На денешен ден
25 јануари – На денешен ден

1579.- Северните холандски провинции Холандија, Зеланд, Утрехт, Гелдерланд, Фрисланд, Гронинген и Оверисел ја прогласија Унијата на Утрехт. 1759.- Роден е шкотскиот поет Роберт Барнс (Бернс), последниот голем поет кој пишувал на шкотски дијалект. Тој ја продолжи и ја усоврши традицијата на шкотската народна поезија („Там О’Шантер“, „И покрај сè“).
1831.- Полскиот парламент (Сејм) прогласи независност на Полска и го симна рускиот цар Николај I од полскиот трон. Голем дел од Варшавското војводство, наречено Кралство Полска, било припоено кон Русија во 1815 година, а рускиот император станал крал на Полска. Во септември Русите го задушија полското востание, уставот беше укинат и Сејмот беше распуштен.
1878.- Во руско-турската војна потопен турски брод откако Русите го погодиле со торпедо. Тоа беше првиот брод погоден и потопен од тоа подводно оружје.
1882.- Родена е англиската писателка Аделин Вирџинија Вулф, авторка на психолошки романи во кои ја користела техниката на внатрешен монолог и „поток на свеста“. Таа се вбројува меѓу најдобрите англиски романсиери на 20 век. Во почетокот на депресијата предизвикана од Втората светска војна, таа изврши самоубиство во 1941 година.
1899.- Во затворот Пожарева умре српскиот револуционер и публицист Васа Пелагиќ, еден од првите поддржувачи на идејата за социјализам во Србија и на Балканот. Тој беше плоден и популарен писател, а делата објавени за време на неговиот живот беа отпечатени во 250.000 примероци.
1904.- Во Белград започнал да излегува дневниот весник „Политика“, чиј основач и прв уредник бил Владислав Рибникар.
1919.- Основана е Лигата на народите, претходник на Обединетите нации.
1924.- Во францускиот град Шамони беа отворени првите Зимски олимписки игри.
1942.- Тајланд им објави војна на Велика Британија и на САД во Втората светска војна.
1947.- Умре најпознатиот американски гангстер Ал Капоне (Капоне). Организаторот на подземјето на Чикаго и шеф на една од најголемите гангстерски банди, тој беше затворен (1931-39) поради затајување данок.
1961.- Американскиот претседател Џон Кенеди ја одржа првата телевизиска прес-конференција во живо во Стејт департментот во Вашингтон. Кенеди одговори на 31 прашање.
1971.- Генералот Иди Амин со воен удар го собори претседателот на Уганда Милтон Оботе, а потоа се прогласи за претседател.
1978.- Умре српскиот писател Скендер Куленовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, автор на поемата „Стојанка мајка Кнежпољка“. По Втората светска војна бил директор на драма во Сараевскиот театар и уредник на белградската издавачка куќа „Просвета“.
1983.- Кинеските власти ја замениле смртната казна изречена истиот ден во 1981 година на вдовицата на Мао Це Тунг Џијанг Кинг во доживотен затвор.
1987.- Умре истакнатиот српски сликар Предраг Пеѓа Милосављевиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Меѓународен углед се стекнува во 1937 година на изложбата во Париз кога ја добил наградата „Гран при“. Ги напишал есеите „Помеѓу труба и тишина“ и драмата „Зопир“.
1991.- Собранието (Собранието) на Македонија, една од републиките на СФР Југославија, усвои декларација за независност и платформа за преговори за иднината на Југославија.
1996.- Парламентарното собрание на Советот на Европа ја прифати Русија како членка на таа организација и покрај острите критики поради руската војска во Чеченија.
1997.- Српскиот писател и поранешен потпретседател на Република Српска Никола Кољевиќ умре од сериозни повреди здобиени при обид за самоубиство на 16 јануари на Воено-медицинската академија во Белград.
1999 – Серија земјотреси во Колумбија, кои го погодија регионот на одгледување кафе, убиле околу 2.000 луѓе, а стотици илјади оставиле без покрив над главата.
2002.- Умрела Дороти Карингтон, британска историчарка, антрополог и писателка позната по своите книги за островот Корзика каде што живеела.
2005 – Најмалку 258 хинду аџии, вклучувајќи жени и деца, беа убиени во стампедо за време на аџилак во храмот на божицата Манде Деви во западна Индија.
2006.- На првите парламентарни избори на териториите под палестинска администрација победи исламското радикално движење Хамас, кое формираше нова влада на чело со истакнатиот лидер на тоа движење Исмаил Ханије.
2010.- Сите 89 патници загинаа кога авион на Етиопија ерлајнс се урна во Средоземното Море само неколку минути по полетувањето од аеродромот во Бејрут.
2011.- Антивладините демонстрации во Египет, кои започнаа мирно, прераснаа во судир меѓу демонстрантите и полицијата, со фрлање остриги и употреба на солзавец и водени топови. Тие го означуваат почетокот на првиот бран на египетската револуција, што на крајот доведе до смена на Хосни Мубарак по речиси 30 години на власт.
2015 – Демис Русос, грчки поп и рок пејач, кој светска слава стекна во седумдесеттите со хитовите „Засекогаш и секогаш“, Збогум љубов моја, збогум“, „Кадифено утро“, „Некогаш некаде“, „Кванд је т’ аиме“, почина. Беше член на рок групата „Афродитас Чајлд“, како и на познатиот грчки композитор и музичар Вангелис.
2019 – Почина режисерот Душан Макавејев, еден од основачите на филмот black wave. Неговите најпознати филмови се „Невиност без заштита“, „Љубовниот случај или трагедија на службеникот на ПТТ“, „Мистерија на организмот“, „Детето на Кока Кола“, „Манифест“, „Бањите на горилата на пладне“. Се занимавал со пишување и бил уредник на Студент, Књижевни новина и Данас.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (20 август)
-
Македонија2 дена
МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило
-
Кичево20 часа
Претставници од КУД „Бисер“ – Кичево се натпреваруваат за најубава народна носија на фестивалот во Полска, да им дадеме македонска поддршка
-
Кичево16 часа
Непланиран времен прекин на електрична енергија во кичевските села Вранештица, Цер, Кладник и околината
-
Култура2 дена
Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!
-
Хороскоп7 часа
Хороскоп за четврток (21 август)
-
Lifestyle2 дена
Грешки што ги правиме при нанесување дезодоранс – една е особено опасна
-
Временска прогноза23 часа
Краткотрајна стабилизација на времето, во петок ќе имаме транспорт на Сахарска прашина, така што атмосферата ќе биде заматена и времето ќе биде спарно