Следете не

На денешен ден

13 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1619 – По наредба на принцот Морис од Насау (Морис ван Насау), холандскиот државник Јохан ван Олденбарневелт бил погубен под обвинение за верска субверзија.

1717.- Во Виена е родена австриската царица, чешката и унгарската кралица Марија Терезија, наследничка на Карло VI од 1740 година, една од најважните личности на династијата Хабсбург.

1787.- Првите бродови со затвореници ја напуштија Англија во новата колонија Австралија, која потоа и служеше на Англија како казнена колонија.

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолг во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), Црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од неа станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на некогашното наследство.

1795.- Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основоположниците на славистиката. Бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798.- Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари во 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830.- Основана е Република Еквадор, а за прв претседател е избран Хуан Хозе Флорес (Хуан Хозе).

1840.- Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино Таракон, ремек-дело на француската хумористична проза. Голем успех му донесе збирката раскази „Писма од мојата воденица“.

1846.- Американскиот Конгрес официјално му објави војна на Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848.- Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајскиот собор“ на кое делегатите на 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљикч за војвода. На 15 мај Собранието го прогласи Војводството Србија, но австриската и унгарската влада не ја признаа српската автономија.

1851.- Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми на појадок“, „Се ќе позлати народот“, „На бунарот“, „Училишна икона“, „На све све“, У добри часови хајдуци“, „Вертер“).

1862.- Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881.- Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Бил еден од организаторите на првата балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивставил на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 дела во домашни и странски весници. Убиен е на 20 ноември 1914 година во битката кај Колубара („Законско осигурување на работниците“, „Закон за право и социјалдемократија“).

1882.- Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој заедно со Пабло Пикасо во 1905 година го основал кубистичкото движење.

1887.- Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со формирањето на Републичкиот хидрометеоролошки завод на Србија во 1947 година, Опсерваторијата стана нејзин составен дел.

1888.- Ропството беше укинато во Бразил.

1914.- Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо), светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионирал.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фритјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година, кој како висок комесар на Друштвото на народите раководеше со репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931.- Умре српскиот композитор и хорист Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многуте хорски композиции со придружба на пијано се посебен придонес за српската музика. Бил диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949.- Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Умре американскиот филмски актер Гери Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредникот Јорк“ и „Напладне“.

1968.- Во Париз започнаа официјалните преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и на САД за завршување на војната во Виетнам.

1981.- Папата Јован Павле Втори беше ранет во обид за атентат на плоштадот Свети Петар во Рим. Уапсен е атентаторот Мехмед Али Агџа (Агџа). Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990.- Во Загреб, на стадионот во Максимир, на фудбалскиот натпревар меѓу „Динамо“ Загреб и „Црвена звезда“ од Белград, дошло до крвава пресметка меѓу навивачите на овие два клуба.

1994.- Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија во Женева постигнаа договор за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што ставија крај на шестдеценискиот спор во кој овие земји тргнуваа во војна три пати.

1999. – Умре Џин Саразен, еден од четворицата голфери кои освоиле четири големи професионални чаши за голф.

2005.- Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство на Косово, одржана во Париз и организирана од УНЕСКО.

2007.- Претставничката на Србија, Марија Шерифовиќ, победи на Евровизија во Хелсинки со песната „Молитва“.

2011 – Високиот комесаријат за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 километри североисточно од Измир во западна Турција. Во моментот на експлозијата под земја биле 787 работници.

2015 – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Ослободителната организација на Палестина, кон државата Палестина.

2018 – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, го освои мнозинството.

2021 – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас дополнително ескалира и покрај напорите да се постигне прекин на огнот. Во бројни израелски градови со мешано население избувнаа демонстрации и немири. Сите летови до меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп10 часа

Хороскоп за недела (13 јули)

ОВЕН Денес, ќе добивате разни сигнали од луѓе со кои работите и пријатели, па затоа не е изненадувачки што ќе...

Кичево12 часа

(ВИДЕО) Денес во Кичево се одржа #11 мото-парада во чест на именденот на кичевската православна црква „Св.Петар и Павле“ – Вечна традиција!

Во рамки на денешниот ден во Кичево се реализира и 11-тата по ред „Мото Парада“ низ кичевските улици, во чест...

Кичево20 часа

Албански државјанин на кичевската полиција им понудил пари, бил експресно лишен од слобода!

На 11.07.2025 во 15.45 часот, на магистралниот пат Кичево-Гостивар, кај месноста „Горица“, полициски службеници од Полициската станица за безбедност во...

Култура24 часа

Денес е голем празник „Петровден“, утре „Павловден“ – ова се народните верувања за празниците, за многу години!

Денеска е Петровден, а утре Павловден, со кој се поврзани многу обичаи. Собор на 12 Апостоли – Павловден. Бидејќи претходниот...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (12 јули)

Овен Не сте баш расположени, но наместо да бидете сами, поминувајте време со блиски луѓе, тоа ќе ве израдува. На...

Спорт2 дена

Синер и Алкараз во големото финале на Вимблдон во 2025 година

Јаник Синер ќе игра во своето прво финале на Вимблдон, откако успеа да го совлада Новак Ѓоковиќ во три сета...

Скопје2 дена

СВР Скопје лиши од слобода уште еден предизвикувач на пожар

Денеска (11.07.2025) полициски службеници од СВР Скопје во 18.30 часот, кај старата депонија во с.Огњанци го затекнале А. Ф. (61)...

Кичево2 дена

ТППЕ Кичево и денес интервенираа на опожарена куќа и плевна

Денес во 9 часот во ТППЕ Кичево било пријавено за настанат пожар на куќа и плевна во село Јагол кичевско....

Култура2 дена

Кичевската парохија истакна известување за Хиротонијата на идниот високопреосвештен Митрополит дебарско-кичевски г. Георгиј

Со благослов на Светиот Архиерејски Синод на Македонската Православна Црква – Охридска Архиепископија, а во духот на молитвено единство и...

Автомобили2 дена

ЕУ инвестира 852 милиони евра во фабрики за батерии за електрични возила – еве каде ќе се градат

Европската Унија започнува со значајна инвестиција во иднината на одржливиот транспорт. Европската комисија објави дека преку Фондот за иновации ќе...

НАЈЧИТАНИ