Магазин
Дали нашиот мобилен телефон прислушува и дали ние сме виновни за тоа?
Дали сте биле во ситуација да разговарате со пријател за тоа како сакате да купите нова јакна или патики, а подоцна да почнете да се појавувате на социјалните мрежи промовирајќи ги токму овие предмети? Ако е така, можеби сте мислеле дека вашиот мобилен телефон прислушувал. Но, дали е тоа навистина така?
Имено, прво треба да разбереме какви дозволи му даваме на нашиот уред. Апликациите што ги имате на вашиот уред собираат многу податоци од вашиот телефон.
Какви дозволи им давате на апликациите?
Условите за користење треба да обезбедат јасни информации за тоа како се собираат, складираат и користат податоците, а на корисниците е да внимаваат какви дозволи ги даваат.
На пример, Facebook може да побара од вас дозвола за пристап до вашиот микрофон, камера, контакти, локација, простор за складирање, а на вас е да изберете до што ќе дозволите пристап. Некои апликации може да побараат и пристап до вашиот телефон, дневник на повици, СМС, локација и има опција „друго“. Треба да обрнете внимание на што точно ќе имаат пристап сите апликации доколку одобрите таква функција.
Најдобро е да се даде пристап само за она што е неопходно. На пример, за WhatsApp треба да дозволите пристап до камерата и микрофонот бидејќи без него апликацијата не би можела да извршува некои од нејзините услуги.
Што е со колачињата?
Од друга страна, кога посетувате веб-страници, се поставува прашањето за „колачиња“. Некои сајтови не ви даваат пристап до вашата содржина додека не дозволите пристап до колачињата. Колачињата, меѓу другото, дозволуваат веб-локации што веќе сте ги посетиле, а се користат и за складирање на лозинки.
Европската унија усвои директива позната како „закон за колачиња на ЕУ“ со која се регулира начинот на кој веб-локацијата смее да користи колачиња и да обработува лични податоци. ЕУ наведува дека колачињата можат да бидат корисна алатка „во анализа на ефективноста на дизајнот и рекламирањето на веб-страниците и во потврдувањето на идентитетот на корисниците“.
„Феномен од психологијата“
ИТ експертот Марко Ракар ја коментираше и оваа појава на таргетирани реклами, но посочува дека не станува збор за тоа дека мобилниот телефон не прислушува, туку дека ни дава реклами поврзани со предмети кои веќе сме ги пребарувале на Интернет.
„Тоа е повеќе психолошки феномен отколку вистински настан. Луѓето спомнаа нешто и наеднаш почнаа да го забележуваат тоа. Меѓутоа, ако гуглаат, пишуваат некаде, на апликации, пребарувачи, тогаш секако треба да почнат да следат такви реклами“, наведува Ракар.
Тој додаде дека не се работи за уредот кој не прислушува. „Не е докажано дека е поврзано, па затоа не би бил премногу вознемирен поради тоа.
„Се додека работи, телефонот собира податоци“
Луцијан Цариќ, експерт за интернет безбедност, има малку поинаков став. На прашањето дали мобилниот нè слуша кога зборуваме за некоја тема, а потоа се појавуваат реклами на социјалните мрежи, Цариќ одговара потврдно.
„Апсолутно е можно, такви податоци можат да собираат сите апликации на кои им давате одредени дозволи, како што е дозвола за пристап до рекордерот“.
Тој истакна дека тоа важи и за услугата Hey Google, која бара и пристап до вашиот микрофон. Тоа е услуга која ви овозможува да извршите одредена акција како што се пребарување, добивање насоки до вашата дестинација и создавање потсетници.
Цариќ нагласува дека апликациите можат да бараат пристап до различни податоци, од локација до микрофон. „Се додека телефонот работи, тој ги собира сите податоци и за тоа што сте го напишале, дури и ако не сте го испратиле.
/n1info.com/
Магазин
Рецепт за најсочните мини пици: Брзи, меки и едноставно неодоливи
Овие мини пици се вистинска класика – идеални за гости, прослави, родендени или брза ужина. Ги сакаат и деца и возрасни, а најубаво е што можете да ги филувате по свој вкус. Тајната на совршените мини пици е во добро нараснато тесто и кратко печење на висока температура, што создава златна кора и мек, сочен центар.
Основни информации
-
Тешкотија: лесно
-
Време на подготовка: околу 1 час
-
Време на печење: 10–20 минути
-
Температура: 200–220 °C
-
Порции: 20–30 мини пици (во зависност од калапот)
-
Категорија: тесто, солено, брза храна
Состојки
За тестото:
-
10 г свеж квасец
-
250 мл млака вода или млеко
-
1 лажичка шеќер
-
1 лажичка брашно (за активирање на квасецот)
-
500 г брашно
-
1 лажичка сол
-
60 мл масло
За фил:
-
4 лажици доматен сос или кечап
-
Шунка, салама или сланина (по избор)
-
Рендано сирење или моцарела
-
Оригано
-
Опционално: маслинки, пченка, кисели краставички
Подготовка
1. Активирање на квасецот
Во млака вода или млеко додадете шеќер, квасец и една лажичка брашно. Измешајте и оставете 10 минути да се активира додека не се појави пена.
2. Замесување тесто
Во голем сад измешајте брашно и сол. Направете вдлабнатина и додадете го активираниот квасец и маслото. Месете додека не добиете меко и мазно тесто.
-
Ако е премеко – додадете малку брашно.
-
Ако е тврдо – додадете уште малку вода или млеко.
Покријте со крпа и оставете да нарасне 45–60 минути, додека не се удвои.
3. Подготовка на сосот
Измешајте доматен сос со оригано. По желба додадете малку ситно сечкан лук.
4. Обликување мини пици
Замесете го нараснатото тесто и развлечете го на дебелина од околу 0,5 см. Со калап или чаша исечете кругови и наредете ги на плех со хартија за печење.
На секое парче ставете лажичка сос, па додајте шунка, сирење и дополнителни состојки по желба.
5. Печење
Печете во загреана рерна на 200–220 °C околу 10–20 минути, додека мини пиците не добијат убава златно-кафеава боја и додека сирењето не се растопи.
Извор: Kurir
Lifestyle
5 раси на кучиња што речиси не пуштаат влакна и немаат непријатен мирис
Ако размислувате да вдомите куче, а чистотата во домот ви е важна, една од овие пет раси може да биде идеален избор. Професионалниот тренер на кучиња Кејси Реј, со речиси 30 години искуство, ги издвојува расите што минимално им паѓа влакно, слабо мирисаат и речиси воопшто не се лижат прекумерно.
5. Шнауцер
-
Достапни во три големини.
-
Познати по интелигенција и лојалност.
-
Крзното има многу малку природни масла, па затоа минимално им паѓа влакно и речиси не мирисаат.
4. Малтезер
-
Мало, нежно и пријателско куче.
-
Хипоалергично и паѓа исклучително малку.
-
Реј ги нарекува „кучиња без смрдеа“ поради ниското количество масла во кожата.
3. Португалско водно куче
-
Интелигентни, енергични и многу послушни.
-
Обожаваат вода.
-
Водоотпорното крзно не задржува мириси, а со редовно чешлање остануваат чисти и уредни.
2. Бишон Фризе
-
Разиграно, нежно и многу приврзано куче.
-
Имаат малку природни масла во крзното, што значи речиси без мирис.
-
Со редовно четкање изгледаат прекрасно и остануваат свежи.
1. Пудлица
-
Една од најинтелигентните раси во светот.
-
Густите кадрици речиси воопшто не им паѓаат.
-
Многу слаб природен мирис и одлична дресибилност.
-
Како што вели Реј: „Никој нема ни да знае дека има куче дома ако е добро воспитано.“
Совет: Како да го намалите мирисот кај било кое куче?
-
Правилната исхрана е клучна.
-
Раната социјализација и добра дресура спречуваат стрес и несакани навики.
-
Редовната нега и чешлање се неопходни, без разлика на расата.
Извор: Vecernji
Магазин
Зошто вештачката интелигенција сè уште не е сигурна замена за Google
Сè повеќе луѓе користат ChatGPT и други алатки со вештачка интелигенција како замена за Google. Истовремено, самите пребарувачи веќе вградуваат AI-модели во резултатите. Но токму тука, според експертите, започнуваат проблемите.
Сè поголем дел од корисниците повремено или редовно користат чет-ботови за пребарување информации, а дел од нив целосно се потпираат на овие системи.
На пазарот веќе доминираат алатки како ChatGPT, Le Chat и Claude. Google и Microsoft исто така ги интегрираат Gemini и Copilot во своите пребарувачи. Дополнително, Google во Германија воведе „AI режим“ кој овозможува интерактивно комуницирање со резултатите од пребарувањето.
Наместо рачно прелистување многу страници, корисникот добива кратко резиме со најважните информации. Но овде се појавува првиот голем проблем.
Неточни одговори – чест проблем
Според анкети, 42% од корисниците добиле неточни или измислени информации од AI барем еднаш. Многу анализи го потврдуваат ова.
Според октомврискиот извештај на Европската радиодифузна унија (EBU):
-
45% од одговорите на популарните чет-ботови содржат значајни грешки
-
ChatGPT греши во 51,5% од случаите
-
Copilot греши во 45,4%
-
Gemini греши во 50%
Се работи за грешки во точноста, припишувањето, контекстот и разграничувањето помеѓу факти и мислења.
Зошто AI греши?
Грешките се појавуваат поради неколку причини:
-
Моделите се обучени на постари податоци и често нудат застарени информации
-
Пренесуваат неточности од интернет без дополнителна проверка
-
Погрешно припишуваат изјави или ги мешаат изворите
-
Не се бази на знаење, туку јазични модели кои статистички предвидуваат зборови
Ова резултира со „халуцинации“ — одговори кои звучат уверливо, но не се точни.
Проблемот расте бидејќи сè повеќе содржини на интернет се генерирани од AI.
Според Originality.ai, Google Gemini зема податоци од текстови што веќе ги создаваат други модели во над 10% од случаите.
На Википедија се забележува сличен тренд. Истражување на Универзитет Принстон покажува дека до 5% од новите статии содржеле AI-генерирани сегменти со понизок квалитет, недоволно извори или прикриен промотивен материјал.
Моделите се подобруваат, но не доволно
EBU забележува дека сите тестирани AI-системи покажале подобрување во последните месеци.
Google го претстави Gemini 3, а OpenAI го надгради GPT-5.
Но научниците предупредуваат дека, и покрај подобрувањата, вештачката интелигенција сè уште:
-
користи поширок, но нерелевантен спектар на извори
-
не секогаш обезбедува посеопфатни одговори
-
може суптилно да влијае на претставениот контекст
Корисникот добива краток, концизен одговор — но губи можност за проверка, извори и сигурност.
Потребни се нови стандарди и правила
Истражувачите бараат развој на јасни стандарди за процена на веродостојноста на AI-одговорите.
EBU препорачува:
-
никогаш да не се користи AI како единствен извор
-
секогаш да се проверуваат информациите
-
да не се заменуваат традиционалните пребарувачи при важни истражувања
Експертката Катарина Цвајг вели:
„Првото правило е – не ги користете како пребарувач.“
Јазичните модели, според неа, се погодни за креативни задачи, но не и за прецизни истражувања.
Дополнителен проблем е и цената — одржувањето на овие модели бара огромни ресурси, енергија и финансии. А корисниците на долг рок веројатно нема да сакаат да плаќаат за технологија која сè уште не нуди доволна сигурност.
Извор: TPortal
-
Хроника1 денЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево2 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево6 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп16 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија1 ден16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија1 денСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Македонија6 часа(ФОТО) МВР: Поради одрон кај Царев Двор-Отешево во прекин е сообраќајот во двата правци кај Ресен, односно Стење
