Следете не

Култура

Дeнот на очекување на радосната вест, денеска е „БАДНИК“, да се помолиме за здравје, среќа, љубов, мир и благосостојба!

Објавено пред

на

©porta.mk

Денес е Бадник, додека истражувачите на овие обичаи истакнуваат дека во почетокот Коледе бил празник поврзан со враќањето на Сонцето од јужните напоредници, со раѓањето на новото сонце што значело и раѓање или обнова на животот. Подоцна Христијанската црква овој ден го поврзала со Христовото раѓање. На прекорот дека христијаните започнале да го празнуваат денот на Сонцето исто како и паганите свети Августин одговарал: „Ние го празнуваме не како неверниците поради сонцето, туку поради оној што го создал сонцето”.

Иако обичаите што се изведуваат на Бадник и Божик во некои детали меѓусебно се разликуваат од регион до регион, па дури и од село до село, сепак, во основа се изделуваат неколку заеднички елементи, како што се богатата софра, што се подготвува на Бадник навечер, потоа коледарскиот оган заедно со дрвото Бадник, како и коледицата проследена со многу коледарски песни.

Богатата трпеза со исклучително посна храна: питулици, сарма, грав, компир, риба, зелник, овошје и сл. според верувањето, има цел врз принципот на имитативната магија да обезбеди богат род на земјоделските култури. Обичај е по вечерата софрата да не се крева, туку така, заедно со храната да остане целата ноќ, а во некои места така останува во текот на трите дена додека се празнува Божик. Ова е поврзано со верувањето дека ноќта ќе дојде дедо Боже и ќе се нахрани. Во Кукушко се подготвувала вечера и за дедо Боже, трпезата се поставувала во дворот, а домаќинот го поканувал: „Поели дедо Боже да вечераме.” На Бадник софрата се става врз слама за спомен на јаслите од Витлеемската пештера во која е роден Исус. Подоцна со оваа слама се врзуваат овошките со верување дека таа ќе ги штити од болести и штетници и дека ќе дадат богат род.

На Бадник, во повеќе краишта на Македонија се меси кравајче, пита или погача во која се става сребрена пара. Вечерта кога сите ќе седнат на вечера домаќинот, откако ќе се прекрсти и ќе ја благослови трпезата, го крши кравајчето на толку делови колку што има членови семејството, оставајќи уште дел за Бога и за куќата. Сите присутни во својот дел од кравајчето ја бараат парата и оној што ќе ја најде се смета за најсреќниот во годината што претстои. Оној што ќе ја најдел парата ја ставал во грне или чаша со вино од која сите пиеле за здравје и среќа. Парата ја земал тој што ја нашол или му ја давал на домаќинот и за тоа добивал подароци. Во некои краишта овој обичај се изведува на Василица.

Богати обичаи и верувања на Бадник се поврзани со обредниот оган како и со горењето на дрвото наречено Бадник или Бадникојца. Во некои краишта дрвото што се гори е пенушка од даб, во други смрека, а некаде се гори круша горничка (дива круша) зашто се сметало дека таа е најродна, раѓа секоја година. Тоа се правело за да биде и годината родна. Таа ноќ, како што запишал К. Шапкарев, „сите домашни луѓе не заспиваат туку преноќеваат будни, та од тоа се гледа дека таа ноќ е наречена: Бадник – будник”. И многумина други истражувачи на овие обичаи сметаат дека името на овој ден доаѓа од бдеењето, будноста покрај овој обреден оган. К. Шапкарев уште забележал дека во Скопје кога оваа пенушка „ќе приближи на догорување, ги истеруваат машките деца надвор, а остануваат само женските, за да видат само тие кога ќе догори. Тоа значело да се раќаат се женски од живата стока на домаќинот т.е. јагниња, телиња, коњи и сл.” Во зборникот на браќата Миладиновци среќаваме податок дека во Кукуш од пенушката оставале едно парче „кое вардат до другата година, за да потпалет огнот во истиот вечер”, а во Воден „това парче закопват в лозје за да се сторит лозјето црно”. Во Дебарско, според записите на В. Икономов, исто така, внимавале “да остане едно парче недогорена гламна коешто секоја вечер од Божик до Богојавление се подгорува и се угаснува со вино – за зачувување од повреда на домашниот ситен добиток.

Во Струга децата одејќи по коледа носеле дрвени чеканчиња со кои тропале по влезните врати и пееле:
– Сива, сива голабица,
каде си се осивила?
– Таму горе на бел Дунав.
– Што имаше, што немаше?
– Ми имаше златна чаша,
златрна чаша, иконата,
да служиме млада Бога,
млада Бога Божикова,
Божик ми е на небеса,
слава му е на земјата.

Раѓањето на Исус Христос нашло место и во повеќе други верувања и преданија, а некои истражувачи веруваат дека оттогаш останало коледето, децата да одат по куќите и да го соопштуваат раѓањето на Богомладенецот Исус Христос.
Интересни обичаи поврзани со овој празник сè уште се изведуваат во Западна Македонија, поточно во с. Битуше. Денот пред Бадник се вика Кршенделија и тогаш при ставање на софрата се става и каленик (чинија) со ореви.

Секој зема по неколку и ги крши при што се верува дека ако тие се здрави, односно со бели и големи јатки и годината ќе биде плодна, односно семејството ќе има напредок. На Бадник, рано наутро, децата оделе во гората да соберат бодници (бадници). Тоа се дабови гранки коишто потоа стоеле покрај домашната икона односно покрај иконата на светецот заштитник. Вечерта кога ќе седнеле на вечера сите се фаќале за бадниците, при што едно бадниково гранче фрлале во разгорениот оган. Верувајќи дека оваа ноќ може да биде опасна поради негативните демони, луѓето ги затворале портите верувајќи дека со тоа им го зџатвораат и простапот на нечистите сили. Тоа трело до пеењето на првите петли кога сите станувале и се подготвувале за одење „в црква”.

Музика

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Објавено пред

на

©porta.mk

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови членови преку „аудиција“. Истата е закажана за 19-ти и 20-ти септември односно петок од 18:00ч и сабота од 12:00ч во просториите на НУЦК „Кочо Рацин“ (мала сала)

Ако сакаш низ дружба да научиш повеќе за источно пеење и за нашата традиционална музика, но и за нашата христијанска вера, дојди да се запознаеме. Од заинтересираните кандидати потребна ќе биде изведба на народна песна по свој личен избор.

Сите заинтересирани за упис, повеќе информации и детали ќе најдат со доаѓање во центарот за култура

Ова е и официјална страница на хорот ТУКА

Прочитај повеќе...

Култура

Денеска е строг пост – Се одбележува празникот „Отсекување на главата на свети Јован Крстител“, според народни верувања, се јаде само посна, едноставна храна

Објавено пред

на

ФОТО: Бигорски Манастир | bigorski.org.mk

Православните верници денес, на 11 септември, го одбележуваат празникот „Отсекување на главата на свети Јован Крстител“. Во црковниот календар овој ден е означен како време на строг пост и молитва.

Во текот на годината црквата му посветува шест празници на свети Јован, а денешниот е поврзан со неговото маченичко страдање и неправедната смрт.

Свети Јован бил затворен поради тоа што се спротивставил на неправедните дела на тогашниот владетел на Галилеја – Ирод Антипа. Според библиското предание, Ирод бил оженет за ќерката на арапскиот кнез Арета, но ја напуштил за да ја земе Иродијада, жената на својот брат Филип. Јован јавно го осудил овој грев, поради што бил фрлен во зандана.

На една гозба организирана од Ирод, пред присутните настапила Салома – ќерката на Филип и Иродијада. Занесен од нејзиниот танц и опиен од виното, владетелот ветил дека ќе ѝ исполни каква било желба. По совет на својата мајка, девојката ја побарала главата на Јован Крстител. Така, светецот бил погубен, а неговата отсечена глава на чинија му била донесена на Ирод.

Учениците на Јован тајно го зеле неговото тело и го погребале со чест, додека главата останала кај Иродијада. Според преданијата, таа со злоба го прободела јазикот на светецот и ја закопала главата на нечисто место.

Во народните верувања овој ден е поврзан со пост и воздржување: Се јаде само посна, едноставна храна, а многумина избегнуваат да јадат од чинија или да консумираат храна со црвена боја. Според црковните канони, доколку празникот се падне во работен ден, верниците постат строго, додека ако е за време на викенд, дозволено е да се користат масло и вино.

– Се сметало и дека на овој ден не треба да се работат тешки работи, а во минатото луѓето собирале лековити треви, верувајќи дека токму денес тие имаат посебна сила за здравје.

Празникот особено свечено се прославува во манастирот „Св. Јован Бигорски“, кој е посветен токму на овој голем светец и пророк. Така што во пресрет на главната манастирска слава на Бигорската свештена обител, во спомен на отсекувањето на чесната главата на светиот пророк, претеча и крстител Господов Јован – нашиот небесен закрилник и застапник, манастирот ги кани сите православни христијани.

6:30 ч. – празнична Утрена богослужба.

8:45 ч. – пречек на Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Георгиј и на Епископот Антаниски г. Партениј.

9:00 ч. – Света архиерејска Златоустова Литургија.

17:00 ч. – Ктиторска вечерна богослужба.

Прочитај повеќе...

Музика

(ВИДЕО) Кичевчани во полн ефект до достигнувања на соништата, „Men Of Silver Soul“ на „Marbled In Stone“ ќе ви стане омилена веднаш!

Објавено пред

на

ФОТО: Marbled In Stone @ Official

„Marbled In Stone“ денес официјално ја претстави својата нова песна „Men Of Silver Soul“, проследена со моќен видео спот кој го доловува духот, енергијата и визијата на овој склоп. Ова е уште едно автентично музичко патување кое ја истакнува нивната уникатна естетика и посветеност на современиот алтернативен звук.

Во спотот се појавуваат голем број учесници главно од Кичево, додека еден од главните ликови во видео записот е нашиот пријател Влатко „Перо“ Трајкоски кој практично е „Man Of Silver Soul“ кој со својата енергија и уникатност му даде посебен печат на ова музичко исполнување.

Дополнително учествуваа:

„Матко Петровиќ, Урим Саити, Марјан Ризов, Кристијан Велјаноски, Слободан Магденоски, Бојан Дамјаноски, Бојан Велјаноски, Џеки Сулејмани, Дарко Богески, Драган Горѓиоски, Флори Саити, Даниел Димоски, Марија Лена Адамс, Јана Матеска, Ива Стојаноска, Ангела Цветаноска, Евгенија Врзовска, Слаѓана Трајковска, Кристина Биткоска, Ивица Велјаноски, Блериан Арслани – Буби, Зана Саити.“

Проследете го, доколку ви се допаѓа сподели, претплатете се на каналот и оставете „Like“

🎥 Филмска екипа:

  • Режија: Влатко Толески
    Продуценти: Диамонд Балажи • Бојан Велјаноски • Влатко Толески
    Сценарио: Бојан Велјаноски • Влатко Толески • Диамонд Балажи • Матко Петровиќ
    Видео продукција: Пинестел
    Асистенција на продукција: Пеце Здравкоски
    Директор на фотографија: Ѓорѓи Вацев
    Камера / кинематографија: Ѓорѓи Вацев
    Асистент камера: Стефан Џоканоски
    Гафер: Ѓорѓи Вацев
    Монтажа / колор корекција / VFX: Ѓорѓи Вацев

💄 Сценски изглед и SFX:

  • SFX шминка (лидер): Мартина Петрeска
    SFX асистенти: Александра Најденовска • Александра Иванова
    Шминка и фризура: Александра Најденовска • Александра Иванова
    Гардероба: Диамонд Балажи

Со ова издание, „Marbled In Stone“ уште еднаш докажуваат дека кичевската сцена има моќен глас кој заслужува да се слушне и подалеку од локалните граници.

Нивниот прв проект исто така може да го проследите во продолжение:

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево6 часа

Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст

Со голема радост и духовен трепет од с.Другово известуваат дека на големиот празник Рождество на Пресвета Богородица, ќе се изврши...

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин7 часа

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје8 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт9 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза10 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп19 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија1 ден

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 ден

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

НАЈЧИТАНИ