Марс можеби не изгледа како идеално место за одмор со неговиот сув пејзаж и високите нивоа на радијација, но новото истражување открива дека оваа планета некогаш имала плажи.

Додека претходните истражувања покажаа докази за реки и долински мрежи на Црвената планета, научниците долго дебатираа дали некогаш постоеле и океани. Сега, благодарение на нови податоци, истражувачите тврдат дека откриле закопани марсовски плажи, што дополнително ја зајакнува оваа теорија.

Марс некогаш имал плимни циклуси, бранови и реки

Според трудот објавен во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences, тим од научници ја направил оваа анализа врз основа на податоци собрани од кинескиот ровер Zhurong.

„Журонг беше испратен во јужниот дел на Утопија Планиција, во близина на локации каде сателитските податоци покажаа можни палеоплажи“, изјави д-р Бенџамин Карденас од Државниот универзитет во Пенсилванија, коавтор на студијата.

Податоците покажале геолошки слоеви кои личат на бреговите на Земјата. Радарските снимки открија навалени слоеви на материјал, насочени кон пониските области – односно кон поранешниот океан.

„Радарот обично снима суптилни промени во големината на седиментот, а тоа веројатно е случај и овде“, објаснува Карденас.

Истражувачите исто така забележале дека крајбрежјето се ширело кон север со текот на времето, што укажува дека плажата напредувала во океанот најмалку 1,3 километри.

Идеално место за идни мисии

„Ова откритие покажува дека Марс некогаш имал плимни циклуси, бранови и река која носела талог. Овие природни процеси мора да биле активни подолг временски период“, додава Карденас.

Научниците се уверени дека ниеден од познатите геолошки процеси на Марс – како вулканска активност, речни текови или песочни дини – не може да објасни вакви слоеви на материјал.

Ова откритие исто така би можело да има значајни импликации за потрагата по живот на Марс.

„Плажите се места каде што се среќаваат плитката вода, воздухот и копното – средини за кои се верува дека на Земјата биле поволни за настанување на животот. Верувам дека ова е идеално место за идните мисии да бараат докази за минат живот на Марс“, вели Карденас.

Сепак, овие марсовски плажи биле далеку од тропскиот рај што го замислуваме.

„Веројатно биле многу студени“, вели Карденас, но признава дека би сакал да можел да ги види одблизу.

„Реконструирањето на античките пејзажи преку геолошки истражувања е навистина неверојатен поттик за имагинацијата.“

Извор: B92

Пред да фрлите нешто, размислете дали може повторно да се употреби. Овој совет важи за сè – од стари тегли и капаци до празни шишиња со детергент или кечап. Една штедлива домаќинка сподели трик кој ќе ви заштеди пари и ќе го олесни чистењето на домот.

Зошто никогаш не треба да ги фрлате празните шишиња со детергент?

Сигурно сте забележале дека дури и кога мислите дека сте го потрошиле целиот детергент, секогаш останува малку на ѕидовите и на дното на шишето. Наместо да го фрлите, пробајте го овој едноставен трик:

• Истурете топла вода и малку оцет во шишето.
• Протресете нежно – ќе добиете моќно средство за чистење кое ги раствора маснотиите и нечистотијата!

Можете да го користите ова решение за да ги избришете мијалниците, работните површини и тврдоглавите дамки на шпоретот.

Уште поефикасно чистење – додадете ги овие состојки!

Доколку сакате уште посилен ефект, можете да додадете:

• Сода бикарбона – за отстранување на тврдоглави дамки.
• Сок од лимон – за освежувачки мирис и посилен анти-калк ефект.
• Водород – за дезинфекција на површини.
• Етерични масла (лаванда, лимон) – за пријатен и свеж мирис во кујната.

Освен што заштедува пари, овој трик е и неверојатно практичен! Шишето со детергент е лесно за користење и можете да го носите низ кујната – од мијалникот до шпоретот. Благодарение на тесниот отвор, можете лесно да го нанесете производот токму онаму каде што е потребно, без излевање и неред.

Следниот пат кога вашето шише со детергент ќе биде при крај, не брзајте да го фрлите! Со малку креативност, можете да го претворите во корисен производ за чистење кој ќе му помогне на вашиот дом да блесне и да го задржи вашиот буџет недопрен!

Извор: Alo

Исхраната богата со ултра-обработена храна и нејзините ризици

Многу студии ја поврзаа исхраната богата со ултра-обработена храна со зголемен ризик од хронични здравствени проблеми, како што се срцеви заболувања, дебелина и рак.

Но, не се сите ултра-обработени производи штетни.

Ултра-обработената храна е широка категорија, а експертите сметаат дека постои потреба за дополнително истражување на овие производи. Некои од нив не се толку штетни како што се претпоставува. На пример, студија од 2024 година, објавена во The Lancet Regional Health – Americas, покажала дека некои ултра-обработени производи, како леб, ладни житарки, јогурт, млечни десерти и солени грицки, не се поврзани со истите ризици за здравјето на срцето како што се зашеќерените пијалоци и преработеното месо.

Како ја објаснува оваа ситуација Бони Тауб-Дикс

Овие наоди укажуваат на важноста од разгледување на ултра-обработените производи од различни аспекти, вели Бони Тауб-Дикс, водителка на подкастот за медиуми, креатор на веб-страницата BetterThanDieting.com и авторка на книгата „Прочитај го пред да го јадеш: од етикетата до масата“.

„Не треба сите ултра-обработени производи да се осудуваат“, додава Тауб-Дикс за Health, нагласувајќи дека „некои од овие производи можат да бидат корисни и практични, обезбедувајќи лесен начин да се задоволат диететските потреби“.

Недостаток на јасност во дефиницијата

Таа исто така посочува дека неодреденоста во дефинирањето на тоа што всушност претставува ултра-обработена храна придонесува за конфузија околу кои производи треба да се избегнуваат. Додека термините „нездрава храна“ и „ултра-обработена храна“ се користат во сличен контекст, „ултра-обработена“ опфаќа многу поширока категорија.

Како дефинираат ултра-обработените производи?

Иако постојат разлики во дефинициите, Тауб-Дикс ги објаснува ултра-обработените производи како „намирници кои се значително изменети при производството и кои содржат додадени шеќери, нездрави масти, натриум и вештачки состојки“.

Еве пет намирници кои се технички ултра-обработени, но не се толку лоши за вас како другите:

1. Леб од цело зрно

„Освен ако не станете наутро и не џвакате стебленце пченица, лебот што го јадете (дури и ако е од цело зрно, органски и ‘природен’) е високо обработен“, рече Тауб-Дикс.

Сепак, преработката не ги намалува здравствените придобивки од цели зрна. Американското здружение за исхрана известува дека пченичното брашно од цело зрно задржува многу повеќе хранлива вредност за време на мелењето и печењето отколку рафинираното брашно и лебот. Лебот од цело зрно обезбедува влакна, витамини од групата Б и есенцијални хранливи материи кои можат да помогнат во поддршката на варењето и да го намалат ризикот од срцеви заболувања.

Совет: Побарајте цело зрно пченица, овес или јачмен како прва состојка и проверете кратка листа на состојки.

2. Преработено месо

Преработеното месо кое се храни со трева е подобар избор од месото кое се храни со жито. Студија од 2022 година покажала дека говедското месо одгледувано на пасишта има многу поголема содржина на омега-3 масни киселини и алфа-линоленска киселина, што го прави поздраво за срцето.

Совет: Изберете месо хрането со трева за подобра хранлива вредност.

3. Хумус

Хумусот понекогаш може да содржи многу адитиви кои го прават ултра-обработен (додадени конзерванси, ароми и натриум). Сепак, едноставниот хумус базиран на наут често содржи само неколку состојки и обезбедува влакна и малку протеини.

Совет: Изберете хумус со маслиново масло или високоолеинско сончогледово масло за додадена корист за здравјето.

4. Јогурт

Јогуртот доаѓа во широк спектар на опции, од обични незасладени сорти до оние со додадени сладости.

„Јогуртот е преработена храна, а некои јогурти кои се богати со шеќер се како бонбони во кутија“, вели Тауб-Дикс.

Меѓутоа, дури и засладениот јогурт е одличен извор на пробиотици, калциум и протеини, и е поврзан со здравствени придобивки како што се намален ризик од дијабетес тип 2.

Совет: Изберете минимално обработен, обичен јогурт и додадете овошје или мед за природен вкус.

5. Конзервирани мешунки

Конзервираните мешунки понекогаш се сметаат за ултра-обработена храна, но се меѓу најздравите намирници. Тие содржат растителни протеини, влакна и есенцијални хранливи материи.

Совет: Изберете конзервирани мешунки со ниска содржина на натриум и плакнете ги за да ја намалите содржината на сол.

Извор: N1Info