Сè повеќе луѓе користат ChatGPT и други алатки со вештачка интелигенција како замена за Google. Истовремено, самите пребарувачи веќе вградуваат AI-модели во резултатите. Но токму тука, според експертите, започнуваат проблемите.

Сè поголем дел од корисниците повремено или редовно користат чет-ботови за пребарување информации, а дел од нив целосно се потпираат на овие системи.

На пазарот веќе доминираат алатки како ChatGPT, Le Chat и Claude. Google и Microsoft исто така ги интегрираат Gemini и Copilot во своите пребарувачи. Дополнително, Google во Германија воведе „AI режим“ кој овозможува интерактивно комуницирање со резултатите од пребарувањето.

Наместо рачно прелистување многу страници, корисникот добива кратко резиме со најважните информации. Но овде се појавува првиот голем проблем.

Неточни одговори – чест проблем

Според анкети, 42% од корисниците добиле неточни или измислени информации од AI барем еднаш. Многу анализи го потврдуваат ова.

Според октомврискиот извештај на Европската радиодифузна унија (EBU):

• 45% од одговорите на популарните чет-ботови содржат значајни грешки

• ChatGPT греши во 51,5% од случаите

• Copilot греши во 45,4%

• Gemini греши во 50%

Се работи за грешки во точноста, припишувањето, контекстот и разграничувањето помеѓу факти и мислења.

Зошто AI греши?

Грешките се појавуваат поради неколку причини:

• Моделите се обучени на постари податоци и често нудат застарени информации

• Пренесуваат неточности од интернет без дополнителна проверка

• Погрешно припишуваат изјави или ги мешаат изворите

• Не се бази на знаење, туку јазични модели кои статистички предвидуваат зборови

Ова резултира со „халуцинации“ — одговори кои звучат уверливо, но не се точни.

Проблемот расте бидејќи сè повеќе содржини на интернет се генерирани од AI.
Според Originality.ai, Google Gemini зема податоци од текстови што веќе ги создаваат други модели во над 10% од случаите.

На Википедија се забележува сличен тренд. Истражување на Универзитет Принстон покажува дека до 5% од новите статии содржеле AI-генерирани сегменти со понизок квалитет, недоволно извори или прикриен промотивен материјал.

Моделите се подобруваат, но не доволно

EBU забележува дека сите тестирани AI-системи покажале подобрување во последните месеци.
Google го претстави Gemini 3, а OpenAI го надгради GPT-5.

Но научниците предупредуваат дека, и покрај подобрувањата, вештачката интелигенција сè уште:

• користи поширок, но нерелевантен спектар на извори

• не секогаш обезбедува посеопфатни одговори

• може суптилно да влијае на претставениот контекст

Корисникот добива краток, концизен одговор — но губи можност за проверка, извори и сигурност.

Потребни се нови стандарди и правила

Истражувачите бараат развој на јасни стандарди за процена на веродостојноста на AI-одговорите.
EBU препорачува:

• никогаш да не се користи AI како единствен извор

• секогаш да се проверуваат информациите

• да не се заменуваат традиционалните пребарувачи при важни истражувања

Експертката Катарина Цвајг вели:
„Првото правило е – не ги користете како пребарувач.“
Јазичните модели, според неа, се погодни за креативни задачи, но не и за прецизни истражувања.

Дополнителен проблем е и цената — одржувањето на овие модели бара огромни ресурси, енергија и финансии. А корисниците на долг рок веројатно нема да сакаат да плаќаат за технологија која сè уште не нуди доволна сигурност.

Извор: TPortal

Amazon Web Services (AWS) инвестира 50 милијарди долари во изградба на нова инфраструктура за вештачка интелигенција, наменета исклучиво за институциите на владата на САД. Ова е една од најголемите инвестиции во историјата на владини AI-системи и значително ќе го промени начинот на кој федералните агенции користат напредни модели и суперкомпјутерски ресурси.

Инфраструктурата ќе обезбеди 1,3 гигавати компјутерска моќ — капацитет што досега не бил достапен за владини потреби.

AWS најавува дека новиот систем ќе овозможи:

• прилагодување на AI-модели

• обработка на огромни збирки податоци

• користење на услуги како Amazon Bedrock, SageMaker и напредни модели како Claude на Anthropic
  Сето ова ќе биде достапно во изолирани, безбедни средини специјално дизајнирани за институции кои работат со чувствителни и класифицирани податоци.

Зошто е важна оваа инвестиција?

Овој проект ќе им овозможи на американските државни агенции значително да ги забрзаат клучните процеси, како што се:

• сајбер-безбедност

• медицински и научни истражувања

• развој на лекови

• воено и безбедносно планирање

• анализа на податоци во реално време

AWS веќе повеќе од една деценија гради посебна инфраструктура за владини потреби, но ова е најголемото проширување кое директно го зголемува капацитетот за напредна вештачка интелигенција.

Мет Гарман, директор на AWS, истакна дека оваа инвестиција ги отстранува технолошките бариери што долго ја забавуваа работата на институциите — и ќе овозможи многу побрзо извршување на комплексни задачи засновани на AI.

Кога започнува изградбата?

• Изградбата е планирана за 2026 година.

• Постоечките региони за доверливи и класифицирани податоци ќе добијат дополнителни надградби.

• AWS веќе има инфраструктура сертифицирана за сите нивоа на државна тајност, вклучувајќи ги AWS Secret Region и други системи за класифицирани оптоварувања.

Големата трка за владиниот AI-пазар

Пазарот за владина вештачка интелигенција станува сè поконкурентен:

• OpenAI понуди специјална владина верзија на своите модели за 1 долар годишно

• Anthropic и Google нудат конкурентни AI-пакети

• Но AWS гради нешто што другите сè уште го немаат: физичка, наменски изградена AI-инфраструктура ексклузивно за владата на САД

Со ова, AWS се позиционира како водечки технолошки партнер во време кога американската влада станува зависна од вештачката интелигенција во речиси секој сектор — од безбедност до јавно здравство.

Извор: TPortal

Microsoft конечно ја враќа една од најбараните функции на лентата со задачи во Windows 11. Иако Windows 11 веќе не е нов оперативен систем, компанијата и понатаму работи на подобрување на искуството, особено околу лентата со задачи и менито Start — делови што долго време беа предмет на критики.

Една од најголемите забелешки беше недостигот на корисен скокачки календар, каков што имаше во Windows 10.

Што беше проблемот?

Во Windows 10, календарот овозможуваше:

• брз преглед на агендата

• додавање нови настани

• подобра организација без отворање апликација

Во Windows 11, корисниците добија само празен календар без никакви функции, што доведе до

• користење алтернативи од трети страни, како Calendar Flyout

• разочарување поради намалената продуктивност

Што носи новата надградба?

Microsoft најави дека флај-прозорецот на календарот во Windows 11 конечно добива значајна надградба.
Следниот месец ќе биде воведен:

• нов дневен приказ во скокачкиот календар

• брз преглед на претстојни настани

• копчиња за директно приклучување на состаноци

• опции за разговор со Microsoft 365 Copilot

Овие подобрувања конечно ја носат функционалноста што корисниците ја бараа уште од официјалното лансирање на Windows 11.

Извор: B92