На денешен ден
5 март – На денешен ден
1696.- Роден е сликарот Џовани Батиста Тиеполо, еден од последните великани на венецијанското сликарство. Неговите главни дела, фрески со големи димензии, изработени во доцниот рококо начин, се во Архиепископската палата во Удине, во палатата Лабија во Венеција, во епископската резиденција во Вирцбург и во Кралската палата во Мадрид.
1770.- Британските трупи убиле пет демонстранти во Бостон, центарот на отпорот против британската колонијална власт, а настанот, познат како „Масакрот во Бостон“, го забрзал избувнувањето на американската војна за независност.
1827.- Умрел италијанскиот физичар Алесандро Волта (Алесандро), кој го измислил електромагнетот (1775), галванскиот елемент, батеријата од галвански елементи (колумната на Волта). Многу концепти во физиката биле именувани по него – Волт (симбол V), Волтампер (симбол VA), Волтановиот лак.
1832.- Во Белград започна со работа првата печатница во Србија, каде како прва книга е отпечатен „Советот на вистината и науката“ на Јован Стејиќ. Печатницата била купена во Русија и испорачана во Белград во мај 1831 година.
1856.- Лондонскиот театар „Ковент Гарден“ бил уништен од пожар.
1916.- Шпанскиот океански брод „Принцот од Астурија“ потона за неколку минути откако удри во карпа во близина на брегот на Бразил. Од 588 патници и членови на екипажот, 455 загинаа.
1933.- Национал-социјалистичката работничка партија на Адолф Хитлер освоила мнозинство во германскиот Рајхстаг (парламент).
1945.- Американските трупи влегоа во Келн во Втората светска војна.
1953.- Умрел рускиот композитор и пијанист Сергеј Сергеевич Прокофјев, еден од најоригиналните музички творци на 20 век, кој успешно го асимилирал руското музичко наследство и сопствениот модерен музички израз во своето дело. Во неговиот опус од 138 дела се издвојуваат Петтата симфонија и балетот „Ромео и Јулија“. Тој, исто така, компонираше музика за филмовите на Сергеј Ајзенштајн „Александар Невски“ и „Иван Грозни“.
1953.- Умре советскиот диктатор Јосиф Висарионович Џугашвили – Сталин. Како генерален секретар на Комунистичката партија од 1922 година до неговата смрт, тој беше неприкосновен владетел на СССР и лидер на комунистичкиот свет. Во партиските „чистки“ од 1934 година ги елиминира политичките противници, а со својата политика придонесе за заострување на меѓународните односи за време на Студената војна и го наруши угледот на СССР стекнат со неговата значајна улога во поразот на фашизмот во Втората светска војна. . Во 1948 година, со резолуција на Информбирото, тој се обиде да ја потчини Југославија на советската контрола.
1964.- Умре првиот кинематографер на Балканот, Милтон Манаки, кој во 1905 година почнал да снима настани со филмска камера. Од особена документарна важност е репортажата за престојот на последниот турски султан Абдул Хамид II во Битола во 1911 година, снимки од романските и грчките кралеви, бугарскиот цар, настани од времето на Младотурската револуција, Балканските војни, Првата и Втората светска војна.
1966.- Сите 124 патници и членови на екипажот загинаа кога британски патнички авион се урна во јапонската планина Фуџи.
1970.- Стапи на сила Договорот за неширење на нуклеарното оружје, потпишан од 45 земји.
1975 – Кувајт ја национализираше нафтената индустрија, вклучително и средствата на британските нафтени компании.
1984.- Умре италијанскиот пејач Тито Гоби (Гоби), оперски баритон со светско реноме. Се прослави со улогата во „Тоска“ на Џакомо Пучини, во која партнерка му беше Марија Калас.
1993.- Македонскиот патнички авион „Фокер 100“ се урна една минута по полетувањето од скопскиот аеродром. 77 од 97-те патници и членови на екипажот загинаа.
1999.- Со одлука на Меѓународниот арбитражен трибунал, градот Брчко доби статус на област под суверенитет на Босна и Херцеговина, што предизвика силни протести во српскиот ентитет на Босна и Херцеговина, Република Српска, бидејќи беше поделен.
2001.- Претседателите на СР Југославија и на Република Српска, Воислав Коштуница и Мирко Шаровиќ, во Бања Лука потпишаа договор за воспоставување посебни и паралелни врски меѓу СРЈ и РС.
2003.- Претставничкиот дом на Конгресот на САД го усвои Законот за нормализирање на трговските односи на САД со Србија и Црна Гора.
2006.- Хашкиот обвинет Милан Бабиќ изврши самоубиство во притвор во Шевенинген. Во јануари 2004 година, Бабиќ се изјасни за виновен за злосторства против несрпското население во самопрогласената Република Српска Краина од 1991 до 1995 година и беше осуден на 13 години затвор.
2013.- Умре венецуелскиот претседател Уго Чавез, кој дојде на власт во 1998 година, го преживеа пучот во 2002 година и беше реизбран уште два пати. Тој беше голем противник на Западот и упорен социјалист, кој го конфискуваше имотот на големите странски нафтени компании во Венецуела. Претседателот на Србија, Томислав Николиќ, постхумно го одликува со Орден на Република Србија на лента.
2017 – Над 65.000 луѓе го напуштија северниот дел на Сирија, уништени од офанзивата против позициите на екстремистичката организација Исламска држава.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп2 денаХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Спорт2 денаУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Хороскоп14 часаХороскоп за недела (23 ноември)
-
Македонија2 денаПоради обилен дожд, на подрачјето од Општина Ресен се поплавени над 50 куќи и магацински простории
