре Малро (Малро), учесник во Кинеската револуција (1924-27), Шпанската граѓанска војна (1936-39), еден од водачите на Движењето на отпорот во Втората светска војна, член на Француската академија. , Де Гол (Гол) министер за култура од 1959 до 1969 година („Патот на кралот“, „Човечка судбина“, „Искушението на западот“, „Антимемоари“).

1980.- Во земјотресот што го погоди градот Еболи во јужна Италија загинаа 2.735 луѓе, а најмалку 7.500 беа повредени.

1983.- СССР ги напушти разговорите за ограничување на нуклеарното оружје со среден дострел во Женева во знак на протест поради распоредувањето американски крстосувачки ракети во Европа.

1989.- Барајќи демократски реформи во Чехословачка, 300.000 луѓе се собраа на централниот плоштад на Вацлавскиот плоштад во Прага.

1995.- Умре францускиот филмски режисер Луј Мал, еден од најзначајните претставници на францускиот „нов бран“ („Љубовници“, „Лифт до изгубените“, „Заза во метро“, „Приватен живот“).

1996.- Киднапираниот етиопски авион „Боинг 767“ со 163 патници и 12 членови на екипажот паднал во морето кај Коморските острови откако останал без гориво. Во несреќата загинаа 125 лица.

1999.- Американскиот претседател Бил Клинтон пристигна во Косово, каде ја посети американската воена база „Бондстил“ кај Урошевац и разговараше со претставници на Србите и косовските Албанци, од кои побара „да им простат на Србите“ и им порача дека „време е за борбата е завршена“.

2001.- Во судирите меѓу Израелците и Палестинците на Западниот Брег, убиен е водачот на военото крило на Хамас, Махмуд Абу Ханод.

2001.- Трибуналот во Хаг го поднесе третото и најтешко обвинение против поранешниот претседател на СРЈ, Слободан Милошевиќ, за геноцид во Босна и Херцеговина. Милошевиќ претходно беше обвинет за злосторства во Косово и во Хрватска.

2002.- Новиот пакистански премиер Мир Зафарула Кан Џамали положи заклетва, формално означувајќи го враќањето на цивилното владеење по тригодишната воена диктатура.

2003.- Под притисок на демонстрантите и опозицијата, долгогодишниот претседател на Грузија, Едуард Шеварнадзе, поднесе оставка поради фалсификување на изборните резултати. За нов претседател е избран лидерот на грузиското „Национално движење“ Михаил Саакашвили.

2005.- Со победата на првите повоени избори во Либерија, поранешната министерка за финансии Елен Џонсон-Сирлиф стана првата жена претседателка на една африканска земја.

2006.- Поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко почина во Лондон од радиоактивно труење. Британските и руските обвинители покренаа истрага.

2009.- Умре Јанг Хсиени, познат литературен преведувач на кинеска литература. Заедно со неговата сопруга, Британката Гледис Тејлор, преведувал кинески класици, меѓу кои и еден од најпознатите романи од 18 век, „Сон во црвениот павилјон“. Тие двајца преведоа и голем број странски класици на кинески јазик.

2011 – Јеменскиот претседател Али Абдула Салех потпиша указ за повлекување и пренос на власта на потпретседателот Абед Рабу Монсур Хади, во замена за имунитет од сите обвиненија. Со ова завршија деветмесечните немири во Јемен во кои загинаа 2.000 луѓе.

2011.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган се извини за убиството на 14.000 Курди за време на бомбардирањето на турскиот регион Курдистан во 1930-тите. Тоа прво извинување на турскиот премиер до Курдите беше упатено во време на особено затегнати односи.

2014.- Во Тунис се одржаа првите слободни и отворени претседателски избори откако деценискиот претседател Зин Ел Абидин Бен Али беше соборен во 2011 година на протести кои беа почеток на „арапската пролет“. Бежи Каид Есебси доби мнозинство гласови и ја потврди победата во вториот круг од претседателските избори на 23 декември.

2018.- Лидерот на српската левица Борко Стефановиќ и уште двајца сопартијци беа физички нападнати во Крушевац, што беше причина за почетокот на серијата граѓански протести во Белград и во другите градови на Србија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп12 часа

Хороскоп за четврток (3 јуни)

ОВЕН Марс сепак го зголемува вашиот стрес, бидејќи неговата главна идеја е да работите побрзо – ако се притиснете на...

Автомобили22 часа

Најдобрите и најлошите автомобили за 2025 според корисниците

Работата на моторот, квалитетот на системот, дизајнот на ентериерот и карактеристиките на возилото се само дел од аспектите кои ги...

Магазин22 часа

Експертите ја откриваат вистината за навиките што влијаат на траењето на батеријата на мобилниот телефон

Во денешно време, едно од најчестите прашања кај корисниците е дали честото полнење ја оштетува батеријата. Според експертите, одговорот е...

Автомобили23 часа

Дали би направиле место за резервно тркало?

Сè почесто се поставува прашањето: зошто новите автомобили речиси и да немаат резервно тркало и дали треба да се вратиме...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за среда (2 јули)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Магазин2 дена

(ВИДЕО) Хитот од Спасен Сиљаноски „Ќе ти дојдам вечер“ популарна и помеѓу најмладите генерации

Македонскиот популарен фолк пејач од наше поднебје, Спасен Сиљаноски предмалку сподели прекрасно видео кое допира длабоко во душата. За порта.мк...

Македонија2 дена

(ФОТО) СВР Охрид и „РЦ Запад“ подготвени за туристичката сезона и безбедноста на граѓаните и туристите

Денеска заменик министерот за внатрешни работи Астрит Исени оствари работна посета на СВР Охрид и Регионалниот центар за гранични работи...

Lifestyle2 дена

Еве колку често треба да ја миете косата во лето: Ќе бидете шокирани

Експертите препорачуваат дека миењето коса секој ден во лето може да биде корисно, особено во топлите месеци. • Зошто секојдневно...

Lifestyle2 дена

Путерски кифли: подобри од пекарски — меки, воздушести и неодоливи

Ако сакате домашно печиво што ќе го надмине вкусот на она од пекарница, овие путерски кифли се вистинскиот избор. Меки...

Магазин2 дена

YouTube повторно воведува ограничувања: што значат новите правила за помладите креатори

Од јули 2025 година, YouTube воведува нови правила што ќе влијаат врз сите млади корисници кои емитуваат во живо на...

НАЈЧИТАНИ