Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 10 декември

Објавено пред

на

1520.- Германскиот црковен реформатор Мартин Лутер (Лутер) во Витенберг јавно го запали бикот во кој папата Лав X (Лав) му се закани со проклетство доколку не се откаже од ерес во рок од 60 дена. Во јануари 1521 година, Лутер бил екскомунициран од Римокатоличката црква.

1603.- Умре англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт (Вилијам), кој прв го воведе името за електрична енергија. Неговото дело „За магнети“, во кое ја претставува теоријата за Земјата како магнет и магнетните сили меѓу небесните тела (1600 г.), има значително влијание врз развојот на науката во 17 век.

1810.- Наполеон Бонапарта (Бонапарта) ги анектираше германските градови Хановер, Бремен, Хамбург, Лауенбург и Либек кон Франција.

1845 – Англискиот градежен инженер Роберт Томпсон (Томпсон) ги патентирал првите пневматски гуми.

1848.- Луј Наполеон беше избран за претседател на Франција со огромно мнозинство од над четири милиони гласови. Четири години подоцна, тој изврши државен удар и се прогласи себеси за император Наполеон III.

1851.- Роден е американскиот книжар Мелвил Диви (Дјуи), кој во 1870 година ја создал првата децимална класификација, систем за класификација на книги што се користи во библиотеките ширум светот.

1868.- Во Лондон, на плоштадот пред зградата на Парламентот на Велика Британија, почнаа да работат првите семафори во светот.

1895.- Основано е Друштвото за подобрување и разубавување на Сокобања, кое се смета за почеток на туризмот во Србија. Сокобања, каде принцовите Милош и Михајло Обреновиќ често престојувале на одмор, се споменува како здравствено одморалиште уште во антички Рим и раниот Рим (Византија).

1896.- Умрел шведскиот индустријалец Алфред Нобел, кој го вложил богатството стекнато со пронајдокот на динамитот (1867 година) за да основа донација од која ќе се доделуваат годишни награди за извонредни достигнувања во различни области. Нобеловите награди првпат беа доделени во 1901 година. Тие ги доделува Кралската шведска академија на науките на денот на неговата смрт.

1898.- Потпишан е Парискиот мировен договор со кој заврши Шпанско-американската војна. Шпанија се откажа од Куба и Порторико, а за 20 милиони долари на Американците им ги отстапи Филипините и Гуам.

1902.- Завршена е изградбата на Асуанската брана во Египет, која го регулираше текот на реката Нил.

1926.- Умре Никола Пашиќ, еден од најзначајните политичари во историјата на Србија и Југославија, основач и водач на Националната радикална партија (1881-1926). Првпат бил премиер на Србија во 1891 година, а од 1903 година формирал 22 влади во времето на тројца крала: Александар Обреновиќ, Петар и Александар Караѓорѓевиќ. Тој беше шеф на делегацијата на Версајската мировна конференција во 1919-20 година.

1936.- Британскиот крал Едвард Осми (Едвард) абдицирал, бидејќи не сакал да се откаже од бракот со Американката Волис Симпсон (Волис), како што побарал од него премиерот Стенли Болдвин (Стенли Балдвин). По абдикацијата ја добил титулата војвода од Виндзор. Него го наследил Џорџ VI.

1941.- Во Втората светска војна, јапонските авиони ги потопија британските воени бродови Риплс и Принцот од Велс во Јужното Кинеско Море, при што загинаа 800 морнари.

1948.- Генералното собрание на ОН ја усвои Универзалната декларација за човекови права. Овој датум се слави како Ден на човековите права.

1963.- Занзибар, британски протекторат од 1890 година, стекна независност во рамките на Британскиот Комонвелт. Следната година, таа стана република и создаде нова држава со Тангањика, која го доби името Танзанија.

1964.- Американецот Мартин Лутер Кинг (Лутер), борец за граѓански права на црнците, ја доби Нобеловата награда за мир.

1967.- Во Ново Мексико (САД) беше изведена првата комерцијална термонуклеарна експлозија за извлекување на природен гас од под земја.

1980.- Милтон Оботе беше прогласен за претседател на Уганда, првиот африкански шеф на држава кој се врати на власт откако беше соборен со воен удар. Во 1985 година војската го собори по втор пат.

1991.- Југословенската народна армија се повлече од Загреб и Хрватска, но борбите меѓу српските и хрватските сили продолжија.

1996.- Јужноафриканскиот претседател Нелсон Мандела го потпиша Уставот со кој сите граѓани, без разлика на расата, станаа еднакви пред законот. Тоа беше последниот чин на демонтирање на системот на апартхејдот во таа земја.

1998.- Меѓународниот трибунал за воени злосторства во поранешна Југославија во Хаг ја осуди босанската Хрватка Анта Фурунџија на 10 години затвор за мачење и силување на затвореници за време на војната во Босна. Тоа беше првата пресуда со која силувањето беше означено како воено злосторство.

2001.- Во Приштина беше конституирано Собранието на Косово, прво по доаѓањето на меѓународните сили во јули 1999 година. Албанецот Неџат Даци беше избран за претседател, а српските претставници Оливер Ивановиќ и Гојко Савиќ станаа членови на петчлениот совет на Претседателството на Собранието.

2001 – Генералниот секретар на ОН Кофи Анан ја доби Нобеловата награда за мир.

2002.- Поранешниот американски претседател Џими Картер ја доби Нобеловата награда за мир.

2003.- Шефот на УНМИК Хари Холкери во Приштина го презентираше документот „Стандарди за Косово“, со цел да оцени дали ги достигнал стандардите на демократско општество што ги бара меѓународната заедница пред почетокот на решавањето на статусот на Косово.

2004 – Судот во Милано го ослободи италијанскиот премиер Силвио Берлускони од обвиненијата за корупција – победа во десетгодишната битка на милијардерот со законот.

2006.- Поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, кој дојде на власт во 1973 година со воен удар, го собори марксистичкиот претседател Салвадор Аљенде, почина. За време на неговото 17-годишно владеење, биле убиени околу 3.000 луѓе, а околу 28.000 биле мачени.

2010.- Во Осло, симболично беше доделена Нобеловата награда за мир на кинескиот дисидент Лиу Ксијаобо, кој тогаш отслужуваше 11-годишна затворска казна.

2012 – Европската унија ја доби Нобеловата награда за мир, која ја прими претседателот на Европскиот совет, Херман ван Ромпуј.

2016 – Колумбискиот претседател Хуан Мануел Сантос ја доби Нобеловата награда за мир за неговите напори да стави крај на повеќедецениската граѓанска војна во која загинаа 220.000 и раселени осум милиони Колумбијци, за време на најдолгиот конфликт на западната хемисфера.

2018 – Глобалниот договор на ОН за миграција, кој треба да обезбеди безбедно, уредно и хумано движење на луѓето ширум светот, беше усвоен со акламација од 164 земји. Американската влада го поддржа за време на Барак Обама, додека Доналд Трамп го отфрли.

2023 – Економистот Хавиер Мајли (Хавиер), кој почна да се занимава со политика две години порано, стана нов претседател на Аргентина.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (22 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Историски личности и настани:

  • 337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.

  • 1455Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.

  • 1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.


🎵 Култура и уметност:

  • 1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.

  • 1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.

  • 1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.

  • 1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.

  • 1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.

  • 1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.

  • 2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.


⚔️ Воени и политички настани:

  • 1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.

  • 1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.

  • 1972Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.

  • 1992Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.

  • 1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.

  • 2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.


🌍 Современи настани и социјални промени:

  • 1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.

  • 2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.

  • 2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.

  • 2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.

  • 2024Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп12 часа

Хороскоп за сабота (31 мај)

ОВЕН Денот е идеален за решавање на сите незавршени работи како и за дискусии поврзани со финансиски проблеми со личност...

Спорт15 часа

Кога решителноста го надминува системот, се создаваат вистински херои, кичевчанецот Милошевски доби највисока судиска лиценца од Панамериканската Карате Федерација

Дејан Милошевски од Кичево, Македонија доби највисока судиска лиценца од Панамериканската Карате Федерација и практично се здоби со најголемиот историски...

Кичево16 часа

Предмалку на „11-ти септември“ во Кичево се случила сообраќајка помеѓу две патнички моторни возила, причинета е само материјална штета

Предмалку на ул. „11-ти септември“ во Кичево се случила сообраќајна несреќа помеѓу патничко моторно возило „бмв“ и „голф“ со кичевски...

Мобилни уреди19 часа

Компанијата „Realme“ спрема мобилен уред со „џиновска“ батерија?

Компанијата Realme неодамна ја претстави својата напредна батериска технологија, но на промоцијата на моделот GT 7 во Париз сепак не...

Македонија21 час

Граѓани најавија протест за изборот на митрополит на Дебарско-кичевската епархија, велат: „МПЦ-ОА има Устав, со критериуми“

Во сабота на 31 мај, со почеток во 12 часот, закажан мирен народен собир на плоштад Македонија во Скопје. Настанот...

Македонија22 часа

Пронајдено товарното возило од АРМ кое пред еден месец беше пријавено за одземено од авто сервис

На 29.05.2025 во 11.14 часот во СВР Скопје од АРМ е пријавено дека на паркинг простор на подрачјето на Кисела...

Временска прогноза1 ден

Конечно убави вести за временската прогноза, еве кога доаѓаат летните температури

Територијата на Република Македонија во периодот од 2 јуни (понеделник) па се до 8 јуни (недела) ќе биде зафатена од...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (30 мај)

ОВЕН Морате да научите дека не можете да имате контрола врз се околу вас. Да се биде одговорен е добро...

Спорт2 дена

Новак Ѓоковиќ го победи Корентин Муте во третото коло на „Ролан Гарос“

Новак Ѓоковиќ обезбеди место во третото коло на Ролан Гарос со сигурна победа против домашниот играч Корентен Муте, совладувајќи го...

Мобилни уреди2 дена

Дали „Apple“ спрема два различни модели за новата генерација на „iPhone 17“

Apple се чини подготвува два сосема различни модели за новата генерација на iPhone 17, кои ќе одат во спротивни насоки...

НАЈЧИТАНИ