Во оваа седмица се прославува споменот на победата на Православието, односно на иконопочитувањето. Затоа ќе разгледаме две важни аспекти за почитување на иконите.

Од историски контекст, уште многу рано се јавува иконопочитувањето, а тоа го гледаме во катакомбите (подземни храмови, собиралишта кои биле гробови). Но, покрај тоа иконопочитување се појавило и иконоборството или негирањето на иконите, кое го имаме и до денес во некои конфесии (религии). Сепак, по доаѓањето на императорот Лав Исавријанец на власт почнало гонење за оние кои ги почитуваат иконите. Тоа траело од околу 720 година до доаѓањето на власт на света Теодора во 842 година, кога се прославила победата на Православието, иако и на Седмиот Вселенски собор (787 година) иконоборството било спречено, но само кратко. Дури биле ставани и патријарси кои го држеле тоа мислење и учење. А зошто било така? Затоа што овој владетел и останатите по него сметале дека иконата е противење на вторатата Божја заповед каде се вели: „Не прави идол, ниту каква било слика…“ Сепак на крајот победила Вистината и иконите се вратиле на местото каде што требало.

Теолошкиот аспект или духовниот, на иконата гледа со почитување, а тоа е така, затоа што единствена Икона, Образ е Христос. Он е пример за сите, па затоа за иконата на 7-миот Вселенски собор се вели: „честа, која се оддава на образот, преминува на првообразот, и оној што ѝ се поклонува на иконата се поклонува на ипостаста (личноста) на изобразениот на неа“. Според ова, почитувањето на иконата не е идолопоклонство, бидејќи иконопочитувањето е сознателен акт (оној што се моли сигурно не очекува помош од материјата, туку од личноста изобразена на иконата). Исто како што кадењето на луѓето во храмот не е обожување на човекот, туку оддавање чест на образот Божји, вложен во човекот, чест која восходи кон Архетипот, Бог. Ваквата теологија на иконата не ја прави неа престапување на Божјата заповед, туку нејзиното отфрлање, кое претставува непочитување на Бога и негирање на фактот на Боговоплотувањето. Или, накратко речено, бидејќи Христос се воплоти, затоа и Го иконообразуваме.

Затоа, иконата е и прозорец кон вечноста, преку неа се гледаме и себеси, а Го славиме Бога Кој дојде во светот за спасение на луѓето. Таа претставува изобразување на духовната реалност.

На крајот можеме да кажеме дека, смислата и содржината на иконата се навистина величествени. Таа претставува воплотување на православната теологија во полнота, потврда на евангелската Вест дека Бог стана Човек.

Текст: Кичевска парохија